الکتروموتور به عنوان لوازم جانبی در برج خنک کننده وظیفه ایجاد نیروی مکانیکی لازم جهت چرخش فن را عهده دار است و با نام‌های موتور یا دینام هم شناخته میشود. همچنین تامین نیروی محرکه مورد نیاز برای مکش هوای بیرونی بخش لوورهای کولینگ تاور به داخل جزء وظایف اصلی الکتروموتور محسوب میگردد. فن قسمت فوقانی برج همراه دستگاه دینام قرار میگیرد تا خنک کننده سیال هدف باشد. توان بر اساس قطر پروانه و ظرفیت برج متفاوت طراحی میشود. موتور بنحو کوپل مستقیم یا سیستم کاهش دور در برج های خنک کننده قابلیت استفاده دارد.
الکتروموتور شرایط کاری سختی داراست زیرا باید مقابل باران، گرد، غبار، برف، مواد شیمیایی یا دیگر عوامل خارجی مقاومت نماید. فلذا عایق بندی استاندارد دینام جهت بکارگیری داخل برج خنک کننده حائز اهمیت میباشد زیرا در طول عمر مفید موتور تاثیر گذار خواهد بود. مواردی نظیر حرارت، رطوبت، لرزش مکانیکی، هوای آلوده، تنش، شوک، انبساط جزء عوامل مخرب عملکرد الکتروموتور برشمرده میشود.
ویژگی‌های الکتروموتور برج خنک کننده چیست؟
عایق بندی دینام باید بنحو کاملا دقیق توسط سازنده صورت گیرد. اگر عایق بندی به شکلی باشد که سیال درون موتور نفوذ کند باید داخل الکتروموتور هیتر قرار داد تا دمای آنرا بالاتر از دمای بیرون و رطوبت خشک نماید. اینگونه عملکرد برج خنک کننده دچار اختلال نمی‌گردد. موتورهایی که هنگام استار با گشتاور بالا کار می‌کنند برای انواع کولینگ تاور فایبرگلاس مناسب نیستند فلذا باید از دینام‌های معمولی استفاده کرد.
در حالت ساده یک ترموستات جلوی مسیر برج قرار میگیرد تا طی دمای مشخصی الکتروموتور خاموش یا روشن شود. حالت دیگر موتور بوسیله سیستم هوشمند اینورتر کنترل شده این دستگاه بطور لحظه‌ای دمای آب خروجی از برج خنک کن را اندازه گرفته و به پی آی دی کنترل ارسال میکند. PID کنترلر اینورتر را فرمان داده فلذا اینورتر توسط فرکانس سبب عوض شدن دور دینام میشود. چنانچه دمای آب پایین باشد دور الکتروموتور کاملا کاهش می‌یابد ولی اگر دمای سیال زیاد باشد موتور با دور بالا دوران خواهد کرد.
نقش کاهنده دور تسمه ای کنار الکتروموتور برج خنک کننده چیست؟
کاهنده دور کنار موتور با هدف چرخش بکار برده میگردد. قطر فن برجهای خنک کن تناژهای پایین، کمتر 100 سانتیمتر طراحی میشود و برای آنها معمولا دینام با دور پایین بنحو کوپل مستقیم به فن اتصال می‌یابد. جهت چرخش پروانه در سایزهای کوچک سازندگان الکتروموتورهای دور پایین مثل 700 و 900 دور را به شکل کوپل مستقیم بکار می‌برند. این عمل سبب حذف تسمه در سیستم انتقال قدرت میشود.
اما اگر ظرفیت کولینگ تاور بیشتر 150 تن باشد بطور معمول سیستم کاهش دور تسمه ای یا گیربکسی برای دینام‌های بالای 2.2 کیلو وات معادل 3 اسب کارایی دارد. توجه گردد گشتاور انتقال یافته از موتور دارای ظرفیت زیادتر 4 اسب بخار جهت چرخش فن بالا است فلذا دور گردشی پروانه باید کاهش پیدا کند. پس توصیه شده هنگام خرید الکتروموتور برج خنک کننده بجز توان آن به دور چرخشی نیز حتما توجه کنید.
پلاک الکتروموتور برج خنک کننده چیست؟
پلاک یک موتور صنعتی که داخل تجهیزات مختلف حرارتی برودتی نظیر برج خنک کننده استفاده میگردد بیان گر مشخصات الکتروموتور میباشد. پلاک به شکلی است که در ردیف بالا بعد لوگو و برند شرکت تولید کننده دینام، اطلاعات کلی همچون کلاس حرارتی، IP حفاظتی موتور، سه فاز یا تک فاز بودن الکتروموتور روی آن قابل مشاهده میباشد.
همچنین بروی پلاک عبارتی با مضمون IEC یا IE همراه عددی در کنارش وجود دارد و نمایشگر مدل دینام از نظر دائم کار بودن یا کاربری ساده داشتن می باشد. چنانچه عبارت IEI و IECI درج گردیده موتور نوع دائم کار است. قیمت برج خنک کننده مدار بسته با توجه به کارایی‌های گسترده آن در صنعت، بسیار مناسب است.
کلاس حرارتی الکتروموتور برج خنک کننده چیست؟
عبارت ICL نشانگر عایق حرارتی میباشد که کلاس F برای موتورهایی با تحمل دمایی 120 درجه سانتی گراد استفاده شده و دینام‌های دارای کلاس B تحمل دمایی 80 درجه را دارند. الکتروموتور کلاس حرارتی F کاملا مناسب برجهای خنک کن صنعتی که درون کوره‌های القایی، تزریق پلاستیک، صنایع سنگین استفاده میگردد، است. کلاس حرارتی رابطه مستقیم با کارکرد خنک موتور در طول چرخش فن داراست پس هر چه بیشتر باشد سریعتر مانع داغ کردن بیش از حد و خاموش شدن الکتروموتور برج خنک کننده خواهد شد.
چنانچه تولید کننده کولینگ تاور فایبرگلاس کلاس حرارتی موتور را هنگام طراحی مد نظر قرار ندهد، موجب خاموش و روشن شدن پیاپی دینام مخصوصا در فصول گرم سال میشود.
موتورهای اروپایی دارای عایق حرارتی با کلاسی بیشتر از F می‌باشند که امروزه اکثر شرکت‌های این مدل الکتروموتور را داخل کولینگ تاور بکار می‌برند. موتور زیمنس آلمان جزء بهترین برندها محسوب شده که در کشورهای متفاوت مثل جمهوری چک مونتاژ میگردد و تحت لیسانس آلمان ساخته میشود.
IP حفاظتی موتور برج خنک کننده چیست؟
منظور از IP الکتروموتور اعدادی مثل 44، 54، 55، 56، 65 است که هر چقدر عدد بزرگتر باشد یعنی قدرت حفاظت موتور مقابل عوامل خارجی مانند رطوبت، گرد، غبار بیشتر میباشد. مثلا IP 56 عدد نخست یعنی 5 نشانگر توان محافظت برابر گرد و غبار بوده و عبارت دوم یعنی عدد 6 توان حفاظت مقابل رطوبت همچنین سیال پاشش شده بر روی دینام را نمایش میدهد. آی پی استاندارد برای الکتروموتور برج خنک کننده مخصوصا در فضاهای صنعتی آلوده بطور نرمال 54 است.
طول عمر الکتروموتور برج خنک کننده چیست؟
معمولا موتورهای خارجی به علت کیفیت ساخت بالایی که دارا هستند تا سال‌ها بدون مشکل خاصی در کولینگ تاور کار می‌نمایند. علاوه بر آن الکتروموتور برند موتوژن هم نیز کیفیت استانداردی داشته و جهت نصب داخل برج خنک کننده مناسب میباشد.
توجه گردد هر موتور یک برگه دیتاشیت مخصوص بخود داراست که فروشنده هنگام تحویل دستگاه باید به خریدار ارائه نماید. تمام برجهای خنک کننده ساخت شرکت تهویه دی ایکس مهر دارای الکتروموتور زیمنس یا موتوژن است که بر اساس درخواست مشتری یا صلاحدید مهندس طراح نوع برند دینام انتخاب میشود.
پکینگ برج خنک کننده چیسالکتروموتور(electromotor) که گاهاً به صورت مختصر موتور یا دینام هم نامیده میشود در برج خنک کننده وظیفه ایجاد نیروی مکانیکی لازم برای چرخش فن را بر عهده دارد. به عبارتی دیگر فن یا پروانه در برج خنک کننده در قسمت بالایی همواره به یک دستگاه موتور یا دینام متصل می گردد. موتور یا دینام در برج خنک کننده از توان 1 اسب بخار تا توان 50 اسب بخار هم بکار برده می شود که وابسته به قطر فن و ظرفیت کولینگ تاور متفاوت خواهد بود.
اتصال موتور به فن در برج خنک کننده می‌تواند به صورت مستقیم (دایرکت درایو) یا به صورت غیر مستقیم با اتصال به سیستم کاهنده دور انجام گیرد. گیربکس و سیستم انتقال قدرت تسمه‌ای عمدتاً رابط بین فن و موتور در بحساب می‌آیند که توسط تسمه یا چرخ دنده قدرت موتور را به پروانه انتقال می دهند. گیربکس یا کاهش دور تسمه ای هر کدام مزایا و معایبی در کاربرد خود دارند و به منظور انتخاب این بخش حتماً از کارشناسان مجرب دماگستر مشاوره بگیرید.
چرا از کاهنده دور تسمه ای در کنار موتور برای چرخش استفاده می شود؟
در کولینگ تاور با ظرفیت های پایین قطر پروانه قالباً کوچکتر از 100 سانتی متر می باشد که در این صورت عموماً موتور با دور پایین به صورت کوپل مستقیم به فن متصل می گردد. دور نامی پروانه با قطر 90 سانتی متر که در برج خنک کن 60 تن تبرید استفاده می شود 915 دور بر دقیقه می باشد. به منظور چرخش پروانه با سایزهای کوچک، تولیدکنندگان از موتورهای دور پایین یعنی 900 دور و 700 دور به صورت کوپل مستقیم استفاده می کنند. با این کار بکارگیری از تسمه در سیستم انتقال قدرت کولینگ تاور حذف می گردد.
در انواع برج خنک کننده با ظرفیت بالاتر از 150 تن برودتی معمولاً از سیستم کاهش دور تسمه ای یا گیبرکسی برای موتورهای با ظرفیت بالاتر از 3 اسب (2.2 کیلووات) بهره می جویند. در واقع گشتاور انتقال یافته از موتور با ظرفیت بالاتر از 4 اسب بخار برای چرخش پروانه زیاد بوده و دور چرخشی پروانه را باید به طرایق بیان شده کاهش یافت. بنابراین در هنگام خرید موتور علاوه بر توان موتور بر دور چرخشی دینام هم دقت نمایید.
چگونه پلاک یک موتور را بخوانیم؟
در پلاک یک الکتروموتور قالباً صنعتی که در دستگاه های مختلف همچون کولینگ تاور بکار برده می شود راهکار ساده ای در دسترس است. همانطور که در تصویر زیر مشاهده می کنید پلاک یک موتور صنعتی با ظرفیت 1.5 کیلووات – 1400 دور را مشاهده می نمایید.
کلاس حرارتی در موتور برج خنک کن چه کارایی دارد و چگونه آن را تشخیص دهیم؟
مطلب مفید:
بسیاری از تولیدکنندگان و سازندگان کولینگ تاور امروزه به این موضوع دقت کافی ندارند. عدم توجه به کلاس حرارتی در موتور باعث خاموش و روشن شدن های پیاپی موتور مخصوصاً در فصل تابستان خواهد شد. الکتروموتورهای اروپایی قالباً دارای عایق حرارتی با کلاسی بالاتر از f هستند که امروزه بر کاربرد روز افزون آنها افزوده است. موتور زیمنس آلمان که در کشورهایی همچون جمهوری چک مونتاژ و تحت لیسانس آلمان تولید می‌شوند یکی از این دینام‌های پرکاربرد در برج خنک کننده به شمار می‌آیند.
IP محافظتی در موتور برج خنک کننده چیست و به صورت استاندارد چه عددی باید باشد؟
IP محافظتی نیز با عددهایی همچون 55،56،54،65 و حتی 44 دیده می شود که به هر میزان عدد بزرگتر باشد محافظت موتور در برابر رطوبت و گرد و غبار بیشتر خواهد بود. در چارت زیر مشخصات IP در موتورهای برج خنک کننده را می توانید مشاهده کنید. عدد اول که بعد از IP قرار میگیرد نماینگر محافظت در برابر گرد و غبار و عبارت دوم نمایشگر محافظت در برابر رطوبت و آب پاشش شده بر روی موتور است.
به صورت استاندارد حداقل IP در موتور برج خنک کننده 54 می باشد که دارای دو عدد 5 و 4 بوده است. عدد 5 اول بیانگر مقاومت موتور در برابر نفوذ گرد و غبار با قطر بیشتر از 100 میکرون بوده که برای محیطهای صنعتی و آلوده مناسب است.
عدد 4 بعدی به معنای مقاومت موتور در برابر پاشش ذرات آب با زاویه کمتر از 30 درجه می باشد و در بیشتر اوقات هم جوابگو هست. استاندارد CTI که در نظارت کشور آمریکا بوده این عدد را معادل 55 بیان کرده است و دلیل اصلی آن هم تماس دائمی موتور با رطوبت هوای اشباع اطراف خود می باشد.
روش نصب ستاره یا مثلث موتور برج خنک کننده چگونه است؟
همانطور که می دانید سر بندی موتورهای 4 قطبی یا 6 قطبی سه فاز امروزه با دو روش عمده ستاره و مثلث صورت می پذیرد. موتور برجهای خنک کننده عمدتاً در سه دور 1450، 915 و 750 دور بر دقیقه در بالای قسمت فن استک کولینگ تاور نصب می شوند. یک قائده کلی در این زمینه وجود دارد و آن هم مراجعه با پلاک موتور است.
3در پلاک موتور باید در ردیف 50 هرتز و در ولتاژ 380 ولت به دنبال علامتی به شکل مثلث یا ستاره باشید. این علامت همانطور که در تصاویر قبل دیده می شود بیان میکند که موتور باید مثلث سر بندی شود یا ستاره. البته به صورت تجربی کلیه موتورهای برج خنک کننده در چیلر تراکمی با قدرت کمتر از 4 کیلووات به صورت ستاره سربندی شده و بالای 4 کیلووات نیز به صورت مثلث اتصال می یابند.
