با توجه به اینکه مولفه‌های مختلفی در برنامه‌ریزی‌های ملی مثل برنامه توسعه مدنظر قرار می‌گیرد یا تحولات موجود برای برنامه‌ریزی درنظر گرفته شود یا همین طور تحولاتی که در آینده اتفاق خواهد افتاد، آنچه که مرا به عنوان یک مددکار اجتماعی نگران می‌کند، عدم انجام سرشماری نفوس و مسکن هست چراکه آخرین سرشماری ما مربوط به سال ۹۵ است، درحالی که قبلا هر ۱۰ سال یکبار و بعد هر ۵ سال یکبار شد. از سال ۹۵ تا الان به دلیل شرایطی که در کشورمان داریم، بحران‌های مختلفی که تجربه کردیم از سیل گرفته تا کرونا و اعتراضات اجتماعی و فضای مجازی، همچنین تغییر ترکیب جمعیتی را درنظر بگیرید که طبیعتا برنامه‌ها باید تغییر ساختار جمعیت را هم در نظر داشته باشند.
تغییر نیازهای جمعیت و تغییراتی که در اولویت‌بندی مسائل مربوط به جمعیت و گروه‌های جنسی مختلف به‌وجود آمد، ایجاب می‌کرد برای برنامه هفتم اول این سرشماری را انجام دهیم تا بر مبنای جمعیت و تحولات و تحرکات جمعیتی و نیازها و مشکلاتشان بتوانیم برنامه توسعه هفتم را بنویسیم. متاسفانه این سرشماری انجام نشد و تقریبا داریم بدون این شاخصه‌های مهم برنامه هفتم توسعه را می‌نویسیم دو سال گذشته و ۱۴۰۰ پایان برنامه ششم بود. دو سال از برنامه قبلی گذشته، برنامه‌ای که بر مبنای داده‌ها و اطلاعات حدود هشت سال قبل نوشته شده. عملا این تغییرات را در برنامه هفتم مدنظر قرار ندادیم و این یعنی نوشتن یک برنامه برای رفع تکلیف. نگران هستم که برنامه توسعه هفتم نتواند پاسخگوی جمعیتی که قرار است این برنامه برای آنها نوشته شود، باشد.
ما مهاجرت و شرایط فقر را داشتیم، طبیعتا اینکه فقر در کدام گروه سنی و کدام گروه جنسی و کدام جغرافیا بیشتر شده، همه می‌توانند محور تعیین کننده برای تدوین برنامه توسعه هفتم باشد ولی متاسفانه باید بگوییم عملا هیچ توجهی به این مولفه مهم جمعیتی در نظام برنامه‌ریزی ما نمی‌شود. وقی این توجه صورت نگیرد، نه توزیع درست منابع را داریم، چه مادی و چه انسانی و نه توجه به تفاوت‌ها و نیازهای منطقه‌ای را مدنظر قرار می‌دهیم. به نظر می‌رسد اگر سرشماری نباشد و داده‌ها را نداشته باشیم و بر مبنای سلیقه بخواهیم کار کنیم، این برنامه هم مثل خیلی برنامه‌هایی که فقط نوشته شد، ره به جایی نخواهد برد. و هدر دادن منابع است و این خودش می‌تواند زمینه کاهش اعتماد مردم را به دنبال داشته باشد.
رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران
منتشر شده در روزنامه آرمان ملی
۲۳۳۲۳۳
