رازآمیزترین گنج باستانی ایران – گزارشگر یک
جام طلایی یافت شده در تپه حسنلو به منبع پرسش‌هایی تبدیل شده است که باستارشناسان حتی پس از گذشت این همه سال هارن پادارز
به گزارش گزارشگر یک، فرادید «سایت باستانی حسنلو که زمانی بسیار بزرگ‌تر از این بوده است، نوشت: «سایت باستانی حسنلو که بسیار بزرگ‌تر از این بود، نوشت: «سایت باستانی حسنلو» قطر آن حدود ۶۰۰ متر و قطر دژ آن حدود ۲۰۰ متر است. این سایت دارای یک دژ-تپه‌ی مرکزی به ارتفاع ۲۵ متر است که یک شهر بیرونی کوتاه، متر بالاتر از دشت هشتم، طاهر،
این سکونتگاه، سال ۸۰۰ پیش از میلاد غارت و سوزانده شد. آثار این هرج‌ومرج و نابودی ناشی از آن فاجعه تا مدت‌های زیادی به حال خود رها می‌شوند تا اینکه باستان‌شناسان، ساختارها، مصنوعات و حتی بقایای انسانی سالم‌مانده‌ای را در این منطقه کشف کردند.
تپه حسنلو در هفت‌کیلومتری نقد
این سایت و تاریخ آن، شبیه یک داستان آشنای قدیمی به نظر می‌رسد، اما مصنوعات یافت شده در آن به منبع اصلی پرسش‌هایی تبدیل شدند که باستان‌شناسان حتی پس از گذشت این سال‌ها هنوز پاسخی ندارند. جام طلایی حسنلو مهم ترین اثری است که در این سایت باستانی پیدا شده است. اثری شگفت‌انگیز و خیره‌کننده که نشان‌دهنده وجود صنعتی بسیار ظریف و درخشان در این منطقه در سه هزار سال قبل است. تمام اطراف این جام منقوش به تصاویر خدایان و مراسم آیینی گوناگون و حیوانات و ارابه‌ها است.
جام طلای حسنلو در آوار یک ساختمان سوخته در تپه-دژ حسنلو در سال ۱۹۵۸ کشف شد. جایی که انگار زمان در آن انجام شده بود. نهصد سال قبل از میلاد در این مکان آتش‌سوزی بزرگی روی داده بود و اجساد و اشیاء زیادی در زیر لایه‌های خاکستر و آدهبون شد.
آنچه در دانشنامه ایرانیکا نوشته شده است، این کاسه در اتاق شماره ۹ در گوشه‌ای جنوب شرقی ساختمان قرار داشت. مکانی که زیر دیوارهای خشتیِ فروریخته‌ای طبقه‌ی دوم، کنار بدن سه مرد مدفون شده بود.
یکی از این مردان این جام را در دست داشت. استخوان‌های این مرد له شده بود، می‌شد تشخیص داد که موقع مرگ روی شانه‌ای راستش افتاده و سرش به سمت شمال دیوار بوده است. پایینِ بازوی سمت راستِ او به صورت عمودی روی دیوار قرار داشت و دستش از مچ خم شده بود. این دست، از مچ تا شانه با یک دستکش بلند پوشیده شده بود که شاید از جنس چرم باشد.
احتمالاً این سه مرد سه سرباز بودند که در بحبوحه‌ای به آتش کشیده می‌شدند. آنها این جام و اشیاء باارزش را از انباری دوم برداشتند اما حین فرار با این غنائم، ساختمان خشتی تاگهاسی فرقه ای. یک احتمال دیگر این است که این سه مرد در واقع جزئی بوده‌اند که در آخرین لحظات نگهبانی قلعه، در حال خارج‌کردن ارزشمندترین اشیاء آنجا بوده‌اند که در زیر آوار مد شده‌اند.
این جام، مظهر منحصربهفرد هنر باستانی زرگری در این تمدن کمتر شناخته شده است. نقوش خاص و رازآلود روی اثر نیز کلید کشف سنت‌های مذهبی و اساطیری زمان خود به شماره می‌روند. در طول سالیان، درباره این جام در کتب و مقالات علمی بیشماری مورد بررسی قرار گرفته است، از جمله تحلیلی ماری ترز بارلت (۱۹۱۱-۱۹۹۶) که این جام را یکی از بزرگترین یافته‌های معاصر باستان‌شناسی به حساب آورده است.
جام حسنلو با حکاکی برجسته و قلمزنی تزیین شده است. وزن این جام حدود ۹۵۰ گرم است. ارتفاع آن حدود ۲۰ سانتی متر، پایه آن حدود ۱۵ سانتی متر و لبه‌ی آن حدود ۱۸ سانتی متر است. این جام هنوز هم بعد از 65 سال از زمان پیدایش، پوشیده شده در هاله‌ای از معما و راز است. تنها رازین جام موبوط به کسانی که آن را در دست گرفته اند نیست، بلکه کل تمدنی است که این جام به آن تعلق دارد به باصادا.
درباره ساکنان حسنلو و جلسات آن به دلیل فقدان اسناد مکتوب، اطلاعات بسیار کمی در دست است. هیچ سند مکتوبی از حسنلو وجود ندارد که گواهی بر هویت ساکنان آن باشد. آیرین جِی. وینتِر در مقاله‌اش با عنوان «جام طلای حسنلو: سی سال» نوشته است: «ما نه نام تاریخی این مکان را می‌دانیم نه حکومتی که شاید این کاسه به آن تعلق داشته باشد، و نه زبان و قوم ساکنان آن را.» جام حسنلو نشان می‌دهد که در اینجا تمدنی شگفت‌انگیز وجود دارد اما هنوز هیچ چیز از این تمدن باستانی نمی‌دانیم.
نقوشی شبیه به نقوش جام حسنلو بر روی آثار متعلق به عاشور و عیلام و نیز در شمال سوریه یافت می‌شود که نشان می‌دهد دیگر متقابل‌های بسیاری از تمدن‌های ساکن ایران و تمدن‌های ظاهری وجود دارد.
به نقل از دیره‌المعارف بریتانیکا، تمدن تپه حسنلو بین ۲۱۰۰ تا حدود ۸۲۵ پیش از میلاد استمرار است، اما غنی‌ترین دوره‌های کاوش‌شده در آنجا به قرون نهم و دهم پیش از میلاد بازمی‌گردند. از مشخصات این دوره که به «منائیان» معروف است سفال‌های رنگ خاکستری به همراه انواع سیاه و قرمز است.»
منبع: Arkeonews
انتهای پیام