به گزارش خبرگزاری گزارشگر یک از گیلان؛ آرتروز که به نام‌های استئوآرتریت یا ساییدگی مفصل نیز شناخته می‌شود، یک بیماری تخریبی پیش‌رونده است که در آن غضروف مفاصل به تدریج تحلیل می‌رود و استخوان‌های زیرین در معرض ساییدگی قرار می‌گیرند. این بیماری می‌تواند هر یک از مفاصل بدن را درگیر کند، اما شایع‌ترین مفاصل درگیر عبارتند از:مفاصل دست،پا ،زانو ،ران وستون فقرات.
درد مفاصل:درد در مفصل آسیب‌دیده که ممکن است در ابتدا خفیف باشد و با گذشت زمان تشدید شود.
سفتی مفاصل:احساس سفتی و محدودیت در حرکت مفصل، به‌ویژه پس از استراحت یا در صبحگاه.
تورم و التهاب: مفصل ممکن است متورم و ملتهب شود، که می‌تواند منجر به قرمزی و گرمی در ناحیه مفصل گردد.
کاهش دامنه حرکتی: محدودیت در حرکت مفصل و کاهش انعطاف‌پذیری آن.
صدای ترق‌تروق: در برخی موارد، هنگام حرکت مفصل صدای ترق‌تروق یا ساییدگی شنیده می‌شود.
ضعف عضلات اطراف مفصل:به دلیل کاهش فعالیت و حرکت مفصل، عضلات اطراف آن ممکن است ضعیف شوند.
احساس خستگی:برخی افراد مبتلا به آرتروز ممکن است احساس خستگی و کاهش انرژی داشته باشند.
در صورت تجربه هر یک از این علائم، توصیه می‌شود با پزشک متخصص مشورت کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب دریافت نمایید.
علل بروز
علل بروزآرتروز می‌توانند متنوع باشند و شامل عوامل زیر هستند:
افزایش سن:با بالا رفتن سن، غضروف مفاصل به تدریج فرسوده می‌شود و خطر ابتلا به آرتروز افزایش می‌یابد.
جنسیت:آرتروز در زنان بیشتر از مردان شایع است.
اضافه وزن و چاقی: وزن بیش از حد فشار زیادی بر مفاصل وارد می‌کند و می‌تواند منجر به آرتروز شود.
سابقه خانوادگی:افرادی که در خانواده‌شان سابقه آرتروز وجود دارد، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.
آسیب‌های مفصلی:آسیب‌های قبلی به مفاصل می‌توانند خطر ابتلا به آرتروز را افزایش دهند.
فعالیت‌های تکراری یا سنگین:مشاغلی که نیاز به حرکات تکراری یا بلند کردن اجسام سنگین دارند، می‌توانند به مفاصل فشار وارد کنند و منجر به آرتروز شوند.
عوامل ژنتیکی:برخی ژن‌ها می‌توانند خطر ابتلا به آرتروز را افزایش دهند.
عوامل محیطی و سبک زندگی: تغذیه نامناسب، کم‌تحرکی و سیگار کشیدن می‌توانند خطر ابتلا به آرتروز را افزایش دهند.
درک این عوامل می‌تواند به پیشگیری و مدیریت بهتر آرتروز کمک کند.
آرتروز معمولاً با درد، سفتی و محدودیت حرکت در مفاصل همراه است. این علائم به تدریج و با گذشت زمان تشدید می‌شوند و می‌توانند کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهند
تشخیص آرتروز معمولاً بر اساس معاینه بالینی و تصاویر رادیولوژی انجام می‌شود. درمان این بیماری شامل ترکیبی از روش‌های دارویی، فیزیوتراپی و در برخی موارد جراحی است. هدف از درمان کاهش درد، بهبود حرکت مفصل و جلوگیری از پیشرفت بیماری است.
روش‌های پیشگیری
برای پیشگیری از آرتروز و حفظ سلامت مفاصل، می‌توانید به نکات زیر توجه کنید:
حفظ وزن مناسب: اضافه وزن فشار زیادی به مفاصل وارد می‌کند و می‌تواند به‌راحتی غضروف نرم انتهای استخوان‌ها را از بین ببرد. تخمین زده می‌شود که هنگام راه رفتن نیرویی معادل ۳ تا ۶ برابر وزن بدن به زانو‌ها وارد می‌شود. اگر ۴ ٫ ۵ کیلو اضافه وزن داشته باشید، در حین راه رفتن نیروی واردشده به زانو‌های شما حدود ۱۳ ٫ ۵ تا ۲۷ کیلو افزایش می‌یابد. نیروی واردشده به استخوان لگن حداکثر سه برابر وزن بدن است.
ورزش منظم: ورزش با حفظ وزن در محدوده‌ی مناسب و کاهش احتمال ابتلا به دیابت به پیشگیری از آرتروز کمک می‌کند. علاوه بر این، فعالیت بدنی باعث آزاد شدن مایع سینوویال در مفاصل می‌شود که وظیفه‌ی آن تغذیه‌ی غضروف و کاهش اصطکاک بین مفاصل است. برای اینکه مفاصل سالمی داشته باشید، توصیه می‌شود که حداقل پنج روز در هفته ۳۰ دقیقه ورزش نسبتا شدید انجام دهید.
کنترل قند خون: افزایش قند خون می‌تواند مولکول‌هایی تشکیل دهد که غضروف را سفت و ضعیف می‌کنند. این تغییرات باعث می‌شوند که وقتی غضروف تحت فشار قرار می‌گیرد، راحت‌تر تجزیه شود. برای پیشگیری از آرتروز ضروری است که به توصیه‌های پزشک خود درباره‌ی نحوه‌ی کنترل دیابت عمل کنید.
مصرف اسید‌های چرب امگا-۳: ماهی‌های چرب مانند ماهی سالمون و ماهی تن سرشار از اسید‌های چرب امگا-۳ هستند که با کاهش التهاب به حفظ سلامت مفاصل و پیشگیری از آرتروز کمک می‌کنند.
روش‌های درمانی
تغییرات در سبک زندگی:ورزش با صلاحدید متخصص: تمرینات کم‌فشار مانند پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری و شنا می‌توانند به تقویت عضلات اطراف مفاصل و کاهش درد کمک کنند.
کنترل وزن زیر نظر متخصص تغذیه:کاهش وزن اضافی فشار روی مفاصل را کاهش می‌دهد و می‌تواند علائم آرتروز را بهبود بخشد.
درمان‌های فیزیکی
توانبخشی: فیزیوتراپی، حرکات اصلاحی برای تقویت عضلات و بهبود دامنه حرکتی مفاصل می‌توانند مفید باشند.
کمپرس سرد و گرم: استفاده از کمپرس سرد برای کاهش التهاب و کمپرس گرم برای تسکین درد و سفتی مفاصل توصیه می‌شود.
داروها:مسکن‌ها و ضدالتهاب‌ها: دارو‌های مسکن مانند استامینوفن و ضدالتهاب‌های غیراستروئیدی (NSAIDs) می‌توانند درد و التهاب را کاهش دهند.
دارو‌های ضد روماتیسمی تغییر دهنده بیماری (DMARDs): در موارد آرتریت روماتوئید، این داروها برای کند کردن پیشرفت بیماری استفاده می‌شوند.
درمان‌های مکمل
آب‌درمانی: ورزش در آب زیر نظر متخصصان می‌تواند فشار روی مفاصل را کاهش داده و حرکت را آسان‌تر کند.
ماساژ درمانی: ماساژ تخصصی می‌تواند به کاهش درد و سفتی مفاصل کمک کند.
درمان‌های پیشرفته
تزریقات مفصلی: تزریق کورتیکواستروئید‌ها یا اسید هیالورونیک می‌تواند التهاب را کاهش داده و حرکت مفصل را بهبود بخشد.
جراحی: در موارد شدید، جراحی مانند تعویض مفصل ممکن است صورت گیرد.
توجه به این نکته ضروری است که درمان آرتروز باید تحت نظر پزشک روماتولوژیست انجام شود تا بهترین روش متناسب با شرایط فرد انتخاب گرد.
تأثیر آرتروز بر جامعه
بار اقتصادی: هزینه‌های درمانی، از جمله داروها، فیزیوتراپی و جراحی‌ها، می‌تواند فشار مالی بر سیستم‌های بهداشتی و بیماران وارد کند. همچنین، کاهش بهره‌وری کاری و افزایش غیبت از کار به دلیل درد و ناتوانی، هزینه‌های اقتصادی بیشتری را به جامعه تحمیل می‌کند.
تأثیر بر نیروی کار: آرتروز می‌تواند منجر به کاهش توانایی‌های کاری و افزایش نرخ غیبت از کار شود که این امر بر بهره‌وری و اقتصاد کلان تأثیرگذار است.
اهمیت آگاهی و پیشگیری
افزایش آگاهی عمومی درباره آرتروز و روش‌های پیشگیری و درمان آن می‌تواند به کاهش تأثیرات منفی این بیماری بر جامعه کمک کند. برگزاری روز جهانی آرتروز، که هر ساله در ۱۲ اکتبر برگزار می‌شود، فرصتی برای ترویج آگاهی و اهمیت درمان است.
نتیجه گیری
در نتیجه، آرتروز نه‌تنها بر فرد مبتلا تأثیر می‌گذارد، بلکه خانواده فرد و همچنین جامعه را نیز از جنبه‌های مختلف تحت تأثیر قرار می‌دهد. بنابراین، توجه به پیشگیری، درمان و حمایت‌های اجتماعی برای کاهش این تأثیرات ضروری است.
یادداشت به قلم:
نجیه روستا ماسوله متخصص آسیب شناسی ورزشی
-
-
-
-
