پرایس اکشن چیست؟
در استراتژیهای معاملاتی تنها از روی کندلهای ثبت شده روی نمودار قیمت یک دارایی در مورد معاملهی آن تصمیمگیری میشود. پرایس اکشن (Price Action) به حرکت قیمت یک دارایی در طول زمان که روی یک نمودار نشان داده میشود، گفته میشود.
پرایس اکشن اساس تحلیل تکنیکال است و در همهی بازارهای مالی مثل ارزهای دیجیتال، بازار تبادل ارزهای خارجی، بورس ایران و غیره جواب میدهد.
در واقع استراتژی معاملاتی پرایس اکشن میگوید که برای پیشبینی روند حرکت یک دارایی نیازی به ، اندیکاتورهای و چیزهای دیگر وجود ندارد و به تنهایی میتوان از روی کندلهای ثبت شده روی نمودار تصمیمگیری کرد.
الگوهای پرایس اکشن (Price Action Pattern) هم به الگوهایی گفته میشود که در طول سالیان مختلف چندین و چندبار روی نمودارهای قیمتی داراییهای مختلف شکل گرفتهاند و برای همین توسط تحلیلگران اسمهای مشخصی برایشان انتخاب شده است.
دلیل استفاده از این الگوها این است که معمولاً وقتی یکی از آنها روی نمودار شکل میگیرد، همان نتیجهای که قبلاً بارها اتفاق افتاده دوباره به وقوع میپیوندد.
برای همین است که بسیاری از فعالان بازارهای مالی ترجیح میدهند، براساس این الگوها اقدام به خریدوفروش دارایی مورد نظر خود کنند زیرا از نتیجهی احتمالی آن آگاه هستند. ما نیز در ادامه ۱۰ الگوی مهم پرایس اکشن را برایتان معرفی میکنیم.
مهم ترین الگوهای پرایس اکشن
پرایس اکشن الگوهای مختلفی دارد که در این بین ۱۰ مورد از آنها از اهمیت و محبوبیت بیشتری برخوردار هستند.
نکتهای که همین اول باید به آن اشاره کنیم این است که بیش از صدها الگوی پرایس اکشن وجود دارند که از این بین تنها چند مورد از آنها توانستهاند اعتماد سرمایهگذاران را به خود جلب کنند.
ما نیز در ادامه ۱۰ مورد از مهمترین و برترین الگوهای پرایس اکشن را برایتان شرح میدهیم ولی فراموش نکنید که این الگوها قطعی نیستند و احتمال دارد در برخی شرایط نتیجهی مورد انتظار را در پی نداشته باشند.
نکتهی دیگری که باید به آن توجه داشته باشید این است که الگوهای پرایس اکشن چند نوع مختلف دارند. برخی از الگوها نشاندهندهی ادامهی حرکت قیمت در جهت موافق روند فعلی هستند و از همین رو به آنها «الگوهای ادامهدهنده» (Continuation Patterns) میگوییم.
الگوهای دیگری هم هستند که وقتی آنها را روی نمودار قیمت میبینیم باید انتظار تغییر روند قیمت را داشته باشیم. برای همین به این الگوها «الگوهای برگشتی» (Reversal Patterns) گفته میشود.
برخلاف این دو نوع الگو که معمولاً از ترکیب چند کندل تشکیل میشوند، الگوهایی هم داریم که تنها از یک یا دو کندل ساخته شدهاند و برای همین به آنها «الگوهای نمودار شمعی» یا «الگوهای کندلی» (Candlestick Patterns) میگوییم. خود الگوهای کندلی میتوانند جزوی از الگوهای برگشتی یا ادامهدهنده هم باشند.
منظور از کندل یا کندل استیکها (Candelsticks) هم همان نمودار شمعی روی نمودار است و اطلاعاتی مثل قیمت آن دارایی در آغاز و پایان یک بازهي زمانی خاص و همچنین بالاترین و پایینترین قیمتی که آن دارایی در همان بازه به آن رسیده است را شامل میشود.
از مقدمات که بگذریم اکنون وقت معرفی ۱۰ الگوی برتر پرایس اکشن است.
دقت کنید که در ادامه زمانی که از صعودی یا نزولی بودن صحبت میکنیم منظورمان گاوی یا خرسی شدن بازار پس از شکستن یک الگو است. برای مثال مستطیل صعودی، الگوی مستطیلی است که پس از شکسته شدن، بازا حالت گاوی به خود میگیرد و خریداران وارد میشوند.
الگوی Head and Shoulders
اولین الگوی پرایس اکشنی که میخواهیم معرفی کنیم الگوی «سروشانه» یا «هد اند شولدرز» (Head and Shoulders) است. این الگو یکی از الگوهای برگشتی محسوب میشود که معمولاً بعد از یک روند صعودی خود را نشان داده و خبر از احتمال تغییر روند به نزولی میدهد.
شکل این این الگو همانطور که از اسمش پیداست ابتدا با یک حرکت صعودی کوچک شروع شده، سپس یک حرکت صعودی بزرگتر شکل میگیرد و بلافاصله بعد از آن یک حرکت صعودی کوچک دیگر به همان شکل و اندازهی حرکت صعودی کوچک اول انجام میشود.
در این الگو حرکات صعودی کوچک نقش شانههای چپ و راست و حرکت صعودی بزرگ میانی نقش سر را بازی میکنند و برای همین به آن لقب سروشانه دادهاند. وقتی این الگو به شکلی که گفتیم روی نمودار شکل بگیرد میتوان انتظار سقوط قیمت و تغییر روند از صعودی به نزولی را داشت.
ناگفته نماند که الگوی سروشانه ممکن است به صورت معکوس و در یک روند نزولی هم شکل بگیرد که در این صورت به آن الگوی سروشانهی معکوس یا صعودی (Bullish Inverted Head and Shoulders) میگوییم. شکل این الگو برعکس شکل الگوی سروشانه اصلی و رو به پایین است و خبر از پایان روند نزولی و شروع حرکت قیمت بهسمت بالا میدهد.
الگوی Cup and Handle
الگوی دیگر الگوی «فنجان و دسته» (Cup and Handle) است که جزو الگوهای ادامهدهندهی صعودی محسوب میشود. یعنی این الگو معمولاً در یک حرکت صعودی که مدتی است متوقف شده ظاهر میشود و نشاندهندهی این است که روند صعودی ادامه خواهد داشت.
دلیل نامگذاری این الگو به خاطر این است که ابتدا الگویی شبیه کلمهی U انگلیسی روی نمودار شکل میگیرد که همان بدنهی فنجان است و سپس الگوی دیگری در سمت راست آن ظاهر میشود که دستهی فنجان را تشکیل میدهد.
وقتی شکلگیری الگوی فنجان و دسته روی نمودار تایید شود میتوان انتظار داشت که دارایی مورد نظر به حرکت صعودی خود با قدرت بیشتری ادامه خواهد داد.
همچنین این الگو میتواند در یک حرکت نزولی هم شکل بگیرد که در این صورت به آن «الگوی فنجان و دسته معکوس یا نزولی» (Bearish Inverted Cup and Handle) میگوییم. بعد از تشکیل این الگو که برعکس الگوی فنجان و دسته صعودی است میتوان انتظار سقوط قیمت و ادامهی روند نزولی را داشت.
الگوی Double Bottom و Double Top
الگوی Double Bottom که معادل فارسی آن را میتوان «جفت درّه» یا «دو درّه» در نظر گرفت به الگویی گفته میشود که در آن قیمت یک دارایی دو بار پیاپی و به یک اندازه طی کندلهای مختلف پایین میآید و شکلی شبیه دو درّه ایجاد میکند.
در واقع در یک حرکت نزولی وقتی درّهی اول تشکیل میشود یعنی قیمت از پایینترین نقطهی آن برگشت خورده و رو به بالا حرکت کرده است. اما نتوانسته حرکت رو به بالای خود را ادامه دهد و دوباره به سمت پایین رفته و درّهي دوم را تشکیل میدهد.
این درّه نشان میدهد که قیمت آن دارایی توانایی پایینتر رفتن از درّهی اول را نداشته و بنابراین انتظار میرود روند حرکت قیمت برگشت خورده و صعودی شود.
به همین ترتیب الگوی Double Top یا «جفت قلّه» یا «دو قلّه» هم زمانی پدید میآید که قیمت یک دارایی دو بار پیاپی و به یک اندازه طی کندلهای مختلف بالا میرود و شکلی شبیه دو قلّه ایجاد میکند. الگوی دو قلّه هم در یک حرکت صعودی خود را نشان میدهد و خبر از تغییر روند قیمت از صعودی به نزولی میدهد.
این دو نوع الگو جزو الگوهای برگشتی محسوب میشوند که بسیار کاربردی هم هستند. شکل دیگری از این الگوها هم وجود دارند که در آنها به جای دو قلّه یا درّه، سه عدد از آنها ایجاد میشود و برای همین به آنها Triple Bottom و Triple Top میگویند.
الگوی Wedge
الگوی Wedge که در زبان فارسی به آن «الگوی گُوِه»، «گووه» یا «الگوی قاچ» هم میگویند یکی از الگوهای برگشتی است که از کشیدن دو خط روند همگرا تشکیل میشود.
نکتهی مهم در این الگو این است که حرکت هر دو خط روند باید در یک جهت باشد وگرنه الگوی تشکیل شده الگوی گُوِه نخواهد بود. یعنی هر دو خط روند باید یا صعودی باشند یا نزولی تا الگوی گُوِه تشکیل شود.
این الگو میتواند رو به بالا تشکیل شود که در این صورت به آن الگوی Rising Wedge یا الگوی گُوِهی رو به بالا یا بالارونده میگویند.
همچنین اگر الگو رو به پایین تشکیل شود به آن Falling Wedge یا الگوی گُوِهی رو به پایین یا پایینرونده میگویند. الگوی گُوِهی رو به بالا نشاندهنده احتمال پایین آمدن قیمت است در حالی که الگوی گُوِهی رو به پایین خبر از احتمال بالا رفتن قیمت میدهد.
الگوی Triangle
الگوی «مثلث» یا Triangle یکی دیگر از الگوهای پرکاربرد پرایس اکشن است که از ترکیب یک خط افقی و یک خط روند تشکیل میشود. در این الگو خط افقی از به هم وصل کردن نقاط بالا یا پایین کندلها تشکیل میشود.
الگوی مثلث که جزو الگوهای ادامهدهنده محسوب میشود، سه نوع دارد که عبارتند از الگوی مثلث بالارونده (Ascending Triangle)، الگوی مثلث پایینرونده (Descending Triangle) و الگوی مثلث متقارن (Symmetrical Triangle).
الگوی مثلث متقارن از اتصال دو خط روند همگرا تشکیل میشود و نشان میدهد که به زودی قیمت از مثلث خارج شده و به یک سمت حرکت خواهد کرد. این الگو به دلیل متقارن بودن نمیتواند تشخیص دهد که حرکت بهسمت بالا خواهد بود یا پایین.