تقابل نیابتی پاکستان و هند در خاک پادشاهی بریتانیا

ایسناپلاس: با پیروزی جنبش استقلال‌طلبی هند به رهبری گاندی در سال ۱۹۴۷، شبه جزیره هند که پیش ازاین قرن‌ها تحت استعمار کمپانی هند شرقی و دولت پادشاهی بریتانیای کبیر قرار گرفته بود، به استقلال سیاسی رسید. استعمار و غارت، تنها میراث بریتانیایی‌ها در هند نبود و دمیدن استعمارگران در آتش اختلافات قدیمی میان هندوها و مسلمان‌ها در این منطقه، نهایتا به تجزیه شبه قاره هند انجامید و باعث شد تا استقلال سیاسی هند از پادشاهی بریتانیا، همزمان با استقلال مناطق مسلمان‌نشین از هند صورت بگیرد.  سردرگمی درخصوص سرحدات مرزی جدید و برخی تصمیمات کمپانی هند شرقی بریتانیا در خصوص این مرزبندی ها و همچنین تنش‌های ناشی از تغییر وضعیت ناگهانی اقلیت و اکثریت میان مردم این منطقه، جرقه‌ای بود که آتش درگیری‌های خونین و متمادی میان هند و کشور تازه تاسیس پاکستان را برانگیخت و یکی از بزرگترین بحران‌های کوچ اجباری در تاریخ را رقم زد.

حالا پس از گذشت ۷۶ سال از پایان یافتن حکومت استعماری بریتانیا بر هند، سیاستمدارانی با اصلیت‌های هندی و پاکستانی بر مناصب سیاسی انگلیس و اسکاتلند؛ ۲ کشور بزرگ پادشاهی بریتانیای کبیر تکیه زده و زمام امور این کشورها را به دست گرفته‌اند.

حمزه یوسف، اولین نخست وزیر مسلمان پاکستانی تبار اسکاتلند

سه شنبه نهم فروردن ماه ۱۴۰۲، پارلمان اسکاتلند طی یک رای‌گیری، حمزه یوسف، رهبر حزب ملی اسکاتلند و سیاستمدار ۳۷ ساله مسلمان و پاکستانی‌تبار را به عنوان نخست وزیر جدید این کشور انتخاب کرد. یوسف پس از ادای سوگند و وفاداری به پادشاه، به طور قانونی به عنوان ششمین وزیر اول (نخست وزیر) اسکاتلند و اولین نخست وزیر مسلمان سوگند یاد کرد و پس از هشت سال جایگزین نیکولا استورجن شد.

حمزه یوسف، وزیر اول جدید اسکاتلند کیست؟

حمزه هارون یوسف  ۳۷ سال سن دارد و در یک خانواده از مهاجران پاکستانی درشهر  گلاسکو؛ بزرگترین شهر اسکاتلند متولد شده است. یوسف در دانشگاه گلاسگو  علم سیاست خواند و در سال ۲۰۰۷ وارد پارلمان اسکاتلند شد. او هم‌اکنون رهبر حزب ملی اسکاتلند است و پیشینه سابقه اجرایی او به سال ۲۰۱۲ برمی‌گردد. یوسف پیش از نخست‌وزیری، در کابینه دولت در سمت‌های معاون وزارت راه و نیروی اسکاتلند، وزیر دادگستری و وزیر بهداشت و علوم اجتماعی  فعالیت کرده است. حمزه یوسف، جوان‌ترین و نخستین سیاستمدار مسلمانی است که در اسکاتلند به منصب نخست وزیری رسیده است.

دیگر سیاستمداران هندی و پاکستانی تبار بریتانیا

ریشی سوناک، اولین نخست وزیر هندی تبار انگلیس

۲۵ اکتبر سال ۲۰۲۲ پس از کناره‌گیری لیز تراس از نخست وزیری بریتانیا، ریشی سوناک ۴۱ ساله از حزب محافظه‌کار انگلیس به عنوان نخست‌وزیر بریتانیا انتخاب شد. سوناک از پدر و مادری هند و پنجابی زاده شد. پدرش پزشک عمومی و مادرش داروخانه‌دار و از هندی‌های جنوب شرق آفریقا بودند که در دهه ۱۹۶۰ به بریتانیا مهاجرت کردند.

سوناک در یکی از بهترین مدرسه‌های خصوصی بریتانیا به نام کالج وینچستر تحصیل کرد. در ادامه در دانشگاه آکسفورد فلسفه، سیاست و اقتصاد خواند و در نهایت تحصیلات خود را در رشته MBA در دانشگاه استنفورد به پایان رساند. او در حین تحصیل با دختر یکی از تاجران ملیاردر هندی ازدواج کرده است. ثروت سوناک و همسرش در سال ۲۰۲۲، ۷۳۰ میلیون پوند ارزیابی شده که با این ثروت، ریشی سوناک دویست و بیست و دومین فرد ثروتمند بریتانیا به شمار می‌رود.

سوناک جوان‌ترین نخست‌وزیر بریتانیا در زمان معاصر و اولین آسیایی‌تبار رنگین‌پوست به شمار می‌رود که تاکنون رهبری بریتانیا را به دست گرفته است.

صادق خان، شهردار پاکستانی تبار لندن

صادق امان خان ۵۲ ساله در انتخابات سال ۲۰۱۶ با کسب ۵۷ درصد آرا به نمایندگی از حزب کارگر به عنوان شهردار لندن انتخاب شد و اولین شهردار مسلمان یک پایتخت غربی لقب گرفت. صادق خان هشتمین فرزند یک خانواده مهاجر پاکستانی است که در لندن متولد شده است. اجدادش در پی درگیری‌های جدایی هند و پاکستان در سال ۱۹۴۷ از هند به پاکستان رفتند و اندکی پیش از تولد او، به لندن مهاجرت کردند. پدر صادق خان به مدت ۲۵ سال در لندن راننده اتوبوس بوده و مادرش خیاطی می‌کرده است. صادق خان در دانشگاه شمال لندن تحصیلاتش را در رشته حقوق به پایان رسانده و پیش از ورود به مجلس عوام بریتانیا در سال ۲۰۰۵ به وکالت در پرونده‌های حقوق بشری مشغول بود.

ساجد جاوید؛ مسلمان و پاکستانی تبار، رئیس خزانه علیاحضرت

ساجد جاوید؛ سیاستمدار بریتانیایی که هم اکنون عضو حزب محافظه کار بریتانیاست، نخستین آسیایی و نخستین فرد مسلمان لقب گرفت که یکی از مناصب دولتی را در بریتانیا برعهده گرفت. او که از خانواده‌ای پاکستانی‌الاصل در انگلیس متولد شده یکی از باسابقه‌ترین آسیایی‌تبارها محسوب می‌شود که در دولت‌های مختلف انگلیس عهده‌دار سمت‌های مختلف بوده است. سابقه حضور در کابینه چندین دولت مختلف در رزومه کاری ساجد جاوید دیده می‌شود. او در کابینه دولت دیوید کامرون در سال ۲۰۱۵ وزیر کسب و کار بوده، در دولت ترزا می به عنوان وزیر کشور منصوب شده و در دولت‌های بوریس جانسون، عهده‌دار سمت‌هایی همچون وزیر خزانه‌داری و وزیر امور بهداشت و مراقبت‌های اجتماعی بوده است.

اسکاتلند خواهان استقلال از بریتانیا

اولین همه پرسی استقلال اسکاتلند از بریتانیا در سال ۲۰۱۴ برگزار شد که در جریان آن ۵۵ درصد از رای‌دهندگان اسکاتلندی، به ماندن زیر سایه بریتانیا و ۴۵ درصد از رای دهندگان به جدایی از انگلیس رای دادند. دو سال بعد، نتایج همه پرسی خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا موسوم به برگزیت در سال ۲۰۱۶، یکی از اولین جرقه‌های آتش اختلاف بین اسکاتلند و بریتانیا را روشن کرد. در حالی که اکثریت مردم در انگلیس رای به خروج از اتحادیه اروپا داده بودند، اسکاتلندی‌ها میخواستند در اتحادیه اروپا باقی بمانند. این شکاف باعث شد تا جنبش استقلال اسکاتلند دوباره شتاب بگیرد.

حزب ملی اسکاتلند که هم‌اکنون قدرت را در این کشور در اختیار دارد، یک حزب چپ میانه به شمار می رود و به دنبال جدایی کامل از بریتانیاست و می‌خواهد با بیرون آمدن از زیر سایه انگلیس، این کشور را مستقل کند و به عضویت اتحادیه اروپا درآورد.

نیکلا استرجن، رهبر  پیشین حزب ملی اسکاتلند و نخست‌وزیر پیشین این کشوردر تاریخ ۲۴  خردادماه  سال ۱۴۰۱، با پیش کشیدن مجدد برگزاری همه‌پرسی برای استقلال اسکاتلند از بریتانیا، اعلام کرده بود که قصد دارد تا پیش ازپایان سال ۲۰۲۲ میلادی، همه‌پرسی استقلال برگزار کند.

استرجن اعلام کرده بود که اسکاتلند به عنوان یک کشور مستقل می‌تواند بسیار بهتر عمل کند و اوضاع انگلیس را آشفته خوانده بود. او در ادامه دولت انگلیس را متهم کرده بود که با مخالفت با برگزاری همه پرسی، به دموکراسی و حاکمیت قانون و خواست مردم اسکاتلند احترام نمی‌گذارد.

مخالفت انگلیس با برگزاری همه پرسی استقلال اسکاتلند

دادگاه عالی بریتانیا شش ماه  پس از اعلام برنامه برگزاری همه‌پرسی استقلال توسط دولت وقت اسکاتلند، با صدور حکمی اعلام کرد که مخالف برگزاری این همه‌پرسی استقلال است. رابرت رید، رییس دادگاه عالی بریتانیا  در این‌باره اعلام کرد که «پارلمان اسکاتلند، قدرت لازم برای برگزاری همه‌پرسی استقلال این کشور را ندارد و انجام این رفراندوم، مستلزم تایید پارلمان بریتانیا خواهد بود.»

دادگاه عالی بریتانیا با این صدور این حکم ضربه‌ مهلکی را به ملی‌گرایان اسکاتلندی وارد کرد که خواستار برگزاری همه‌پرسی و استقلال اسکاتلند از بریتانیا بودند.

ریشی سوناک، نخست وزیر هندی‌الاصل بریتانیا هم طرفدار حفظ اسکاتلند در بریتانیاست. سوناک پس از انتخاب به عنوان نخست‌وزیر انگلیس، در اولین سفر خود به اسکاتلند با نیکولا استرجن، رهبر وقت حزب ملی اسکاتلند دیدار کرد و بر اهمیت و مزایای ماندن اسکاتلند در بریتانیا تاکید کرد.

یوسف: برای استقلال اسکاتلند از بریتانیا تلاش میکنیم

یکی از شعارهای حمزه یوسف در مبارزات انتخاباتی، ایجاد فشار مجدد برای استقلال بود. او در اولین اظهارات پس از رسیدن به نخست‌وزیری گفت که «مردم اسکاتلند اکنون بیش از هر زمان دیگری به استقلال نیاز دارند و ما نسلی خواهیم بود که آن را ارائه می‌کنیم.»

با توجه به اینکه پیش‌زمینه و خاستگاه سیاسی حمزه یوسف، حزب ملی اسکاتلند بوده و این حزب به دنبال جدایی کامل از بریتانیاست، انتظار می‌رود که یوسف طرح استقلال اسکاتلند را با جدیت دنبال و در این زمینه تلاش کند. یوسف همچنین اعلام کرده که به دنبال ساختن یک اکثریت بزرگ و مستحکم حامی استقلال است، چراکه برای استقلال کافی نیست که ۵۰ یا ۵۱ درصد رای‌دهندگان خواهان جدایی از بریتانیا باشند.

واکنش کاربران به استقلال خواهی اسکاتلند و مخالفت انگلیس

بسیاری از کاربران فضای مجازی نسبت به چالش‌های ملی‌گرایان اسکاتلندی با انگلیس برای استقلال و همچنین مخالفت لندنی‌ها برای جدا شدن اسکاتلند از بریتانیا واکنش نشان داده‌اند. آن ها چالش‌های جدایی‌طلبانه میان کشورهای پادشاهی بریتانیا را  اتفاقی شبیه به تجزیه هند که در پی آن پاکستان از هند بزرگ جدا شد می‌دانند.

کاربران شبکه‌های اجتماعی و همچنین برخی از تحلیلگران، بر این باورند که حالا پس از گذشت سال‌ها از پایان استعمار بریتانیا و دخالت این پادشاهی در تجزیه هند، زمان برگشته و حالا رهبران پاکستانی‌تبار و هندی‌تبار اسکاتلند و انگلیس هستند که باید در مورد یکپارچگی یا تجزیه بریتانیا تصمیم بگیرند. برخی تحلیلگران، این چالش‌های استقلال‌طلبی اسکاتلند و «خطر تجزیه»  بریتانیا را نوعی درگیری نیابتی هند و پاکستان؛ مستعمره‌های دیروز پادشاهی بریتانیا می‌پندارند که این بار نه در مرزهای دو کشور، بلکه در خاک بریتانیا رخ می‌دهد.

در ادامه برخی از واکنش‌های کاربران را می‌بینیم:

اگر فرزندان مهاجران آسیای جنوبی ریاست «تجزیه» بریتانیای کبیر را بر عهده داشته باشند، عدالت شاعرانه شگفت انگیزی نخواهد بود؟ هیچ کس نمی‌توانست این آینده را ببیند. 

حالا یک وزیر اول جدید اسکاتلند، پاکستانی‌الاصل، با نخست وزیر هندی‌الاصل درباره تجزیه بریتانیا مذاکره خواهد کرد؟

کاربر دیگری هم با درج کامنت زیر یکی از پست‌های توییتری حمزه یوسف، از او به عنوان نخست وزیر اسکاتلند خواسته که با ریشی سوناک، همتای انگلیسی‌اش بنشیند و تصمیم ناتمام سال ۱۹۴۷ مبنی بر تقسیم شبه قاره هند توسط بریتانیا و اسکاتلند را تمام کند

کاربر دیگری هم نوشته «برای من خنده دار است که افرادی با پیشینه‌ی قومی هندی و  پاکستانی در نهایت ممکن است درخصوص تجزیه بریتانیا مذاکره کنند.»

انتهای پیام