ابزارهای لازم برای محاسبه مالیات تکلیفی
در قوانین همه کشورها هیات بدوی، لایحه اعتراض به مالیات ، به‌عنوان روشی برای تامین بخشی از هزینه‌های عمومی در نظر گرفته می‌شود و همه افراد به نوعی مالیات پرداخت می‌کنند. در این میان، برخی از افراد موظف به پرداخت مالیات تکلیفی هستند. در ادامه این مقاله از سپیدار سیستم به شما توضیح می‌دهیم که مالیات از نوع تکلیفی چیست و چه افرادی مشمول پرداخت این نوع از مالیات هستند. در پایان نیز روش محاسبه این مالیات و جرائم عدم پرداخت آن را بررسی خواهیم کرد. اگر طبق قانون مالیات مستقیم، موظف به پرداخت مالیات از نوع تکلیفی هستید، برای این که مشمول جریمه‌های سنگین مالیاتی نشوید، ادامه این مطلب را به‌هیچ‌عنوان از دست ندهید.
مالیات تکلیفی چیست؟ پرداخت مالیات توسط شخصی به جز مودی اصلی
طبق قانون، همه افراد حقیقی و حقوقی موظف به پرداخت مالیات هستند؛ بااین‌حال برخی از افراد مشمول پرداخت مالیات تکلیفی می‌شوند. در واقع مالیات تکلیفی، نوعی مالیات بوده که به درآمد اشخاص تعلق گرفته و پرداخت آن به سازمان امور مالیاتی کشور، بر عهده فرد دیگری به جز مودی خواهد بود.
به‌عنوان مثال، یکی از انواع مالیات تکلیفی، مالیات حقوق است؛ این مالیات از حقوق کارگر کسر می‌شود؛ ولی وظیفه پر کردن و پرداخت مالیات، بر عهده شخص کارفرما خواهد بود. مالیات از نوع تکلیفی انواع مختلفی دارد که در ادامه آنها را نام برده و مهمترین موارد را به تفصیل بررسی می‌کنیم.
انواع مالیات تکلیفی؛ چه کسانی موظف به پرداخت مالیات تکلیفی هستند؟
گروه‌های مختلفی از اشخاص حقیقی و حقوقی موظف به پرداخت مالیات تکلیفی هستند. در ادامه مصادیق مالیات تکلیفی در قانون مالیات مستقیم و افرادی که موظف به پرداخت این نوع از مالیات هستند را بررسی می‌کنیم.
مالیات حقوق؛ یکی از شناخته‌شده‌ترین انواع مالیات تکلیفی
یکی از شناخته‌شده‌ترین انواع مالیات تکلیفی، مالیات حقوق است. در این حالت کارفرما موظف است هنگام محاسبه حقوق و دستمزد، مالیات حقوق کارگران را حساب کرده و بعد از کسر از حقوق آنها، در موعد مقرر مالیات را به سازمان امور مالیاتی کشور پرداخت کند.
طبق قانون کارفرمایان واسطه بین دولت و کارکنان هستند و عرضه‌کنندگان خدمت در پرداخت مستقیم مالیات حقوق نقشی ندارند. از طرفی دیگر، اگر کارفرما موظف به پرداخت باشد، شخصا باید اظهارنامه مالیاتی مربوطه را پر کرده و در موعد مقرر نسبت به ارسال و پرداخت مبلغ مالیات به سازمان امور مالیاتی کشور اقدام کند.
مالیات اجاره ملک؛ پیچیده‌ترین نوع مالیات‌های تکلیفی
یکی دیگر از انواع مالیات از نوع تکلیفی، املاک است. طبق تبصره ۹ ماده ۵۳ قانون مالیات مستقیم، کلیه اشخاص حقوقی که ملکی را برای محل فعالیت خود اجاره کرده‌اند، باید مالیات بر درآمد حاصل از اجاره ملک موجر (صاحب ملک) را هر ماه به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنند و رسید پرداخت را به صاحب ملک تحویل دهند.
نکته‌ای که باید در نظر داشت، این است که این مالیات صرفا زمانی از نوع تکلیفی خواهد بود که مستأجر شخص حقوقی باشد. اگر شخصی حقیقی ملکی را اجاره کند، پرداخت مالیات بر عهده شخص حقوقی صاحب ملک خواهد بود. باتوجه‌به پیچیدگی‌های خاصی که محاسبه مالیات از نوع تکلیفی دارد، برای جلوگیری از بروز خطا در محاسبات می‌توان از نرم‌افزارهای حسابداری پیشرفته کمک گرفت؛ در مقابل تسهیلاتی که برای یک مجموعه به همراه دارد، بسیار مقرون‌به‌صرفه است.
مالیات حق‌الوکاله؛ پرداخت بخشی از مبلغ قرارداد توسط وکیل به سازمان امور مالیاتی
در مالیات تکلیفی از نوع حق‌الوکاله، وکلا به‌عنوان کارفرما شناخته می‌شوند و موظف به پرداخت مالیات از نوع تکلیفی هستند. در این شرایط، وکلا باید ۵ درصد از کل مبلغ قرارداد را به‌عنوان مالیات به سازمان امور مالیاتی کشور واریز کنند.
مالیات مضاربه؛ نوعی از مالیات تکلیفی بر اساس میزان سود حاصله از فعالیت اقتصادی
در مضاربه که نوعی قرارداد بین دو طرف است، یک طرف معامله موظف به تامین سرمایه نقدی خواهد بود و طرف دیگر، باید در ازای دریافت وجه، طرف مقابل را در سود حاصل از تجارت شریک کند. به موجب این قانون، تکلیف پرداخت مالیات شخص تامین‌کننده سرمایه بر عهده شخصی خواهد بود که وجه نقد را دریافت کرده است. طبق ماده ۱۰۱ ، درصورتی‌که طرف صاحب سرمایه بانک باشد، تکلیف کسر مالیات صاحب سرمایه از عامل یا مضارب ساقط است.
مالیات تکلیفی قراردادها و مضاربه؛ یکی از مصادیق مالیات تکلیفی در قانون مالیات مستقیم
سایر مصادیق مالیات تکلیفی در قانون مالیات مستقیم و ماده‌های قانونی مربوط به آن شامل موارد زیر می‌شود:
- مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی مقیم خارج از کشور: ماده ۱۰۷ ق.م.م
- مالیات بر درآمد بیمه‌گر اتکایی خارجی: تبصره ۵ ماده ۱۰۹ ق.م.م
- تکلیف مدیران تصفیه اشخاص حقوقی: ماده ۱۱۶ ق.م.م
- منافع بلاعوض اموال: ماده ۱۲۳ ق.م.م
- مالیات بر نقل و انتقال سهام: تبصره ۱ ماده ۱۴۳ ق.م.م
- مالیات بر درآمد حق واگذاری محل: تبصره ۲ ماده ۱۸۷ ق.م.م
- مالیات تکلیفی پزشکان و دندان‌پزشکان برای کار مراکز درمانی: قانون بودجه سالانه
- مالیات ارزش افزوده: ماده ۱۷ قانون دائمی و ۲۰ قانون موقت
درصد مالیات تکلیفی و نحوه محاسبه آن در هر کدام از موارد نام‌برده‌شده با یکدیگر متفاوت است. در ادامه قانون کلی محاسبه مالیات از نوع تکلیفی را بررسی خواهیم کرد.
نحوه محاسبه مالیات تکلیفی؛ مالیات تکلیفی چند درصد است؟
یکی از سوالاتی که بسیاری از افراد می‌پرسند، این است که مالیات تکلیفی چند درصد است؟ در پاسخ باید گفت که نحوه محاسبه مالیات تکلیفی و درصد آن برای افراد مختلف، متفاوت در نظر گرفته می‌شود. در واقع قانون‌گذار برای هر کدام از انواع مالیات تکلیفی، میزان مشخصی را برای اشخاص حقیقی و حقوقی در نظر گرفته است. برای محاسبه دقیق مالیات از نوع تکلیفی به کارفرمایان و افرادی که موظف به پرداخت این مالیات هستند، توصیه می‌کنیم که از مشاوران مالیاتی حرفه‌ای کمک بگیرند. کمک گرفتن از تخصص مشاوران مالیاتی در این زمینه، بروز خطا در محاسبه مبلغ مالیات را تا حدود بسیاری کاهش می‌دهد.
جرائم عدم پرداخت مالیات تکلیفی شامل چه مواردی می‌شود؟
طبق قانون، کلیه اشخاص حقیقی یا حقوقی که موظف به پرداخت مالیات مودیان هستند، در صورت عدم پرداخت مالیات مشمول جریمه خواهند شد. این جریمه معادل ۱۰ درصد مبلغ مالیات پرداخت‌نشده خواهد بود و به ازای هر ماه دیرکرد پرداخت جریمه، ۲.۵ درصد به این مبلغ اضافه می‌شود. این جریمه منوط به دریافت مالیات از مودی اصلی نیست. در برخی از شرایط خاص اگر سازمان امور مالیاتی از شخص خاطی شکایت کند، ممکن است او به ۶ ماه تا ۲ سال حبس تعزیری نیز محکوم شود.
نحوه پرداخت مالیات تکلیفی به چه صورت است؟
روش پرداخت مالیات تکلیفی برای گروه‌های مختلف، متفاوت است. برای برخی از این گروه‌ها سامانه‌های آنلاین وجود دارد و برخی از گروه‌های دیگر باید برای پرداخت مالیات با در دست داشتن اسناد و مدارک به اداره مالیات مراجعه کنند. بعد از مراجعه به نزدیک‌ترین اداره مالیاتی، با دریافت فیش مربوطه می‌توان اقدامات لازم به‌منظور پرداخت مالیات تکلیفی را انجام داد.
برای محاسبه مالیات تکلیفی از مشاوران مالیاتی کمک بگیرید!
در این مطلب درباره مالیات تکلیفی صحبت کردیم و به افرادی که مشمول پرداخت این نوع مالیات هستند، اشاره‌ای داشتیم. نکته‌ای که باید به‌عنوان صاحبان مشاغل و حسابداران، در نظر داشته باشید، این است که استفاده کردن از نرم‌افزارهای حسابداری حرفه‌ای، از بروز خطا در محاسبه این نوع مالیات به‌طورکامل جلوگیری می‌کند. علاوه‌بر این، با دریافت مشاوره مالیاتی می‌توانید نسبت به محاسبه و پرداخت مالیات از نوع تکلیفی در زمان مقرر اقدام کنید.
اگر سوالی درباره مالیات تکلیفی و مسائل مربوط به آن دارید، در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید تا کارشناسان سپیدار سیستم در اسرع وقت به سوال شما پاسخ دهند.
سوالات متداول
۱.مالیات تکلیفی چیست؟
مالیات تکلیفی به نوعی از مالیات گفته می‌شود که پرداخت آن بر عهده شخصی به جز مودی مالیاتی اصلی است؛ مانند مالیات حقوق کارمندان که از حقوق آنها کسر شده و توسط کارفرما پرداخت می‌شود.
۲. مالیات تکلیفی چند درصد است؟
درصد مالیات تکلیفی برای کسب‌وکارهای مختلف با یکدیگر متفاوت است. به‌عنوان مثال، درصد این مالیات در مالیات حق‌الوکاله ۵ درصد کل قرارداد و مالیات نقل و انتقال املاک ۴ درصد در نظر گرفته می‌شود.
۳. مالیات تکلیفی اجاره چیست؟
درصورتی‌که شخصی حقوقی ملکی را برای محل فعالیت خود اجاره کند، ملزم به پرداخت بخشی از درآمد خود به‌عنوان مالیات تکلیفی به موجر خواهد بود.
۴. نحوه پرداخت مالیات تکلیفی به چه صورت است؟
برخی از گروه‌ها برای پرداخت مالیات تکلیفی می‌توانند به صورت آنلاین اقدام کرده و برخی از افراد باید به صورت حضوری به نزدیک‌ترین اداره مالیاتی مانواع مالیات های تکلیفی
حال که پاسخ مالیات تکلیفی چیست را دریافتیم، بهتر است با مالیات های تکلیفی دیگر آشنا شویم. این گروه از مالیات‌ها در قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب اسفند ۶۶ و اصلاحیه ۸۰.۱۱.۲۷ تعریف شده است. میزان، نحوه محاسبه و مهلت پرداخت نیز در این مصوبه اعلام گردیده است. مالیات‌های تکلیفی به شرح زیر است:
- مالیات تکلیفی اجاره ملک (ماده ۵۳، تبصره ۹)
- مالیات تکلیفی حقوق (مواد ۸۵ و ۸۶ اصلاحی)
- مالیات تکلیفی مضاربه (ماده ۱۰۲)
- مالیات تکلیفی حق الوکاله (ماده ۱۰۳)
- مالیات تکلیفی حق الزحمه‌ها (ماده ۱۰۴)
- مالیات تکلیفی اشخاص حقوقی خارجی و موسسات مقیم خارج (ماده ۱۰۷)
- مالیات تکلیفی موسسات بیمه (ماده ۱۰۹)
- تکلیت مدیران تصفیه اشخاص حقوقی (ماده ۱۱۶)
- مسولیت آخرین مدیران شخص حقوقی و مدیران تصفیه و ضامن‌ها (ماده ۱۱۸)
- مالیات تکلیفی منافع بلاعوض اموال (ماده ۱۲۳)
- مالیات تکلیفی نقل و انتقال سهام (ماده ۱۴۳)
در بالا ماده‌های هر مالیات تکلیفی نیز آورده شده تا بتوانید در صورت نیاز به مطالعه آن بپردازید و با قوانین و نحوه محاسبه هر کدام آشنا شوید.
شاید این سوال برایتان پیش آمده باشد که تفاوت مالیات بر عملکرد و مالیات های تکلیفی چیست؟! مالیات تکلیفی به طور غیر مستقیم از درآمد پرداخت نشده افراد کسر می‌شود. در حالی که مالیات عملکردی به صورت مستقیم از درآمد و سود خالص اشخاص حقیقی و حقوقی به طور مستقیم به سازمان امور مالیاتی کشور پرداخت می‌شود.
مالیات تکلیفی چند درصد است + نحوه محاسبه
پس از مطالعه «مالیات تکلیفی چیست» و شناخت انواع آن، حال به نحوه محاسبه و پاسخ به این سوال که مالیات تکلیفی چند درصد است، خواهیم پرداخت.
میزان و محاسبه مالیات تکلیفی یک مؤلفه وابسته است. به این معنا که قانون آن برای هر شرکت و کار متفاوت محاسبه می‌شود و آن شرکت یا کارفرما باید از یک تیم حسابداری حرفه‌ای آشنا به قوانین این مالیات کمک گیرد.
به خصوص در شرکت‌های گسترده‌ای که دارای هزاران کارمند هستند، مالیات نسبت به حقوق آنها اعمال می‌شود؛ در نتیجه نیازمند دقت بسیار بالا در محاسبه خواهد بود. ابزارهای کمک کننده مانند نرم افزارهای حسابداری شرکتی می‌توانند این روند را آسان‌تر کنند.
در نتیجه نمی‌توانیم به طور مشخص پاسخی برای اینکه مالیات تکلیفی چند درصد است در اینجا ارائه دهیم. امّا محاسبه یک نمونه از آن را همراه با مثالی بیان خواهیم نمود.
نحوه محاسبه مالیات تکلیفی اجاره
اگر صاحبان کسب و کار بخواهند محل کسب و کار خود را اجاره کنند، باید بدانند که قوانین مالی و مالیاتی، تکلیف هایی را برای موجر و مستاجر تعیین کرده، که مالیات تکلیفی اجاره، یکی از مهمترین آنها است.
مالیات تکلیفی اجاره چیست؟ میزان مبلغی است که نسبت به اجازه ملک از افراد حقیقی با حقوقی توسط دولت دریافت می‌گردد. مالیات می‌تواند زمین، آپارتمان، خانه شخصی با هر نوع کاربری باشد. برای افرادی که قصد دارند مکانی را به صورت مسکونی یا تجاری اجاره کنند، بهتر است با مالیات بر درآمد اجاره ملک آشنا شوند.
برای محاسبه آن، باید اجاره سالانه را در نظر بگیرید. در صورتی که پول پیش پرداخت نکرده باشید، مبلغ اجاره را در ۱۲ ضرب نمایید؛ این عدد اجاره سالانه شما خواهد بود.
در صورت پرداخت پول پیش به صاحب ملک، ۱۸ درصد از آن را محاسبه و با اجاره سالانه جمع نمایید.
طبق قانون، ماده ۵۳، ۲۵ درصد درآمد اجاره از مالیات معاف خواهد بود. عددی که در بالا به‌دست آوردید در ۷۵ درصد ضرب نمایید.
مالیات تکلیفی اجاره به صورت سالیانه تا سقف ۳ میلیون تومان؛ ۱۵ درصد و بین ۳ تا ۱۰ میلیون تومان، ۲۰ درصد تعیین گردیده است. برای درآمد سالیانه‌ای که معادل ۲۵ الی ۱۰۰ میلیون تومان باشد، مالیات تکلیفی چند درصد است؟ درصد مالیاتی آن ۳۰ درصد خواهد بود.
امّا طبق قانون در شرایطی شما معاف از پرداخت اجاره ملک خواهید شد؛ اگر تنها درآمد شما باشد طبق قانون معاف می‌گردید، مگر آنکه میزان مبلغ اجاره بیشتر از میزان عرف باشد که بر مازاد آن مالیات پرداخت کنید.
در حالت دوم، اگر اقوام درجه یک شما، یعنی پدر، مادر، همسر و فرزندان از آن ملک استفاده می‌نمایند، شامل مالیات نخواهد شد. در صورتی که خلاف این امر ثابت گردد، ملک مشمول مالیات خواهد شد. همچنین، متراژ خانه در تعیین آنکه باید مالیات پرداخت شود یا خیر، تاثیرگذار است. برای مثال در تهران اگر متراژی کمتر از ۱۵۰ متر داشته باشد، مشمول مالیات نمی‌شود.
جریمه عدم پرداخت مالیات تکلیفی چیست؟
همیشه به یاد داشته باشید که دو نهاد هیچ وقت و به هیچ عنوانی در برابر مردم ضرر نمی‌کنند:
مثلا هیچ بانکی وجود ندارد که به شما تسهیلاتی بدهد که بعدا سود خود را از شما در بیاورد، بلکه همان لحظه‌ای که شما پول خود را روی پیشخوان بانک یا دولت می‌گذارید، بانک سود خود را برداشته و در طول زمانی هم که با شما سروکار دارد، باز هم سود خود را می‌گیرد.
قوانین مالیاتی هم همین است، چه واسط و چه مودی اگر مالیات تکلیفی را ندهند، مشمول جریمه خواهند شد و این جریمه ۱۰ درصد از کل مبلغ مالیات است؛ این موارد همگی در قوانین درج شده است.
چگونه اظهارنامه مالیاتی را پر کنیم؟
به سایت اظهارنامه مالیاتی مراجعه نموده و با شرایط را به خوبی مطالعه کنید. سپس، ثبت نام کرده و در بخش بر خط مالیاتی، اطلاعات هویتی و مشخصات لازم را پر نمایید. تمامی موارد با خوبی و با دقت بررسی کرده و پس از آنکه از صحت آن مطمئن گشتید، اظهارنامه را برای سازمان مالیاتی ارسال نمایید. در پایانه های فروشگاهی کد رهگیری به شما تعلق خواهد گرفت.
جمع بندی و نتیجه گیری
مالیات تکلیفی یکی از منابع درآمدی دولت است. این مالیات توسط کارفرما از درآمد و حقوق‌ها کسر شده و به اداره مالیاتی پرداخت می‌گردد. میزان درصد مالیات تکلیفی در هر نوع آن متفاوت خواهد بود. برای مالیات تکلیفی اجاره لازم است میزان اجاره سالیانه را محاسبه نموده و نسبت به درصد‌های گفته شده میزان پرداختی صاحب ملک را مشخص نمایید.
یک تیم حسابداری می‌توانند سریع‌تر و با دقتی بالاتر این عملیات را انجام دهند. در این مطلب به این پرسش پاسخ دادیم که مالیات تکلیفی چیست و چند درصد است؛ امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد. هرگونه سوالی درباره مالیات تکلیفی داشتید، می‌توانید برای ما کامنت گذاشته تا در اولین فرصت به آن پاسخ دهیم. اگر نمی‌دانید چگونه اظهارنامه مالیاتی پر کنید حتما از گروه مشاور مالیاتی مشهد و کمک‌هایی که می‌تواند به شما بدهد، استفاده کنید.
راجعه کنند.