سرطان سینه هنگامی رخ می دهد که برخی از سلول های پستان شروع به رشد غیر طبیعی کنند. این سلول ها با سرعت بیشتری نسبت به سلول های سالم تقسیم می شوند و انباشته می شوند و یک توده را تشکیل می دهند. سلول ها ممکن است از طریق پستان به گره های لنفاوی یا سایر قسمت های بدن انتشار یافته و متاستاز شوند. محققان عوامل هورمونی، سبک زندگی و محیطی را عامل خطر ابتلا به بیماری می دانند؛ اما هنوز مشخص نیست که چرا برخی از افراد که هیچ فاکتور خطری ندارند، به سرطان مبتلا می شوند و در عوض سایر افراد با فاکتورهای خطر هرگز سرطان را تجربه نمی کنند.
این احتمال وجود دارد که بیماری در اثر تعامل پیچیده عوامل ژنتیکی و محیطی ایجاد شود. درمان سرطان سینه و روش های آن به ماهیت بیماری، مرحله آن و میزان گسترش آن در بدن بستگی دارد. در سال های اخیر پیشرفت زیادی در در ایران حاصل شده است. امروزه به جای یک یا دو روش درمانی لیستی از گزینه های درمانی وجود دارد که برای مبارزه با سلول های سرطانی در سرطان پستان استفاده می شود.
- سابقه سرطان سینه در اقوام به خصوص مادر، خواهر یا دختر
- در صورتی که اولین زایمان در سن بالای 35 سال باشد.
- مشکلات نازایی
- افزایش وزن پس از یائسگی
- یائسگی دیرتر از زمان موعد
- رژیم غذایی نامناسب و مصرف بیش از حد چربی حیوانی
- وجود توده های سفت در سینه که اغلب بدون درد هستند؛ اما باید توجه کنید که تشخیص خوش خیم یا بدخیم بودن این توده ها بر عهده پزشک می باشد.
- ترشحات به رنگ های مختلف سفید، قهوه ای، آبی، قرمز و یا بدون رنگ از نوک پستان می تواند نشانه سرطان سینه باشد. در صورتی که ترشح خونی به همراه غده ای در سینه باشد احتمال سرطان سینه افزایش می یابد.
- تغییرات پوست به صورت فرورفتگی یا کشیدگی پوست می تواند نشانه سرطان پستان باشد.
- تغییرات در نوک پستان مانند قرمزی و خارش نوک پستان، پوسته پوسته شدن یا ترک خوردن آن می تواند نشانه ای از سرطان سینه باشد.
- گاهی بزرگی بیش از حد یک تومور منجر به بزرگتر شدن یک سینه و عدم تقارن در آنها می شود.
- بزرگی هرچند دلیل قطعی برای سرطان سینه نیست؛ ولی بهتر است در این موارد فرد توسط پزشک معاینه شود.
درمان سرطان سینه به عوامل مختلفی از جمله حجم و مکان توده در پستان، میزان پیشرفته بودن بیماری، سن بیمار، وضعیت کلی سلامت بیمار، دفعات ابتلا به سرطان پستان بستگی دارد. آنچه در موفقیت درمان سرطان پستان اهمیت دارد، تشخیص به موقع این بیماری است. بنابراین از علائم و نشانه های بیماری نباید غافل شد و با غربالگری مداوم، احتمال موفقیت درمان سرطان را بالا برد. برخی از درمان ها موضعی هستند و بدون تأثیر گذاشتن روی دیگر قسمت های بدن، تومور را درمان می کنند. درمان موضعی شامل روش های درمانی مانند جراحی و رادیوتراپی می شود.
جراحی
در اغلب بیماران مبتلا به سرطان پستان، جراحی یکی از گزینه های مهم درمانی است. جراحی پستان انواع مختلفی دارد که انتخاب نوع آن، بسته به نوع سرطان، مرحله بیماری، میزان گسترش سلول های سرطانی و شرایط بیمار متفاوت خواهد بود.عمل جراحی ممکن است به دلایل زیر انجام شود:
- برداشتن توده ی سرطان از پستان
- تهیه بیوپسی از غدد لنفاوی زیر بازو جهت تعیین تهاجم و انتشار سرطان پستان
- ترمیم و بازسازی شکل پستان بعد از برداشتن توده ی سرطانی
- کاهش علائم و عوارض ناشی از سرطان پستان
- بر اساس ویژگی های توده ی سرطان و تاریخچه پزشکی، نوع عمل جراحی انتخاب خواهد شد.
رادیوتراپی
در طی پرتودرمانی یا همان سلول های سرطانی را از بین می روند. در برخی موارد مبتلایان به سرطان پستان علاوه بر سایر درمان ها به پرتودرمانی نیز احتیاج دارند. انواع اصلی پرتودرمانی که می تواند در درمان سرطان پستان مورد استفاده قرار بگیرد، پرتودرمانی با پرتوهای خارجی و براکی تراپی است.
اپیدمیولوژی سرطان پستان
این روش درمانی در چندین موقعیت به مورد استفاده قرار می گیرد:
- پس از عمل جراحی پستان و به جهت کاهش احتمال عود سرطان در همان پستان و غدد لنفاوی مجاور
- بعد از توده های سرطانی بزرگ تر از 5 سانتی متر
- در صورت درگیری تعداد زیادی از غدد لنفاوی
- در صورت تهاجم و انتشار سلول های سرطانی به سایر قسمت های بدن ازجمله مغز و استخوان
داروهایی که برای درمان سرطان پستان به کار می روند، از آنجا که می توانند در هر نقطه از بدن خود را به سلول های سرطانی برسانند، روش های درمانی سیستمیک محسوب می شوند. این داروها می توانند به صورت خوراکی یا تزریقی مورد استفاده قرار بگیرند. بسته به نوع سرطان پستان، انواع مختلفی از درمان دارویی ممکن است مورد استفاده قرار بگیرد.
در این روش جهت درمان سرطان پستان از داروهای ضد سرطانی خوراکی یا تزریقی استفاده خواهد شد. این دارو ها به کمک جریان خون حرکت کرده و خود را به سلول های سرطانی می رسانند. گاهی در صورت تهاجم به مغز و نخاع ممکن است داروهای شیمی درمانی مستقیماً به مایعات نخاعی که مغز و نخاع را احاطه کرده است تزریق شود. قبل از شیمی درمانی، تومورهای جامد ممکن است از نظر ژنتیکی مورد ارزیابی قرار بگیرند تا میزان پاسخ گویی به داروهای و تعیین مؤثرترین نوع دارو صورت گیرد. در طی شیمی درمانی نیز بیماران تحت بررسی های جسمی، آزمایشات خون، سی تی اسکن، اسکن MRI و … قرار می گیرند. شیمی درمانی ممکن است قبل از عمل جراحی سرطان سینه یا بعد از جراحی توصیه شود.
شیمی درمانی نئوادجوانت سرطان پستان: این نوع شیمی درمانی به منظور کاهش سایز تومورهای بزرگ پستان و قبل از عمل جراحی انجام می شود. به دنبال این نوع شیمی درمانی جراحی محافظت از پستان میسر خواهد بود.
شیمی درمانی ادجوانت سرطان: این نوع درمان بعد از جراحی یا رادیوتراپی برای حذف باقی مانده سلول های سرطانی انجام می شود که طی عمل جراحی سرطان پستان یا رادیوتراپی امکان برداشتن آنها وجود نداشته است. همچنین این روش ممکن است از انتشار بیماری به دیگر نقاط بدن پیشگیری نماید.
به طور کلی داروهای مورد استفاده در می توانند تقریباً در هر جای بدن و نه فقط در پستان ها، خود را به سلول های سرطانی برسانند. در برخی از انواع سرطان پستان، سلول های سرطانی پستان گیرنده هایی دارند که به استروژن و پروژسترون متصل می شوند و باعث افزایش رشد آنها خواهد شد. درمان هایی که از اتصال این هورمون ها به گیرنده ها جلوگیری کنند، هورمون درمانی نامیده می شوند. این نوع درمان سیستمیک در مبتلایانی که از توده های سرطانی آنها گیرنده های هورمونی دارند مورد استفاده قرار می گیرد و در تومورهایی که گیرنده هورمونی ندارد مؤثر نخواهد بود. هورمون درمان انواع مختلفی دارد؛ اما دو نوع متداول آن عبارتند از:
- تعدیل کننده های انتخابی گیرنده استروژن: این داروها با اتصال به گیرنده های استروژنی سطح سلول های سرطانی پستان مانع از رسیدن استروژن به سلول های سرطانی شده و از رشد آنها جلوگیری می کنند. معمولاً در هورمون درمانی از داروی تاموکسیفن جهت جلوگیری از عود سرطان پستان و کاهش ریسک ابتلا به آن استفاده می شود.
- مهارکننده های آروماتاز: این داروهای هورمون درمانی با اتصال به آنزیم مسئول تولید استروژن (آنزیم آروماتاز) مانع تولید استروژن می شوند و با توقف تولید استروژن، سلول های سرطانی از فقدان استروژن دچار گرسنگی شده و از رشد و تقسیم آنها جلوگیری می شود.
ایمونوتراپی در واقع تحریک سیستم ایمنی بدن فرد به کمک های داروهای تجویزی جهت شناخت و از بین بردن سلول های سرطانی است. ایمونوتراپی می تواند برای درمان برخی از انواع سرطان پستان استفاده شود. ایمونوتراپی گزینه درمانی مناسب برای بیمارانی است که امکان جراحی برای آنها وجود ندارد و یا سرطان پستان متاستاتیک با ویژگی های ژنتیکی خاص دارند.
گاهی داروهایی برای تومورهای پستان که مقدار زیادی از پروتئین سرطانی به نام HER2 را تولید می کنند، تجویز می شوند. در صورت اثبات آزمایشگاهی وجود ژن HER2 در سلول های سرطانی، با تجویز این دارو ها می توان با خاموش کردن ژن HER2، منبع انرژی سلول های سرطانی را قطع کرد. معمولاً درمان هدفمند سرطان پستان در کنار سایر روش های درمانی و برای کمک به کنترل سلول های سرطانی گسترش یافته و یا جلوگیری از عود سرطان پستان مورد استفاده قرار می گیرد. خبرگزاری فارس_کرمانشاه؛ پرستو چمنی، سرطان، نامی آشنا ولی ترسناک و وحشت‌آور است، بسیاری از مردم حتی از آوردن نام آن هم دچار ترس و اضطراب می‌شوند و پیش خود می‌انگارند که ابتلا به این بیماری خط آخر زندگی است.
ترس از مرگ می‌تواند کاملا طبیعی باشد ولی در افراد مبتلا به بیماری‌های جدی و سرطان، این ترس شدید است. فکر کردن در مورد پایان حیات، حتی برای اطرافیان بیماران مبتلا به سرطان هم دشوار است. با گذشت هر روز پیش‌بینی چیزهایی که قرار است اتفاق بیافتد دشوار خواهد بود.
هزینه‌های درمان سرطان بالا و کمرشکن است، از طرفی دیگر با شروع شیمی درمانی و ریزش موها، بیمار آرام آرام روحیه خود را می‌بازد. ضعف و خستگی روزافزون، بی‌اشتهایی، دشواری در خوردن غذا یا حتی مایعات، از دست دادن علاقه به دنیای بیرون، تفریحات، بی‌قراری و عصبانیت همه همه در کنار هم گواه از هفته‌های پایانی زندگی می‌دهد. اما باز به فردا امید دارند.
آری، بیماران در کنار تمام دردی که تحمل می‌کنند هر روز به این امید چشم می‌گشایند که شاید امروز راهی برای درمان این بیماری یافت شده باشد. با طلوع خورشید منتظر خبر خوشی از سوی محققان و پژوهشگران هستند که اعلام کنند؛ راه قطعی برای درمان این بیماری کشف کرده‌اند.
هستند انسان‌هایی که برای رفع این دغذغه‌ها به دنبال راه‌حل هستند، اینجا در کرمانشاه پژوهشگر جوانی است که در آزمایشگاه مرکزی دانشگاه رازی اتاق ۲۱۳ مدام مشغول به سنتز داروهاست تا به داروهایی با اثربخشی بهتر برای بیماران سرطانی دست‌یابد تا ان‌شاءالله باشد آلامی بر زجر و دردهای بیکران بیماران…
طی یک تماس تلفنی قرار مصاحبه‌ای می‌گیرم، در دانشگاه رازی همان اتاق ۲۱۳ به سراغش می‌روم خانمی جوان با گشاده‌رویی پذیرایم می‌شود. بعد از سلام احوالپرسی لب به سخن می‌گشاید انگار ایشان از من مشتاق‌تر هستند از او می‌خواهم خود را معرفی کند:
پژوهشگر کرمانشاهی– نسیم بتوی؛ فرزند این دیار و خاک، زاده کرمانشاه، متأهل دارای یک فرزند ۱۱ ساله به نام «سام» هستم.
مقطع لیسانس با رشته شیمی کاربردی در دانشگاه رازی تحصیل کردم، مابقی مقاطع در زمینه شیمی عالی کار کردم؛ فوق‌لینساس و دکتری را در دانشگاه رازی و فوق دکتری را نیز در دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه گذرانده‌ام.
فارس: این پژوهشگر کرمانشاهی به پزشکی علاقه زیادی داشته، اما به سمت شیمی تغییر مسیر می‌دهد از این علاقه می‌پرسم
پژوهشگر کرمانشاهی– بله به پزشکی خیلی علاقه‌مند بودم، تصمیم گرفتم پزشکی بخوانم ولی پزشک خوب زیاد داریم و نیاز برای داروها چیزی بود که ذهن بنده را درگیر کرده بود. دوست داشتم کار جدیدی انجام دهم از بین دوستان و آشنایان شاهد مرگ در سن جوانی بودم که دارویی برای درمان نداشتند به خصوص بیماری که در آن زمان زمان ذهنم را بیشتر درگیر کرده بود اچ.آی.وی بود که درمان نداشت.
علاقه‌ام به رشته پزشکی و داروسازی داشتم، اما تصمیم گرفتم یه گام جلوتر بروم و به درجه برسم که در داروها صاحب‌نظر باشم.
بر همین اساس شیمی را انتخاب کردم به جای پزشکی وارد دانشگاه رازی شدم. درسی را که در زمینه شیمی آلی با دکتر خدایی گذراندم علاقه‌ام را بیشتر کرد و متوجه شدم دقیقا شیمی آلی همان پایه داروسازی است.
مقاطع بعدی را تخصصی شیمی آلی گذراندم، دوره فوق لیسانس یک سری ترکیبات فعال بیولوژیکی را سنتز کردم که همه خواص درمانی و دارویی داشتند و بعد از آن در مقطع دکتری تخصصصی‌تر در زمینه سرطان کار کردم.
