در بخش اول چار شخصیت فرهنگی و ادبی قابل ذکر است: شکیپر که قدرت کلمه را نشان داد. بودلر که دید هنری و کشف زیبایی الهام کرد. تولستوی که با کتاب جنگ و صلح که معجزه ادبیات جهان است و جواهر لعل نامرو که دید اجتماعی است.
در قسمت دوم: جکیم فردوسی، مولانا، سعدی و حافظ
بدین ترتیب اعتبار آوفرهنگی تلفیقی داشت که متاثر از این شخصیتها بود . قریب یک قرن زندگی، سفرهای بسیار به دهها کشور جهان ومداقه در چند وچون آداب و رسوم آنان، تسلط به زبان های جهانی، تحصیل و تدریس در دانشگاه های معتبر دنیا، و مراوده وگفتگو با نخبگان و بزرگان علم و فرهنگ. دامنه دانش و تجربه او را بس عظیم و عمیق ساخته بود.
روشن است چنین شخصیتی با چنین اخلاقی وارسته و متواضعانه کمتر در مخاطب قراء ر می گیرد جهان شناسی و به تبع آن غرب شناسی و شرق شناسی و انتشار دهها تحقیق میدانی زمینه تحقیق و کار فرهنگی برای پژوهشگران پدید می آورد که باید از آن بخوبی بهره برد. .
عشق به ایران وایران دوستی منطقی و تکیه او بر بنیادی فرهنگ نیز آثار این استاد فرهیخته را چند وجهی و چند بعدی کرده است به مطالعه آثار جواهر لعل نهرو بواسطه پایان دکتری خویش در دانشگاه سوربن فرانسه و تکیه بر آثار شیخ اجل ؛ سعدی، به عنوان مثال. جامع ترین فرد ایرانی یش از سای م یار ه افکار او ات ا زی زی زی زی زی زی ک و ع ی هاه ب و ا ام ه و ااجهه باح ااث اار.
بدین روی می توان آثار استاد ندوشن را نیم غربی، نیم شرقی دانست که در آن ایران رو.
* گزیده سخنرانی دکتر محمود اسعدی در همایش از ندوشن تا نیشابور . تالار جهاد دانشگاهی.
