درصد همانندجویی پروپوزال دانشگاه تهران
درصد قابل قبول همانندجویی پروپوزال
درصد قابل قبول همانندجویی برای پروپوزال‌های دانشگاهی یک استاندارد متغیر است که معمولاً توسط آیین‌نامه‌های داخلی هر دانشگاه یا دانشکده تعیین می‌شود. با این حال یک محدوده کلی در اکثر دانشگاه‌های معتبر ایران پذیرفته شده است. برای پروپوزال‌ها به دلیل ماهیت اولیه و بیانگر چارچوب تحقیق بودن درصد مشابهت معمولاً نسبت به پایان‌نامه‌ها یا مقالات کمی بالاتر در نظر گرفته می‌شود. این درصد اغلب بین ۱۵ تا ۲۰ درصد متغیر است اما تأکید می‌شود که این میزان شامل بخش‌های استاندارد مانند فهرست مطالب چکیده کلمات کلیدی و ارجاعات نمی‌شود و عمدتاً به متن اصلی پروپوزال (شامل بیان مسئله ادبیات تحقیق روش تحقیق و اهمیت و ضرورت تحقیق) مربوط می‌شود. هدف از تعیین این درصد اطمینان از نوآوری و اصالت ایده اصلی پروپوزال و جلوگیری از کپی‌برداری مستقیم از متون موجود بدون ارجاع مناسب است.
درصد مجاز همانندی پایان‌نامه دانشگاه تهران
دانشگاه تهران به عنوان یکی از قطب‌های علمی کشور استانداردهای دقیقی برای اصالت آثار علمی دانشجویان خود دارد. درصد مجاز همانندی برای پایان‌نامه‌ها در این دانشگاه معمولاً سخت‌گیرانه‌تر از پروپوزال‌ها است. این میزان بسته به مقطع تحصیلی (کارشناسی ارشد یا دکتری) و گاهی رشته تحصیلی متفاوت است اما به طور کلی برای پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد اغلب زیر ۱۵ درصد و برای رساله‌های دکتری معمولاً زیر ۱۰ درصد در نظر گرفته می‌شود. این تفاوت به این دلیل است که پایان‌نامه و رساله محصول نهایی و جامع تحقیق هستند و انتظار می‌رود بخش نوآوری و یافته‌های اصلی در آن‌ها برجسته‌تر باشد. رعایت دقیق اصول نگارش علمی استفاده صحیح از علائم نقل قول برای نقل قول‌های مستقیم و ارجاع‌دهی دقیق و یکنواخت به منابع در کاهش این درصد و انطباق با استانداردهای دانشگاه تهران نقش حیاتی دارد. سامانه همانندجو ایرانداک ابزار اصلی برای سنجش این معیار در دانشگاه تهران است.
جدول درصدهای قابل قبول همانندجویی
درصدهای قابل قبول همانندجویی صرفاً یک راهنما هستند و ممکن است بر اساس سیاست‌های داخلی دانشگاه‌ها دانشکده‌ها یا حتی گروه‌های آموزشی خاص متفاوت باشند. با این حال می‌توان یک شمای کلی از محدوده‌های رایج ارائه داد. توجه داشته باشید که این جدول مقادیر تقریبی را نشان می‌دهد و برای اطلاع دقیق باید به آیین‌نامه‌های دانشگاه یا استاد راهنما مراجعه کرد. این درصدها معمولاً بدون احتساب منابع فهرست‌ها و بخش‌های استاندارد محاسبه می‌شوند.
| نوع مدرک | مقطع تحصیلی | درصد قابل قبول (تقریبی) |
|---|---|---|
| پروپوزال | کارشناسی ارشد | تا ۲۰ درصد |
| پروپوزال | دکتری | تا ۱۵ درصد |
| پایان‌نامه | کارشناسی ارشد | تا ۱۵ درصد |
| رساله | دکتری | تا ۱۰ درصد |
| مقاله علمی-پژوهشی | همه مقاطع | تا ۱۵ درصد |
مجدداً تاکید می‌شود که اعداد جدول فوق صرفاً تقریبی هستند و ملاک اصلی آیین‌نامه‌های دانشگاه تهران و نظر استاد راهنما و کمیته تخصصی است.
عوامل تأثیرگذار بر تعیین درصد قابل قبول
تعیین درصد قابل قبول همانندجویی تنها به نوع مدرک (پروپوزال یا پایان‌نامه) محدود نمی‌شود و عوامل متعددی در این زمینه نقش دارند. یکی از مهم‌ترین عوامل مقطع تحصیلی است؛ همانطور که اشاره شد انتظار نوآوری و اصالت در مقاطع بالاتر مانند دکتری بیشتر است لذا درصد مجاز همانندی پایین‌تر خواهد بود. رشته تحصیلی نیز می‌تواند تأثیرگذار باشد؛ برخی رشته‌ها به دلیل ماهیت خود ممکن است نیاز به استفاده بیشتر از متون مرجع و نقل قول داشته باشند هرچند که این موضوع نباید به معنای عدم رعایت اصول نگارش و ارجاع‌دهی باشد. سیاست‌های داخلی هر دانشگاه یا حتی گروه آموزشی نیز در تعیین این درصد نقش دارد و ممکن است سخت‌گیری‌ها متفاوت باشد. همچنین نحوه تنظیم گزارش همانندجویی توسط سامانه (مانند احتساب یا عدم احتساب منابع و ارجاعات در محاسبه درصد کلی) می‌تواند بر عدد نهایی گزارش تأثیر بگذارد. نوع تحقیق (نظری تجربی مروری) و میزان نیاز به مرور گسترده ادبیات نیز از دیگر عوامل است.
همانندجویی پروپوزال و پایان نامه
فرآیند همانندجویی هم برای پروپوزال و هم برای پایان‌نامه انجام می‌شود اما هدف و حساسیت آن کمی متفاوت است. همانندجویی پروپوزال بیشتر با هدف بررسی اصالت ایده اولیه جدید بودن موضوع و نحوه مرور اولیه ادبیات تحقیق انجام می‌شود. در این مرحله ممکن است بخش‌هایی از ادبیات تحقیق که هنوز به طور کامل پردازش نشده‌اند درصد مشابهت را بالا نشان دهند که با بازنگری و نگارش مجدد قابل رفع است. اما همانندجویی پایان‌نامه که در مراحل پایانی نگارش و قبل از دفاع انجام می‌شود از حساسیت بالاتری برخوردار است. در این مرحله کل متن پایان‌نامه شامل یافته‌ها بحث و نتیجه‌گیری مورد بررسی قرار می‌گیرد و انتظار می‌رود بخش‌های اصلی تحقیق که حاصل کار پژوهشگر است کمترین میزان همانندی را با متون موجود داشته باشند. درصد مجاز برای پایان‌نامه معمولاً پایین‌تر از پروپوزال است و عدم رعایت آن می‌تواند منجر به تأخیر در دفاع یا حتی رد پایان‌نامه شود. هر دو فرآیند با استفاده از سامانه‌های مشابهت‌یاب مانند همانندجو انجام می‌شوند.
استانداردهای نگارش برای سامانه همانندجو
رعایت استانداردهای نگارش علمی نه تنها برای کیفیت محتوا بلکه برای کاهش درصد همانندجویی در سامانه‌های مشابهت‌یاب مانند همانندجو اهمیت دارد. این سامانه‌ها متون را با پایگاه داده‌های وسیعی مقایسه می‌کنند و هرگونه تشابه متنی را گزارش می‌دهند. برای اینکه نقل قول‌ها و ارجاعات به درستی شناسایی شده و منجر به افزایش کاذب درصد همانندی نشوند باید نکات نگارشی خاصی رعایت شود. استفاده صحیح از علائم نقل قول برای مشخص کردن نقل قول‌های مستقیم رعایت یکنواختی در شیوه ارجاع‌دهی (درون متنی و در فهرست منابع) بر اساس شیوه‌نامه مورد قبول دانشگاه (مانند APA شیکاگو و غیره) و پرهیز از کپی پیست کردن مستقیم متون حتی با ذکر منبع (مگر در حد نقل قول مستقیم و محدود) از جمله این استانداردها هستند. سامانه‌ها معمولاً بخش منابع و فهرست‌ها را از بررسی اصلی مستثنی می‌کنند به شرطی که قالب‌بندی آن‌ها استاندارد باشد.
الویت استفاده از سامانه‌های ایرانداک
سامانه همانندجو که توسط پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) ارائه می‌شود به دلیل اتصال به پایگاه داده‌های گسترده‌ای از پایان‌نامه‌ها رساله‌ها مقالات و متون علمی موجود در کشور به عنوان مرجع اصلی و مورد تأیید اکثر دانشگاه‌های ایران از جمله دانشگاه تهران برای بررسی همانندی متون علمی شناخته می‌شود. بسیاری از دانشگاه‌ها ارائه گزارش همانندجویی از این سامانه را برای صدور مجوز دفاع از پایان‌نامه یا تصویب پروپوزال الزامی کرده‌اند. استفاده از این سامانه به دانشجویان و اساتید اطمینان می‌دهد که بررسی همانندی بر اساس یک استاندارد ملی و با دسترسی به مجموعه کاملی از آثار علمی داخلی انجام شده است. بنابراین اولویت و در بسیاری موارد الزام استفاده از سامانه همانندجو ایرانداک به دلیل اعتبار و جامعیت آن در محیط علمی ایران است.
کدرهگیری در سامانه همانندجو
پس از بارگذاری موفقیت‌آمیز فایل پروپوزال یا پایان‌نامه در سامانه همانندجو ایرانداک و انجام فرآیند بررسی سامانه یک کدرهگیری منحصربه‌فرد به آن اختصاص می‌دهد. این کدرهگیری در واقع شناسنامه دیجیتالی گزارش همانندجویی شماست. دانشجو یا کاربر می‌تواند با استفاده از این کد در هر زمان به گزارش همانندجویی مربوطه دسترسی پیدا کند و آن را مشاهده یا دانلود نماید. ارائه این کدرهگیری به استاد راهنما مدیر گروه آموزشی یا کارشناس تحصیلات تکمیلی دانشگاه تهران برای تأیید انجام همانندجویی و بررسی نتیجه آن ضروری است. این کد فرآیند پیگیری و استعلام گزارش همانندجویی را تسهیل می‌کند و صحت گزارش ارائه‌شده را تضمین می‌نماید. لذا حفظ و ارائه صحیح این کد پس از دریافت گزارش اهمیت بالایی دارد.
تفسیر گزارش همانندجویی
گزارش همانندجویی که توسط سامانه همانندجو ارائه می‌شود شامل اطلاعات مهمی است که نیازمند تفسیر صحیح است. این گزارش شامل درصد کلی همانندی متن بارگذاری شده با متون موجود در پایگاه داده سامانه است. علاوه بر درصد کلی گزارش معمولاً بخش‌های مشابهت یافته را مشخص می‌کند و منابعی که این تشابه با آن‌ها وجود دارد را نمایش می‌دهد. نکته مهم در تفسیر گزارش این است که درصد بالای همانندی لزوماً به معنای سرقت ادبی نیست. ممکن است این درصد به دلیل استفاده صحیح از اصطلاحات تخصصی رایج نقل قول‌های مستقیم بدون استفاده از علائم نقل قول یا عدم حذف بخش‌هایی مانند فهرست منابع از بررسی باشد. بنابراین لازم است گزارش دقیقاً مورد بررسی قرار گیرد تا مشخص شود کدام بخش‌ها مشابهت دارند و آیا این مشابهت با رعایت اصول ارجاع‌دهی بوده است یا خیر. بخش‌های هایلایت شده در گزارش باید به دقت بازبینی و در صورت نیاز اصلاح شوند.
خطاهای رایج در سامانه همانندجو
کاربران هنگام استفاده از سامانه همانندجو ممکن است با خطاهای مختلفی مواجه شوند که فرآیند همانندجویی را مختل می‌کند. شناخت این خطاها می‌تواند در رفع سریع‌تر آن‌ها کمک‌کننده باشد. برخی از این خطاها مربوط به مشکلات فنی سامانه برخی به فرمت فایل بارگذاری شده و برخی دیگر به اطلاعات ورودی مربوط می‌شوند. از جمله خطاهای رایج می‌توان به مشکل در بارگذاری فایل خطای پردازش فایل عدم نمایش صحیح گزارش و خطاهایی مربوط به اطلاعات کاربری اشاره کرد. در بسیاری از موارد این خطاها با بررسی مجدد فرمت فایل (معمولاً PDF یا Word با رعایت نکات نگارشی) اطمینان از حجم مناسب فایل و یا تلاش مجدد پس از مدتی برطرف می‌شوند. در صورت پایداری مشکل تماس با پشتیبانی سامانه همانندجو توصیه می‌شود.
خطای تکرار متن در سامانه همانندجو
یکی از خطاهایی که ممکن است در سامانه همانندجو رخ دهد خطای مربوط به تکرار متن است. این خطا می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد و همیشه به معنای وجود متن تکراری در فایل شما نیست. گاهی اوقات این خطا به دلیل مشکلات فنی در پردازش فایل توسط سامانه رخ می‌دهد به خصوص اگر فایل حجیم یا دارای قالب‌بندی پیچیده باشد. همچنین استفاده از بخش‌های استاندارد و تکراری مانند صفحات عنوان تقدیر و تشکر یا فهرست‌های طولانی که ممکن است در فایل‌های مختلف تکرار شوند می‌تواند منجر به این خطا شود. در برخی موارد نادر مشکل می‌تواند مربوط به تکرار در پایگاه داده خود سامانه باشد. برای رفع این خطا معمولاً توصیه می‌شود فایل را با فرمت دیگری (مانند PDF) مجدداً ذخیره کرده و بارگذاری کنید یا بخش‌های غیرضروری و تکراری را موقتاً حذف کرده و سپس فایل را بررسی کنید.
خطای ساختار نامناسب پاراگراف در سامانه همانندجو
خطای ساختار نامناسب پاراگراف معمولاً زمانی رخ می‌دهد که سامانه قادر به تشخیص صحیح ساختار متن و پاراگراف‌بندی فایل شما نیست. این مشکل می‌تواند ناشی از قالب‌بندی نامناسب در نرم‌افزار نگارش (مانند Word) باشد مانند استفاده از کلید Enter زیاد برای ایجاد فاصله بین خطوط به جای استفاده از تنظیمات فاصله پاراگراف یا عدم استفاده از سبک‌های استاندارد برای هدینگ‌ها و متن اصلی. همچنین تبدیل نادرست فایل Word به PDF نیز می‌تواند منجر به از دست رفتن اطلاعات قالب‌بندی و ایجاد این خطا شود. برای رفع این مشکل لازم است فایل اصلی را از نظر رعایت اصول نگارش و قالب‌بندی استاندارد بررسی کرده و اطمینان حاصل کنید که پاراگراف‌ها به درستی تعریف شده‌اند و از فضاهای خالی اضافی یا علائم غیرعادی استفاده نشده است. سپس مجدداً فایل را با دقت به فرمت مورد قبول سامانه تبدیل و بارگذاری نمایید.
خطای این مدرک پیشتر بارگذاری شده است
خطای «این مدرک پیشتر بارگذاری شده است» زمانی در سامانه همانندجو ظاهر می‌شود که سامانه تشخیص دهد فایل مشابهی با محتوای فایل فعلی قبلاً در سیستم ثبت و پردازش شده است. این اتفاق می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد. ممکن است خود دانشجو قبلاً یک نسخه پیش‌نویس از پروپوزال یا پایان‌نامه را برای بررسی اولیه بارگذاری کرده باشد. همچنین احتمال دارد استاد راهنما یا فرد دیگری این فایل را از قبل بارگذاری کرده باشد. در برخی موارد اگر فایل تفاوت‌های جزئی و اندکی با نسخه‌ای داشته باشد که قبلاً در سامانه ثبت شده (مانند نسخه‌ای که توسط دانشجوی دیگری در گذشته دفاع شده و در پایگاه داده ایرانداک موجود است) ممکن است این خطا رخ دهد. برای رفع این خطا باید با جستجو در سوابق بارگذاری خود یا با هماهنگی استاد راهنما از وجود نسخه قبلی مطلع شده و در صورت نیاز با پشتیبانی سامانه برای بررسی بیشتر تماس بگیرید.
مشکل در باز شدن سامانه همانندجو
گاهی اوقات کاربران در دسترسی به وب‌سایت سامانه همانندجو یا باز شدن صحیح صفحات آن با مشکل مواجه می‌شوند. این مشکل می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. ممکن است مشکل از سرعت اینترنت کاربر تنظیمات مرورگر وب (مانند کش یا کوکی‌های قدیمی) یا فایروال سیستم باشد. همچنین احتمال دارد سامانه همانندجو در حال به‌روزرسانی یا با مشکل فنی موقتی در سرورهای خود مواجه باشد که باعث عدم دسترسی می‌شود. ترافیک بالای کاربران در ساعات اوج نیز می‌تواند سرعت سامانه را کاهش داده یا دسترسی را مختل کند. برای رفع این مشکل ابتدا اتصال اینترنت خود را بررسی کنید از یک مرورگر به‌روز و سازگار استفاده کنید کش و کوکی‌های مرورگر را پاک کنید و در صورت لزوم پس از مدتی مجدداً تلاش نمایید. اگر مشکل پابرجا بود ممکن است ایراد از سمت سامانه باشد و باید منتظر رفع آن ماند.
سرقت ادبی و همانندجویی
مفاهیم سرقت ادبی و همانندجویی اغلب با هم اشتباه گرفته می‌شوند در حالی که تفاوت مهمی بین آن‌ها وجود دارد. همانندجویی فرآیندی است که با استفاده از نرم‌افزارها و سامانه‌های تخصصی میزان تشابه متنی بین یک سند جدید و مجموعه عظیمی از متون موجود (مانند پایان‌نامه‌ها مقالات کتاب‌ها صفحات وب) را اندازه‌گیری می‌کند و درصدی از این تشابه را گزارش می‌دهد. این فرآیند یک ابزار تشخیصی است. سرقت ادبی (Plagiarism) اما یک عمل غیراخلاقی و غیرقانونی است که به معنای استفاده از ایده‌ها کلمات یا آثار دیگران بدون ذکر منبع و به نام خود است. درصد بالای همانندی در گزارش همانندجویی می‌تواند نشان‌دهنده احتمال سرقت ادبی باشد اما لزوماً به این معنا نیست. اگر تشابهات موجود با رعایت کامل اصول نقل قول و ارجاع‌دهی صحیح صورت گرفته باشد حتی با وجود درصد همانندی بالا (در بخش‌هایی که از استثنا خارج نشده‌اند) عمل سرقت ادبی رخ نداده است هرچند که ممکن است نیاز به بازنگری در نحوه نگارش برای کاهش درصد وجود داشته باشد. همانندجویی ابزاری برای کشف سرقت ادبی احتمالی است.
پروپوزال دانشگاهی چیست
پروپوزال دانشگاهی (Proposal) در واقع یک طرح اولیه و پیشنهادی برای انجام یک تحقیق دانشگاهی معمولاً در مقاطع تحصیلات تکمیلی (کارشناسی ارشد و دکتری) است. هدف اصلی از ارائه پروپوزال تشریح ایده تحقیق بیان مسئله‌ای که قرار است حل شود مرور مختصر ادبیات تحقیق مرتبط معرفی روش تحقیق پیشنهادی تعیین اهداف و فرضیات تحقیق و بیان اهمیت و ضرورت انجام آن است. پروپوزال مانند نقشه راهی برای انجام پایان‌نامه یا رساله عمل می‌کند و به دانشجو کمک می‌کند تا مسیر تحقیق خود را مشخص کند و به استاد راهنما و کمیته داوری این امکان را می‌دهد تا از قابل اجرا بودن نوآورانه بودن و اهمیت علمی تحقیق پیشنهادی اطمینان حاصل کنند. تصویب پروپوزال در واقع به منزله دریافت مجوز رسمی برای آغاز فرآیند نگارش پایان‌نامه یا رساله است و همانندجویی یکی از مراحل بررسی و تأیید آن محسوب می‌شود.
تا چند درصد همانندجویی قابل قبول است؟
درصد قابل قبول همانندجویی بسته به دانشگاه مقطع تحصیلی و نوع مدرک (پروپوزال پایان‌نامه) متفاوت است اما معمولاً برای پروپوزال‌ها زیر ۲۰٪ و برای پایان‌نامه‌ها/رساله‌ها زیر ۱۰-۱۵٪ در نظر گرفته می‌شود.
برای پروپوزال‌ها درصد مجاز مشابهت چقدر است؟
درصد مجاز مشابهت برای پروپوزال‌ها عموماً کمی بالاتر از پایان‌نامه‌هاست و در بسیاری از دانشگاه‌ها از جمله دانشگاه تهران معمولاً تا ۲۰ درصد قابل قبول تلقی می‌شود با تأکید بر اصالت ایده اصلی.
همانندجویی پایان نامه باید چند درصد باشد؟
درصد همانندجویی پایان‌نامه معمولاً پایین‌تر از پروپوزال است. در دانشگاه تهران این درصد برای کارشناسی ارشد اغلب زیر ۱۵٪ و برای دکتری زیر ۱۰٪ توصیه می‌شود تا نوآوری و اصالت تحقیق حفظ شود.
در چه مرحله‌ای باید همانندجویی انجام شود؟
همانندجویی معمولاً در دو مرحله اصلی انجام می‌شود: یک بار برای پروپوزال قبل از تصویب نهایی و یک بار برای پایان‌نامه یا رساله در مراحل پایانی نگارش و قبل از دفاع.
گزارش همانندجویی برای چه کسانی ارسال می‌شود؟
گزارش همانندجویی معمولاً برای دانشجو استاد راهنما و در برخی موارد برای مدیر گروه آموزشی یا کارشناس تحصیلات تکمیلی دانشگاه ارسال یا توسط سامانه در دسترس قرار می‌گیرد.