بشر از زمانی که توانست راه پله بتنی را در ساختمان اجرا کند تعداد طبقات سازه‌ها افزایش یافت. راه‌پله تنها عضو سازه‌ای ارتباط دهنده طبقات به یکدیگر است. آرماتوربندی راه‌پله بتنی باید با استفاده از سایز مناسب میلگرد و اصول اجرایی درست انجام شود. در این دانشنامه به بررسی اجرای راه‌پله خواهیم پرداخت.همزمان با آماتوربندی و اجرای تیر و ستون‌های طبقات، آرماتوربندی راه‌پله بتنی نیز انجام می‌شود. برای انجام آرماتوربندی راه‌پله، ابتدا آرماتوربندی شیب راه‌پله اجرا شده و با تکمیل طبقات بالاتر، ادامه آرماتوربندی راه‌پله در دیگر طبقات انجام می‌شود.
آشنایی با آرماتوربندی راه‌پله
در آرماتوربندی راه‌پله، میلگردها به صورت صفحه شبکه‌بندی شده نصب می‌شوند. بعد از اجرای رمپ راه‌پله، بتن‌ریزی و اجرای پاگرد و کف‌پله‌ها انجام می‌شود. اجرای این مراحل تا طبقه آخر و تا پشت‌بام سازه ادامه خواهد داشت.
آرماتوربندی راه پله باید طبق نقشه آرماتوربندی دستگاه پله انجام شود. تیم آرماتوربندی با استفاده از نقشه آرماتوربندی می‌توانند سایز مورد نیاز برای اجرای راه پله را مشخص کرده و براساس همان نقشه خم و برش آرماتورها را انجام دهند.
محل نصب میلگردهای راه‌پله و نحوه آرماتوربندی آن در نقشه‌های اجرایی آرماتوربندی به طور کامل مشخص شده است.
برای آشنایی بیشتر با آرماتوربندی راه‌پله، ویدیو زیر را بررسی نمایید. جزئیات اجرای آرماتوربندی و ساخت راه پله در این ویدیو نمایش داده می‌شود، حتما بررسی کنید.
مراحل اجرای راه‌پله
- در آرماتوربندی فونداسیون حتما برای راه‌پله، آرماتور انتظار تعیین می‌شود. همان طور که برای ستون، آرماتور انتظار تعبیه می‌شود برای راه پله نیز باید ریشه آرماتور در فونداسیون قرار داده شود. ریشه پله بتنی در آرماتوربندی پی قرار می‌گیرد.
لازم است بدانید بار راه‌پله در طبقات بوسیله تیر و سقف‌ها به ستون و سپس به پی منتقل می‌شود ولی بار دو رمپ ابتدایی مستقیما به فونداسیون سازه منتقل می‌شود.
به همین منظور بعد از تمام شدن بتن‌ریزی فونداسیون، اولین رمپ راه‌پله اجرا می‌شود. آرماتوربندی راه‌پله با قالب‌بندی ریشه پله در فونداسیون آغاز می‌شود و ادامه روند ساخت به ترتیب اجرا می‌گردد.
- بستن قالب کف راه‌پله: این قالب‌ها در کف پاگرد افقی و در زیر پله‌ها به صورت شیب‌دار اجرا می‌گردد.
- شمع‌بندی کف قالب: با توجه به شیب قالب کف راه‌پله، باید نهایت دقت در شمع‌بندی به عمل آید و حتما شمع نسبت به قالب به صورت عمودی قرار گیرد. در این مرحله افزایش تعداد شمع‌ها و دقت در محکم بودن شمع‌ها اهمیت بسزایی دارد.
- بستن آرماتورهای اصلی راه‌پله: با توجه به نقشه، این کار انجام می‌شود و باید دقت شود میلگردها به صورت نظیر به نظیر به یکدیگر متصل شده و هم‌پوشانی لازم رعایت گردد.
- تکمیل قالب‌بندی: در این مرحله از کار قالب‌های چوبی یا فلزی با اجرای پشت‌بندها و پایه‌ها و اتصالات کافی و مناسب، در جای خود محک می‌شوند تا در مقابل نیروهای ناشی از وزن، ضربه و لرزش بتن در هنگام متراکم کردن آن جابه‌جا نشود.
- بتن‌ریزی و متراکم کردن آن: مهم‌ترین مرحلۀ کار است که باید به ریزش بتن از نزدیک‌ترین فاصله و ویبره کافی جهت یکدست شدن کار و خروج حباب‌های هوا دقت لازم به عمل آید.
- باز کردن قالب‌ها و جمع‌آوری شمع‌ها نباید قبل از به دست آمدن مقاومت کافی در سقف برای تحمل وزن خود و سربارهای وارد صورت گیرد.
عمل باز کردن قالب‌ها برای همه اعضای ساختمانی از جمله راه‌پله، باید با احتیاط و بدون ایجاد ضربه انجام شود.
در اجرای آرماتوربندی راه‌پله بهتر است به موارد زیر نیز توجه کنید:
- در آرماتوربندی راه‌پله علاوه‌بر آرماتوربندی رمپ و پاگرد، آرماتوربندی تیر نیم طبقه نیز انجام می‌شود. بنابراین در مراحل ساخت، آرماتوربندی نیم طبقه نیز باید در نظر گرفته شود.
- برای شروع ساخت راه‌پله ابتدا تیر نیم طبقه اجرا می‌شود. برای اجرای تیر نیم طبقه، آن را به ستون‌ها و یا دیوار برشی کناری گیردار می‌کنند.
- سپس آرماتوربندی راه پله طبق نقشه اجرایی انجام می‌شود. البته در نظر داشته باشید که بعد از آرماتوربندی، بتن ریزی سقف و راه پله یک طبقه انجام شده و سپس آرماتوربندی طبقه دیگر آغاز می‌شود.
- برای ساخت طبقه بعدی میلگرد طبقه پایین به میلگرد انتظار طبقه بالا متصل می‌شود. در این قسمت آرماتوربندی دارای طول هم‌پوشانی خواهد بود.
ضوابط مربوط به آرماتوربندی راه‌پله
- در آرماتوربندی راه‌پله باید به خم کردن اصولی میلگردهای طولی دقت شود. این کار به این منظور است که درگیری بهتری بین رمپ و پاگرد صورت بگیرد.
- میلگردهای انتظار در هر طبقه برای آرماتوربندی راه‌پله در دو ردیف اجرا می‌شوند.
- نباید پاگرد راه‌پله به صورت پله‌ای اجرا شود.
- به هیچ‌وجه نباید مساحت پاگرد کمتر شود.
- در آرماتوربندی سقف، میلگردهای انتظار برای اجرا و اتصال رمپ راه پله در نظر گرفته شود.
- در مبحث چهارم مقررات ملی نوشته شده است که حداقل عمق کف پله 28 سانتی‌متر می‌باشد. همچنین مجموع کف پله باید دو برابر ارتفاع آن باشد. (در نظر داشته باشید عمق کف پله از لبه یک کف پله تا تصویر افقی لبه کف پله بعدی اندازه‌گیری می‌شود.)
- حداقل عرض یا شعاع پاگرد باید مساوی عرض پله باشد.
- حداکثر تعداد پله‌های بین دو پاگرد باید 12 پله باشد.
- در سازه‌هایی که برای رسیدن به بام، پلکان وجود دارد؛ دسترسی به بام باید از طریق خرپشته با مساحت برابر یا کمتر از قفسه پله تامین شود.
- مهم است که ارتفاع هر پله از 240 میلی‌متر بیشتر نباشد.
- عرض مفید پله از 650 میلی‌متر کمتر نباشد.
- حتما باید تمام کف پله‌ها یک شکل و یک اندازه باشند.
- محل شکست شمشیری راه‌پله را باید به صورت مفصلی اجرا کرد.
- آرماتور طولی در قسمت بالا قبل از شکست شمشیری بایستی خم شود و در سفره پایینی قرار بگیرد. آرماتور پایین نیز باید بعد از شکست شمشیری خم شود و در قسمت بالای آرماتوربندی حالت ضربدری داشته باشد.
موارد گفته شده در مبحث چهارم و سوم مقررات ملی ساختمان ذکر شده‌اند. برای مطالعه بیشتر می‌توانید به منابع گفته شده مراجعه کنید.
میلگرد انتظار راه‌پله
در اجرا و آرماتوربندی راه‌پله باید میلگردهای انتظار تعبیه شوند. هر طبقه از راه‌پله که اجرا می‌شود، میلگردهای انتظار در دو ردیف اجرا می‌شوند تا میلگردهای طبقه بعدی به این میلگردها متصل شوند. دو ردیف میلگرد انتظار با خم 90 درجه به میلگرد سقف بعدی متصل می‌شوند.
طول میگرد انتظار حدود 100 تا 120 سانتی‌متر در نظر گرفته می‌شود. طول این میلگرد با استفاده از نقشه‌های اجرایی و براساس ضوابط و مقررات ملی تعیین می‌گردد.
در آرماتوربندی راه پله از چه نوع میلگردی استفاده می‌شود؟
در آرماتوربندی راه‌پله برای اجرای صفحه مش‌بندی باید طبق نقشه عمل کرد. اینکه چه تعداد آرماتور به کار رود و هر کدام با چه فاصله‌ای از هم قرار گیرند در نقشه‌های اجرایی مشخص شده است.
بعد از آرماتوربندی و اجرای دو ردیف مش‌بندی در رمپ راه‌پله، قالب‌بندی جهت بتن‌ریزی انجام می‌شود. نوع سایز میلگردی که باید در اجرای راه‌پله استفاده شود در نقشه‌ها مشخص شده است ولی اصولا در ساخت و آرماتوربندی راه‌پله از میلگرد با سایز 20 تا 25 استفاده می‌شود.
در تصویر بالا میلگردهای انتظاری که به آرماتور رمپ راه‌پله متصل شده است را مشاهده می‌کنید. لازم به ذکر است آرماتور انتظار قبل از بتن‌ریزی باید خمکاری شود. خمکاری میلگرد انتظار بعد از بتن‌ریزی ممکن است موجب ترک در قسمت بتنی سقف شود.
رعایت نکات ایمنی در آرماتوربندی راه‌پله
در حین اجرای آرماتوربندی راه‌پله و بعد از اتمام آن اصول ایمنی باید رعایت شود. در زمان اجرا، کارکنان ساختمان بایستی از کفش و لوازم ایمنی استفاده کنند. همچنین حفاظ و داربست‌های محافظتی در اطراف پله نصب گردد.بعد از اتمام اجرای ساختمان در راه‌پله‌ها باید نرده حفاظ نصب گردد. در پرتگاه راه‌پله، چاهک آسانسور و جان پناه، تمامی نکات ایمنی بایستی رعایت گردد.
رعایت نکات ایمنی در آرماتوربندی راه‌پله و بعد از اجرای آن بسیار مهم است. برای جلوگیری از خطرات مالی و جانی در ساخت‌وساز باید اصول ایمنی را رعایت کرد.اسکلت سازه بتن‌آرمه بعد از آرماتوربندی اعضا و المان‌های مختلف آن با استفاده از میلگرد، ساخته شده و مراحل اجرا پشت سر هم انجام می‌شود.
آرماتوربندی و اجرای راه‌پله به عنوان قسمت مهمی از ساختمان از مراحلی است که باید در هر طبقه اجرا شود. با اتمام سقف هر طبقه، راه‌پله متصل به آن نیز اجرا شده و بعد از بتن‌ریزی، سقف و طبقه بعدی ساخته می‌شود.اهمیت اجرای آرماتوربندی و رعایت اصول و ظوابط آن در عمر مفید سازه و افزایش استحکام آن تاثیرگذار است. از این رو بر مبحث آرماتوربندی تاکید بسیار می‌شود.
در طراحی پله لازم است تا موارد زیر در نظر گرفته شود:
- حرکت روی پله به‌خصوص در هنگام پایین آمدن، بی‌خطر باشد
- حرکت روی پله راحت باشد
- در موقع بالا رفتن حداقل انرژی مصرف شود
- در حد امکان بتن‌ریزی راه‌پله‌ها متناسب با پیشرفت کار انجام شود تا امکان رفت و آمد در طبقات برای عوامل اجرایی و نظارتی فراهم گردد و پله‌های موقت نیز به صورت ایمن ساخته شوند تا از بروز حوادث ناگوار جلوگیری گردد.
جمع‌بندی
راه‌پله از جمله عناصر سازه‌ای در هر ساختمان می‌باشد و برای اینکه طبقات به همدیگر متصل شوند از راه‌پله استفاده می‌شود. به همین منظور آرماتوربندی راه‌پله و اجرای درست آن اهمیت بسیاری دارد. در این دانشنامه ضوابط مربوط به اجرای راه‌پله بررسی شد. شما می‌توانید سوالات و نظرات خود را از بخش دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید.
