آب بندی پشت بام و عایق کاری یکی از روش های مرسوم در ساختمان سازی است که از آن برای حفاظت از پشت بام و ساختمان از بارندگی، تخریب و رطوبت استفاده می شود.
ساختار کاهگل
ملات کاهگل از مخلوط کاه، خاک رس و آب تشکیل می‌شود. آخوره‌سازی در تولید این ماده کاربرد دارد. آخوره یعنی ایجاد حالتی گودال مانند که از آب و خاک رس پر شده باشد. ملات باید به‌خوبی ورز داده شود تا به بیل نچسبد. تنها در این حالت می‌توان این ملات را برای محصور‌سازی دیوار و سقف به کار برد. برای جلوگیری از ایجاد ترک در سقف یا دیوار مقداری کاه به این ماده اضافه می‌شود.
در مناطق کویری دسترسی به کاه بسیار دشوار است، آن‌ها خارشتر را به‌عنوان جایگزین این ماده استفاده می‌کنند. این ملات باکیفیت عایق بسیار مطلوبی در برابر رطوبت و حرارت است. ساخت اصولی آن نقش مهمی در افزایش دوام و مقاومت سازه دارد. این ملات در دسته مصالح هوایی قرار دارد یعنی در اثر تابش مستقیم نور خورشید، حرارت و هوای آزاد خشک می‌شود. برای اینکه این ملات عایق مطلوبی در برابر رطوبت باشد، باید ضخامت آن تا ۳۰ سانتی‌متر افزایش یابد. فرسایش در برابر باد و باران اصلی‌ترین نقطه ضعف کاهگل به حساب می‌آید.
تفاوت کاهگل بکار رفته در سقف و دیوار سازه
اشاره کردیم که برای افزایش مقاومت سقف سازه در تولید این ملات از کاه کمتر و شن بیشتر استفاده می‌شود. پس تفاوت اصلی ملات بکاررفته برای سقف و دیوار در میزان شن و کاه است. برای صاف‌تر شدن دیوار سازه باید میزان کاه موجود در ملات آن بیشتر شود. برای تزئین گچ‌بری‌های سقف سازه نیز از ترکیب خاک رس سرخ استفاده می‌شد.
استفاده از کاهگل ضدآب یا نانو برای عایق پشت بام کاهگلی
شاید تصور کنید با پیشرفت فناوری در حوزه ساخت‌وساز نیازی به استفاده از ملات یا عایق کاهگل وجود ندارد. اما این تصور کاملا اشتباه است. برای حفظ بافت سنتی و ایجاد معماری‌های ارزشمند در دنیای مدرن هنوز به استفاده از این ماده نیازمند هستیم. نکته مهم این است که این ماده باید با تغییرات سبک معماری و اقلیمی در مناطق مختلف سازگار شود. امروزه با استفاده از ملات‌های نانو یا ضدآب در عایق‌بندی پشت بام کاهگلی علاوه بر افزایش عمر سازه می‌توان مقاومت آن در برابر باد و باران را افزایش داد.
کاهگل ضدآب چیست؟
این نوع عایق پشت بام کاهگلی درحقیقت ملاتی طبیعی و کاربردی در صنعت ساختمان است. استفاده از الیاف فیبر (کاه، نی و پوست برنج) بخش اصلی در تولید این ملات طبیعی است. کاهگل‌های علاوه بر حفظ خصوصیات یک ملات طبیعی در افزایش مقاومت سازه در برابر آتش و زلزله نیز نقش مهمی دارد. علی‌رغم کارایی زیاد قیمت نهایی اجرای پروژه با این ماده بسیار ارزان است. می‌توان در ایجاد اشکال هندسی داخل ساختمان و انواع مجسمه‌ها از این ماده استفاده کرد.
ویژگی اصلی کاهگل‌های ضد آب این است که باقیمانده آن‌ها بعد از اتمام ساخت بنا، سلامتی موجودات و محیط زیست را تهدید نمی‌کند. استفاده از این ملات برای عایق کاری سقف و دیوار‌ها سازه مقاومت بنا در برابر عوامل طبیعی مانند باران، باد، گرما و سرما افزایش می‌دهد. امکان اجرای این ملات روی سطوح مختلف مانند بلوک، چوب، آجر، سفال، گچ و غیره فراهم است. کیفیت بالای ملات نو باعث می‌شود که کل سازه سال‌های طولانی بدون تغییر و سالم باقی بماند.
نحوه تشکیل کاهگل نانو یا ضد آب
در تولید این ملات از موادی مانند کاهگل قابل شستشو استفاده می‌شود. مخلوط‌های رزینی – سیلیکونی پایه اصلی ساخت کاهگل‌های قابل شستشو را تشکیل می‌دهند. استفاده از این مواد باعث شده که برای برطرف کردن اثر لک، چسب، ماژیک و رنگ از سقف یا دیوار‌های کاهگلی با هیچ مشکلی مواجه نشوید. استفاده از این ماده در عایق‌بندی پشت بام کاهگلی علاوه بر افزایش دوام و ماندگاری سازه از نظر اقتصادی نیز بسیار مقرون‌به‌صرفه است.
برای افزایش مقاومت و کیفیت عایق کاهگل از افزودنی‌های مختلفی استفاده می‌شود که رزین‌های سیلیکونی در بالای لیست قرار دارند. این افزودنی‌ها برای افزایش مقاومت ملات در شرایط آب‌وهوایی خشن، مقابله با باران‌های فصلی، سرما یا گرما بسیار مفید هستند. به‌علاوه، این پوشش از رشد انواع میکروب‌ها و قارچ روی سقف و دیوار سازه جلوگیری می‌کند.
کاربرد‌های عایق بندی پشت بام کاهگلی
بدون شک در عایق پشت بام کاهگلی ایجاد یک لایه مقاوم و محافظ در برابر حرارت و رطوبت اولین و مهم‌ترین مرحله است. این ویژگی در عایق‌های نانو وجود دارد. می‌توان از این ملات برای پوشش بیرونی ساختمان‌های تجاری، مسکونی و حتی اداری استفاده کرد. این ملات در اثر باران شسته نشده و نیاز به مرمت سالانه ندارد.
می‌توان از این ماده به‌راحتی برای احیای بافت‌های سنتی و تاریخی استفاده کرد. چسبندگی بالای این ملات امکان نفوذ در شکاف‌های سطحی و عمیق، پرکردن تمام خلل‌وفرج، افزایش استحکام و مقاومت سازه را فراهم می‌کند. سفره خانه‌ها، هتل‌های سنتی، مناطق بوم‌گردی، آلاچیق‌ها، تزئین نمای داخلی باغ و ویلا، نمای مغازه‌ها و غیره تنها بخشی از کاربرد‌های اصلی این ملات به حساب می‌آیند.
معایب استفاده از کاهگل های سنتی
تغییرات سبک معماری و توجه به افزایش زیبایی بنا‌ها باعث شده برخی معماران به اهمیت استفاده از مصالح یا روش‌های سنتی در دنیای مدرن پی ببرند. همین امر باعث افزایش استفاده از ملات کاهگل در فضای داخلی و خارجی سازه‌ها شده است. نکته‌ای که در عایق‌بندی پشت بام کاهگلی توجه به آن اهمیت زیادی دارد استفاده از ترکیب یا ماده سازگار به نوع طراحی و معماری مدرن است. ملات‌های سنتی مقاومت کمتری در برابر جذب رطوبت باران، برف و باد دارند. این عامل احتمال شسته شدن آن‌ها را نیاز به مرمت دائمی را افزایش می‌دهد.
استفاده از ملات‌های سنتی فرسایش آهک یا گچ از روی دیوار را افزایش می‌دهد. اشباع شدن پایه دیوار روی زمین در اثر نفوذ دائمی رطوبت یکی دیگر از مشکلات استفاده از مواد سنتی است.
برای جلوگیری از تخریب زودهنگام سازه و افزایش مقاومت آن در برابر باران، رطوبت و باد استفاده از مدل‌های نانو برای عایق پشت بام کاهگلی بهترین گزینه خواهد بود.
مزیت استفاده از محلول ضدآب‌کننده عایق کاهگل نانو
در برخی موارد برای احیای سازه‌های تاریخی استفاده از مصالح مدرن غیرممکن است اما نمی‌توان عایق‌بندی سقف و دیوار این سازه‌ها را نادیده گرفت. در گذشته راهکار این بود که سالانه با استفاده از یک لایه جدید سقف و دیوار‌ها را در برابر رطوبت مقاوم می‌کردند. این حالت به مرور زمان وزن سازه را افزایش می‌داد و ممکن بود عوارض جانی یا مالی زیادی به دنبال داشته باشد.
استفاده از محلول ضدآب‌کننده روشی عالی برای افزایش مقاومت سقف و دیواره‌ها بدون استفاده مداوم از لایه‌های کاهگل است. مزیت‌های استفاده از محلول ضدآب‌کننده شامل موارد زیر است:
- با استفاده از این محلول می‌توان یک لایه یکپارچه ضدآب ایجاد کرد.
- تجهیزات و تکنولوژی استفاده از آن بسیار آسان است.
- به کاهش زمان ساخت پروژه‌ها کمک می‌کند.
- تشخیص دلیل و نشت آب از سقف‌ها با این تکنیک ساده‌تر است.
- برای برطرف کردن ترک و احیای قطعات آسیب‌دیده مقدا کمی از این محلول کافی خواهد بود.
مزایای استفاده از ملات نانو یا ضدآب
- صرفه‌جویی در هزینه و انرژی
- ایجاد عایق صوتی، حرارتی و رطوبتی مناسب با عایق‌بندی پشت بام کاهگلی
- حفظ خنکی فضای داخل ساختمان در فصل گرم و جلوگیری از خروج گرما در فصل زمستان
- اجرای بسیار ساده و آسان
- عدم آسیب به محیط زیست
- قابلیت استفاده در پشت بام، دیوار‌های گچی، آجری و خشتی
- مقاومت بسیار بالا در برابر رطوبت
- قابلیت شستشو
- دوام و مقاومت بالا
- قیمت بسیار مطلوب عایق کاهگل نانو
- عدم تغییر رنگ به‌مرور زمان، در اثر بارش باران و نور خورشید
تفاوت عایق نانو با عایق‌های رطوبتی قدیمی
اولین و اصلی‌ترین تفاوت این دو نوع عایق رطوبتی در میزان نفوذناپذیری ان‌ها است. عایق‌های نانو از مقاومت بسیار بالاتری در برابر آب، نم و رطوبت برخوردار هستند. دومین تفاوتی که باید اشاره کنیم مقاومت به شکستگی است. عایق‌های نانو از قابلیت تحمل حجم بسیار بالای آب برخوردارند؛ به همین دلیل مقاومت بیشتری در برابر شکستگی نشان می‌دهند.
تفاوت دیگر در نحوه اجرای عایق‌های نانو و سایر عایق‌های رطوبتی قدیمی است. اتصال به سطوح مختلف مزیت اصلی عایق‌های نانو به حساب می‌آید، اما عایق‌های قدیمی فاقد این قدرت هستند. برای مثال، نمی‌توان از ایزوگام برای آب‌بندی سطوح چوبی استفاده کرد.
https://berke.ir/عایق-بندی-پشت-بام-کاهگلی/منبع:
