نحوه کارکرد چشم به چه شکلی است؟ اصول ابتدایی
چهار مؤلفه اصلی وجود دارد که به عملکرد چشم کمک می‌کند:
به نقل از چشم پزشک متخصص کلینیک اترس قرنیه و عدسی‌های چشم در قسمت جلویی چشم قرار دارند و نور موجود در محیط را متمرکز می‌کنند. این امر به انسان این امکان را می‌دهد تا تصویر شيء مدنظر روی شبکیه تشکیل شود. شبکیه چشم در قسمت پشت چشم قرار گرفته است. شبکیه لایه‌ای از بافت است که نور و رنگ را حس کرده و آنها را به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌کند. عصب بینایی انتقال سیگنال‌های الکتریکی ارسالی از شبکیه چشم را برای تفسیر به مغز می‌فرستد. این کار به ما کمک می‌کند تا اطلاعات ارسال شده از طرف چشم را درک کنیم. در صورت بروز مشکل در یکی از این اجزا، کنترل میزان یا کیفیت نوری که وارد چشم می‌شود به خطر می‌افتد و در نتیجه چشم در برابر نور حساسیت پیدا می‌کند.
انواع نور
فتوفوبیا می‌تواند منجر به حساسیت به طیف وسیعی از منابع مختلف نور شود بطوری که ممکن است یک نوع نور خاص، برخی از آنها و یا حتی همه انواع مختلف نور برای شما مشکل ایجاد کنند. این منابع نوری می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- نور خورشید
- سطوح انعکاسی مانند جاده‌ها یا پنجره‌ها
- تابش خیره کننده آب
- بازتابش نور از ماسه و برف
- منابع نور مصنوعی (چراغ‌های فلورسنت یا رشته‌ای)
چه عواملی باعث ایجاد فتوفوبیا می‌شود؟
میگرن
فتوفوبیا یکی از علائم شایع میگرن است. میگرن باعث سردردهای شدیدی می‌شود که توسط عوامل مختلفی از جمله تغییرات هورمونی، غذا، استرس و تغییرات محیطی ایجاد می‌شود. از دیگر علائم میگرن می‌توان به احساس لرزش در قسمتی از سر، حالت تهوع و استفراغ اشاره کرد. آمارها نشان می‌دهد که حدودا بیش از ۱۰ درصد از مردم سراسر جهان میگرن دارند. همچنین ناگفته نماند که شیوع میگرن در بین زنان بیشتر از مردان است.
شرایطی که بر روی مغز تأثیر می‌گذارند
حساسیت به نور معمولاً با چند بیماری جدی همراه است که بر روی مغز تأثیر می‌گذارند. این بیماری‌ها شامل موارد زیر می‌باشد:
انسفالیت
انسفالیت زمانی ایجاد می‌شود که مغز فرد به دلیل ابتلا به عفونت ویروسی یا هر علت دیگری ملتهب شود. انسفالیت در موارد شدید می‌تواند حتی منجر به مرگ شود.
مننژیت
مننژیت یک عفونت باکتریایی است که باعث التهاب غشاهای اطراف مغز و نخاع می‌گردد. فرم باکتریایی آن می‌تواند منجر به عوارض جدی مانند آسیب مغزی، کاهش قدرت شنوایی، تشنج و حتی مرگ شود.
خونریزی زیر عنکبوتیه
خونریزی زیر عنکبوتیه یا زیر غشایی زمانی رخ می‌دهد که فرد در قسمت بین مغز و لایه‌های بافت اطراف دچار خونریزی شده باشد. این بیماری می‌تواند منجر به مرگ، آسیب مغزی یا سکته مغزی شود .
شرایطی که بر چشم تأثیر می‌گذارد
همچنین فتوفوبیا در برخی شرایط خاص که چشم‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهند بسیار رایج هستند. این موارد شامل موارد زیر می‌باشد:
سایش قرنیه
ساییدگی قرنیه نوعی آسیب به قرنیه یا همان بیرونی ترین لایه چشم است. بروز این نوع صدمات شایع است و معمولا به هنگام ورود ماسه، خاک، ذرات فلزی یا سایر مواد به چشمان رخ می‌دهد. در صورت عفونت قرنیه این مشکل می‌تواند به یک وضعیت جدی بنام زخم قرنیه منجر شود.
اسکلریت
اسکلریت زمانی اتفاق می‌افتد که قسمت سفید رنگ چشم ملتهب شود. حدود نیمی از همه موارد اسکلریت ناشی از ابتلا به بیماری‌هایی مانند لوپوس است که بر سیستم ایمنی بدن تأثیر می‌گذارند. از جمله دیگر علائم اسکلریت شامل چشم درد، آب مروارید و تاری دید می‌باشد.
التهاب ملتحمه
التهاب ملتحمه که آن را با نام “چشم صورتی” نیز می‌شناسند زمانی اتفاق می‌افتد که لایه‌ای از بافت که قسمت سفید چشم را پوشانده است دچار عفونت یا التهاب شود. در بیشتر موارد ویروس‌ها عامل ایجاد این حالت هستند اما گاهی ممکن است این وضعیت ناشی از وجود باکتری و آلرژی نیز باشد. از دیگر علائم این بیماری می‌توان به خارش، قرمزی و درد چشم اشاره داشت.
سندرم چشم خشک
هنگامی رخ می‌دهد که غدد اشک نتوانند به اندازه کافی اشک تولید کنند یا اشک تولید شده کیفیت کافی نداشته باشد. این شرایط باعث می‌شود که چشمان فرد بیش از حد خشک شوند. علل ابتلا به سندروم چشم خشکی شامل سن، عوامل محیطی، شرایط خاص پزشکی و مصرف برخی از داروها است.
علائم و نشانه‌ها
علائم و نشانه‌های متعددی وجود دارد که می‌تواند به شما اطلاع دهد که به نوعی چشمان شما به نور حساسیت دارند. این موارد عبارتند از:
- نیم باز کردن چشم‌ها
- حس می‌کنید که باید چشمان خود را ببندید.
- سر درد
- ناراحتی کلی به هنگام مواجهه شدن با نور
- چشم درد شدید به هنگام مشاهده نور حتی اگر در محیط سر بسته نیز باشید.
- قرمز شدن چشمان یا بر اثر حساسیت به نور
برخی از این علائم ممکن است بعد از یک یا دو روز بخودی خود برطرف شوند اما اگر چنانچه نگران وضعیت خود هستید یا این علائم برطرف نشد بهتر است به پزشک یا مرکز خدمات درمانی مراجعه کنید.
چه زمانی باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرد؟
برخی مواردی که باعث ایجاد حساسیت به نور می‌شوند جزء فوریت‌های پزشکی محسوب می‌شوند. اگر چنانچه این علائم و یا هر نوع علائم دیگری در خود مشاهده کردید بلافاصله درصدد رفع مشکل برآیید.
سایش قرنیه
علائم شامل:
- تاری دید
- درد یا
- قرمز شدن چشم‌ها
- احساس می‌کنید چیزی داخل چشمانتان رفته است
انسفالیت
علائم انسفالیت شامل موارد زیر می‌باشد:
- سر درد شدید
- تب
- به سختی از خواب بیدار شدن
- پریشانی
مننژیت
علائم مننژیت عبارتست از:
- تب و لرز
- سر درد شدید
- گرفتگی گردن
- حالت تهوع و استفراغ
خونریزی زیر غشایی
علائم این بیماری شامل موارد زیر است:
- سردرد ناگهانی و شدید که در قسمت پشتی سر شدت بیشتری نیز دارد.
- کج خلقی و پریشانی
- کاهش آگاهی
- بی‌حسی در قسمت‌هایی از بدن
چگونه می‌توان حساسیت چشم به نور را تشخیص داد؟
برای تشخیص منبع فتوفوبیا باید آزمایش چشم انجام دهید. در طول آزمایش، چشم پزشک اقدامات زیر را انجام می‌دهد:
در خصوص سابقه‌ی خانوادگی و علائم فعلی شما سوال می‌کند
اپتومتریست یا چشم پزشک معمولاً با سؤال کردن در مورد تاریخچه شرایط خانوادگی شما معاینه را شروع می‌کند و سپس به سراغ علائم موجود می‌رود. وی در مورد علائم مختلفی همچون سر درد (مثلا اینکه آیا دچار سر درد می‌شوید یا نه و یا این که چند وقت یک بار این سر دردها به سراغ شما می‌آید) یا تاری دیدی که به هنگام حساسیت چشمانتان به نور ایجاد می‌شود با شما صحبت خواهد کرد. همچنین گاهی ممکن است پزشک در مورد وضعیت سلامتی، سبک زندگی و داروهای مصرفی شما نیز سؤال‌هایی بپرسد. تاریخچه پزشکی، علائم یا سن شما ممکن است باعث شود تا پزشک انجام چند آزمایش دیگر از قبیل بررسی یا را نیز تجویز کند.
معاینه چشم
پزشک چشمان شما را معاینه می‌کند تا مبادا فتوفوبیای شما ریشه در وجود مشکلات دیگر داشته باشد. معاینه چشم شامل استفاده از افتالموسکوپ باشد. به کمک دستگاه افتالموسکوپ برای بررسی قسمت داخلی چشم و همچنین رفلکس‌های مردمک، نور به داخل مردمک چشم تابانیده می‌شود. همچنین چشم پزشک حرکات و هماهنگی چشمان را (نیز برای اطمینان از این که دو چشم با هم کار می‌کنند) بررسی می‌کنید.
تست‌های اجرایی مربوط به معاینه چشم
چندین آزمایش وجود دارد که ممکن است برای بررسی دقیق انجام شود که برخی از این آزمایش‌ها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- سنجش حدت بینایی: با استفاده از چارت اسنلن ( ردیف به ردیف اندازه حروف کاهش می‌یابد) از شما خواسته می‌شود تا به کمک لنزهای مختلفی که بر روی چشمانتان قرار می‌گیرد حروف روی چارت را بخوانید یا جهت یابی کنید.
- سنجش میدان بینایی: نقاطی از نور بر روی یک پس زمینه‌ی سیاه فلاش می‌زنند و اگر چنانچه فرد نتواند هر کدام از آنها را ببیند بدین معنی است که فرد در این نقطه از نظر بینایی کور است.
- تست تمرکز: این تست توانایی تمرکز شما در فواصل مختلف را می‌سنجد.
- تونومتر غیر تماسی: به کمک این دستگاه هوا به داخل چشم فرستاده می‌شود تا فشار آن بررسی شود (فشار زیاد می‌تواند نشان دهنده گلوکوم باشد) در این روش شخص مقداری فشار بر روی چشم خود حس خواهد کرد که ممکن است مقداری احساس ناراحتی کند.
- لامپ اسلیت یا شکاف: به بررسی ناهنجاری‌های قرنیه، عنبیه و لنز چشم می‌پردازد.
درمان غیرپزشکی
عینک
دور ماندن از نور خورشید و کم نور بودن چراغ‌های داخل منزل می‌تواند باعث کاهش ناراحتی ناشی از فتوفوبیا شود. بدین منظور می‌توانید چشمان خود را در محیط‌های پر نور ببنیدید و یا یک پارچه تیره بر روی آنها بیندازید تا نور چشمانتان را اذیت نکند و یا حتی استفاده از عینک‌های دودی نیز می‌تواند مفید باشد.
لنزهای ضد تابش خیره کننده
لنزهای ضد تابش خیره کننده در کاهش بازتاب نورهای ناشی از سطوح مانند پنجره‌ها، آب، جاده، برف و ماسه موثر هستند.
لنزهای ضد اشعه ماورء بنفش
عینک‌های معمولی یا آفتابی بایستی دارای فیلتر UV باشند تا از چشمان فرد در برابر اشعه‌های مضر خورشید محافظت کنند. اگر چنانچه چشمانتان به نور حساسیت دارند بهتر است از لنزهای ضد UV استفاده کنید تا از چشمانتان در برابر نور UVA و UVB محافظت کنند.
عینک آفتابی قطبی
استفاده از لنز یا عدسی‌های قطبی به هنگام مواجه شدن با نور آفتاب بسیار مفید هستند زیرا این عینک‌ها می‌توانند شدت بازتاب نور در سطح صاف مانند آب، برف، شن، پنجره یا کاپوت‌های اتومبیل را کم کنند.
لنزهای رنگی
لنزهای رنگی در رنگ‌های آبی تا قرمز و زرد متغیر هستند و همگی آنها از ورود طول موج خاصی از نور که باعث اذیت شدن چشم‌ها می‌شود ممانعت می‌کنند. نوع رنگی که انتخاب می‌کنید بیشتر به علاقه شخص برمی‌گردد و اینطور نیست که برخی رنگ‌های خاص مناسب موقعیت‌های خاص باشد، بلکه شاید برخی از افراد با استفاده از برخی از رنگ‌ها احساس راحتی بیشتری می‌کنند.
می‌توانید در خصوص انتخاب رنگ لنز و این که کدام رنگ مناسب شرایط شماست با اپتومتریست یا چشم پزشک مشورت کنید. گاهی ممکن است که چشم پزشک لنزهای رنگی مختلفی را برای یک دوره زمانی بر روی شما تست کند و یا شاید هم از دستگاه رنگ سنج ام آر سی استفاده کند تا بهترین فیلتر رنگی را برای شما بیابد زیرا فیلتر رنگی هر شخص متفاوت از بقیه است. با این حال، معمولاً استفاده از دستگاه رنگ سنج تنها برای مبتلایان به میگرن، صرع یا مشکلات مربوط به خواندن (به عنوان مثال نارساخوانی) مورد استفاده قرار می‌گیرد زیرا ممکن است استفاده از رنگ‌های کلی به آنها کمک نکند.
درمان پزشکی
اگر حساسیت شدید به نور دارید در این صورت سریعاً برای درمان اقدام کنید. معمولا در مراحل اول پزشک فرد را از نظر جسمانی و همچنین چشم معاینه خواهد کرد. همچنین ممکن است سؤالاتی در مورد میزان و شدت علائم فرد از وی بپرسد تا علت فتوفوبیا را در وی شناسایی کند.
نوع درمان فتوفوبیا به منشاء اصلی آن بستگی دارد اما در حالت کلی درمان این بیماری شامل موارد زیر می‌باشد:
- مصرف دارو و استراحت در صورت داشتن میگرن
- استفاده از قطره چشم که باعث کاهش التهاب در بیماری اسکلرولیت می‌شود.
- در صورت ابتلا به التهاب ملتحمه مصرف آنتی بیوتیک‌ها توصیه می‌شود.
- در مواردی که فرد دچار سندرم خفیف خشکی چشماست استفاده از اشک مصنوعی به وی توصیه می‌شود.
- استفاده از قطره چشم آنتی بیوتیک برای مواردی که فرد دچار ساییش قرنیه شده است.
- در موارد خفیف آنسفالیت استفاده از داروهای ضد التهابی، استراحت در رختخواب و مصرف مایعات توصیه می‌شود. در موارد شدید بایستی فرد تحت مراقبت ویژه مانند کمک به تنفس قرار گیرد.
- در صورت ابتلا به مننژیت فرد می‌توان از داروهای آنتی بیوتیک مصرف کند. البته معمولا فرم ویروسی آن طی ۲ هفته به خودی خود از بین می‌رود.
- گاهی لازم است که برای از خارج کردن خون اضافی و کاهش فشار موجود روی مغز و پیشگیری از بروز خونریزی زیر غشایی فرد تحت عمل جراحی قرار گیرد.
منبع : نکات مهم ابدومینوپلاستی
