بحران خشکسالی همواره زمین را تهدید می‌کند. نام‌گذاری ۲۲ مارس (۲ فروردین) به عنوان روزجهانی آب و تعیین شعار شعار «شتاب در تغییر برای حل بحران آب» برای امسال تلاشی برای جلب توجه همگان برای عبور از این بحران است.
به‌گزارش گزارشگر یک، برای نخستین بار در سال ۱۹۹۲ و در بیست و یکمین دستور جلسه کنفرانس محیط زیست و توسعه سازمان ملل در شهر ریودوژانیرو، ۲۲ مارس به عنوان “روز جهانی آب” اعلام و از همه کشورها درخواست شد تا در راستای اجرای بیانیه ۲۱ سازمان ملل، اقدام به آگاه‌سازی مردم در مورد آب از طریق انتشار نشریات و برگزاری همایش ها، نشست ها و نمایشگاه‌ها کرده و در گرامیداشت آن بکوشند.
سازمان ملل هر سال شعاری را برای این روز انتخاب و از ۲۲ تا ۲۴ مارس کنفرانس آب را در یکی از شهرهای جهان برگزار می‌کند. امسال شعار روز جهانی آب، «شتاب در تغییر برای حل بحران آب» تعیین شده که حاوی پیام بسیار مهمی است. “شتاب” گویای ضرورت سرعت بخشیدن به حل بحران آب است. به موازات گذر بی امان زمان، بر تعداد اهالی کره زمین نیز افزوده می‌شود و مصرف کنندگان منابع محدود آبی روز به روز بیشتر می شوند.
بحران آب در همه دنیا وجود دارد. منابع آب شیرین محدود و مناب آب شور برای استفاده هزینه‌بر هستند. در این بین ایران سه درجه سیلسیوس گرم‌تر از جهان و بارش آن یک سوم بارش جهان است، پس آب ما کمتر و نیاز آبی ما بیشتر از میانگین جهانی است.
جمعیت ایران در سال ۱۳۰۰ کمتر از ۱۰ میلیون نفر بوده که امروز به بیش از ۸۰ میلیون نفر افزایش یافته و پیش بینی می‌شود که در سال ۲۰۵۰ جز ۱۰ کشور پرجمعیت دنیا به شمار آید. میزان سرانه آب تجدیدپذیر در سال ۱۳۰۰ حدود ۱۳ هزار متر مکعب بوده که در حال حاضر به حدود ۱۴۰۰ مترمکعب تقلیل یافته است.
روند کاهشی دسترسی به سرانه آب در تمام دنیا با توجه به روند رشد جمعیت وجود دارد، ن بیش از ۸۰ درصد وسعت ایران در مناطق نیمه خشک، خشک و فراخشک قرار گرفته که باید بازنگری در تمام اصول استفاده از آب در کشور انجام شود.
آمارهای سازمان‌ها و وزارتخانه‌های متولی و یا متاثر از منابع آبی کشور بیان کننده شرایط نامساعد و گاه خطرناک کشور در خصوص عدم توجه به آب و استفاده از آن است. این آمار به ویژه در آبخوان‌ها، سفره‌های آب زیرزمینی، چاه‌های مجاز و غیر مجاز و یا فرونشست زمین چنان نگران کننده است که از یک جنگ نظامی ترسناک‌تر به نظر می‌رسد.
اطلاعات می گویند حدود نیمی از ۶۰۰ آبخوان‌های آب زیرزمینی دشت‌های کشور در آستانه خشک شدن قرار دارند. مصرف آب‌های سطحی به میزانی غیرقابل باور رسیده و این باعث شده است تقریباً اکثریت تالاب‌های کشور رو به خشکی و کاهش سطح بروند. مجدد آمار از کاهش آب‌های قابل استحصال و استفاده به کمتر از ۱۰۰ میلیارد مترمکعب می‌گویند. در همین توان ذخیره‌سازی حاصل از سدسازی‌ها نیز به سختی ۵۰ میلیارد مترمکعب را نشان می‌دهد.
در این میان مشکلات مرتبط با سیستم‌های توزیع آب، انتقال بین حوضه‌ای، کیفیت آب، تامین آب شرب، قیمت واقعی آب، تولید انرژی برقابی، ریزگردها، دریاچه ارومیه، شبکه‌های آبیاری و زهکشی، دیپلماسی آب، رودهای مرزی و تغییر اقلیم نیز همگی از مشکلاتی است که آن را به نام بحران آبی تا ورشکستگی می‌نامیم. آنطور که کارشناسان می‌گویند جهان با کمبود منابع آبی روبرو است. جمعیت و نیاز به غذا موجب افزایش مصرف آب می‌شود. کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نبوده و نیست. چنانچه این گزاره‌ها و جملات را مدنظر قرار دهیم احتمالا بسیار دچار ناامیدی خواهیم شد. دورنمایی نه چندان خوشایند که تصورش سخت و هراس انگیز است. لیکن واقعیت آن است که وظیفه متخصصان، کارشناسان و سیاست گزاران بخش آب از همین جا پررنگ‌تر می‌شود.
با توجه به واقعیات موجود در خصوص آب و خاک ایران، باید گام های اساسی درجهت ایجاد یک ساختار حکمرانی خوب برای حفاظت از منابع آب برداشته شود تا سیاست گذاران بتوانند آگاهانه تصمیم گیری کنند. ساختاری که بتواند بر اساس یک سند مکانی و زمانی دقیق از میزان آب قابل برنامه ریزی در مقیاس های متفاوت، حداکثر استفاده مجاز و اقتصادی مناسب، آب را در میان ذینفعان بخش های مختلف عادلانه توزیع کند.
روز جهانی آب و سپس مناسبت‌های دیگری که به این بهانه بیان می‌شود اگرچه به شکلی نمادین و در مقطعی کوتاه برپا می‌شود اما در ماهیت و ذات خود مثبت اندیشی و حرکت برای اصلاح و بهبود را ترویج می‌کند.
بی شک موضوع آب از اهمیت زیادی در کل دنیا برخوردار بوده و همین موضوع موجب شده تا یک روز در سال در سراسر دنیا به نام این مایه حیات منتسب شود، منابع آبی در کره زمین شرایط مطلوبی ندارد همین مساله نیز باعث مهم دانستن این روز شده، لذا وظیفه هر شخصی حفظ و صیانت از این مایه حیات است.
انتهای پیام
