آیا آمالگام دندانپزشکی برای سلامتی خطر دارد؟ + حفظ سلامت دندان

سلامت دهان و دندان از شاخص های مهم سلامت عمومی به شمار می رود، اما وضعیت آن در ایران هشداردهنده است. آمارها نشان می دهند که هر ایرانی به طور میانگین بین ۲٫۵ تا ۳ دندان خراب دارد و مجموع دندان های پوسیده در کشور به حدود ۲۵۰ میلیون مورد می رسد. این میزان پوسیدگی نه تنها کیفیت زندگی را کاهش می دهد، بلکه هزینه های بالای درمان را بر خانواده ها و سیستم سلامت کشور تحمیل می کند.

همچنین، انتشار اطلاعات نادرست در فضای مجازی درباره ایمنی مواد دندانپزشکی مانند آمالگام باعث ایجاد نگرانی و سردرگمی میان مردم شده است. اطلاع رسانی صحیح و آگاهی بخشی درباره روش های ایمن درمان دندان ها، نقش مهمی در کاهش آسیب ها و حفظ سلامت عمومی دارد.

وضعیت سلامت دهان و دندان در ایران

سلامت دندان ها در میان کودکان و بزرگسالان متوسط تا رو به بد ارزیابی می شود و حتی کودکان یک تا دو ساله نیز اغلب یک تا دو دندان پوسیده دارند.

دلایل اصلی این وضعیت عبارتند از:

• تغذیه نامناسب: مصرف زیاد قند و شیرینی ها در سنین زیر سه سال نقش مهمی در ایجاد پوسیدگی دارد.
• انتقال میکروب های دهان از مادر به کودک: این میکروب ها احتمال پوسیدگی دندان را در کودک افزایش می دهند.
• مراقبت ناکافی مادران از دهان کودک: بسیاری از والدین به روش صحیح مسواک زدن و پیشگیری از پوسیدگی در کودکان آگاهی ندارند.

به این ترتیب، بخش عمده مشکل ریشه در پیشگیری ضعیف دارد و نه فقط در درمان یا مسائل زیبایی.

خدمات زیبایی دندان چقدر نقش دارند؟

با وجود تبلیغات گسترده، نسبت خدمات زیبایی مانند لمینت و بلیچینگ بسیار کم است و کمتر از دو درصد کل خدمات دندانپزشکی کشور را شامل می شود.

نکات مهم درباره این خدمات عبارتند از:

• اولویت اصلی سلامت دندان است و زیبایی باید در درجه دوم قرار گیرد.
• بخش قابل توجهی از مشکلات مرتبط با تبلیغات در فضای مجازی و ورود افراد غیرمتخصص به حوزه زیبایی دندان ایجاد می شود.
• بسیاری از خدمات غیرقانونی توسط افراد فاقد مجوز ارائه می شوند که می تواند خطرناک و آسیب زا باشد.

بنابراین، تمرکز بر پیشگیری، آموزش به والدین و مراجعه به متخصصان مجاز، مؤثرترین روش برای حفظ سلامت دهان و دندان است.

درمان های مدرن دندانپزشکی؛ موفقیت و محدودیت ها

ایمپلنت یکی از درمان های نسبتا جدید و موفق در دندانپزشکی است که موفقیت آن در ایران بیش از ۹۰ درصد گزارش شده است. با این حال، هیچ درمان دندانپزشکی موفقیت صددرصد ندارد و عوامل مختلفی مانند کیفیت مواد مصرفی، مهارت دندانپزشک و ویژگی های بیولوژیکی فرد در نتیجه نهایی تأثیرگذار هستند.

آمالگام؛ واقعیت ها و نگرانی ها

آمالگام یکی از قدیمی ترین مواد پرکننده دندان است که در برخی منابع نگران کننده معرفی شده است.

• ایمنی انسانی: مطالعات پزشکی تاکنون سمی بودن آمالگام و آسیب آن به سلامت انسان را تأیید نکرده اند.
• نگرانی زیست محیطی: اصلی ترین نگرانی درباره آمالگام مربوط به آلودگی محیط زیست هنگام تراش و دفع آن است. به همین دلیل، طبق توصیه های جهانی، مصرف این ماده تا حد امکان کاهش یافته است.
• کنترل کیفیت: تمام مواد دندانپزشکی مورد استفاده دارای مجوز سازمان غذا و دارو هستند و استانداردهای ایمنی رعایت می شود.

اشعه در دندانپزشکی چقدر ایمن است؟

عکسبرداری های دندانپزشکی با دستگاه های جدید ایمن هستند و میزان اشعه بسیار کم است.

• دستگاه ها معمولاً ۷۰ کیلوولت دارند و استفاده از ۱۲ تا ۱۴ عکس داخل دهانی در یک جلسه مجاز است.
• زنان باردار نیز می توانند با استفاده از پوشش سربی ایمنی لازم را رعایت کنند.
• بنابراین نگرانی از آسیب اشعه به بدن اغلب بی مورد است و رعایت دستورالعمل های ایمنی کافی است.

چرا خدمات دندانپزشکی گران است؟

بخش عمده هزینه های دندانپزشکی مربوط به تجهیزات و مواد مصرفی است. اگرچه بسیاری از این تجهیزات در داخل کشور تولید می شوند، قیمت آن ها گاهی نزدیک به نمونه های خارجی است که باعث بالا رفتن هزینه ها می شود. همچنین تخصص و تجربه دندانپزشک، فناوری های به روز و هزینه های نگهداری و آموزش نیز در تعیین قیمت خدمات نقش دارند.