قانون جدید مهریه از چه زمانی اجرا میشود

طرح کاهش سقف ضمانت اجرای کیفری مهریه به ۱۴ سکه هنوز به تصویب نهایی نرسیده و به قانون تبدیل نشده است. بنابراین، در حال حاضر، قانون جدید مهریه ۱۴ سکه اجرایی نیست و قانون ۱۱۰ سکه مهریه همچنان پابرجا و معتبر است. زوجین، خصوصاً در هنگام اختلافات، می خواهند بدانند که حقوقشان چگونه تأمین می شود و آیا تغییراتی در این زمینه رخ داده است یا خیر.

در زندگی زناشویی، مهریه یکی از موضوعات مهمی است که از دیرباز مورد توجه بوده و همواره محل بحث و تبادل نظر است. با گذشت زمان و تغییرات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، قوانین و برداشت ها از مهریه نیز دستخوش تحولاتی می شود. اما در میان این تغییرات و شایعات، گاهی اوقات ابهامات و نگرانی هایی برای زوجین و خانواده ها به وجود می آید. یکی از سوالات پررنگ و چالش برانگیز این روزها، مربوط به قانون جدید مهریه و طرح هایی است که در خصوص کاهش سقف ضمانت اجرای کیفری آن مطرح شده است. بسیاری از افراد می پرسند که آیا قانون جدید مهریه ۱۴ سکه به تصویب رسیده و از چه زمانی اجرا می شود؟ این پرسش ها و ابهامات نشان دهنده نیاز عمیق جامعه به اطلاعات دقیق و مستند در این زمینه است تا بتوانند با آگاهی کامل، تصمیمات مهم زندگی خود را بگیرند.

همان طور که افراد در مسیر پرفراز و نشیب زندگی زناشویی گام برمی دارند، دانستن جزئیات مربوط به مهریه و قوانین حاکم بر آن، به آن ها کمک می کند تا با دیدی بازتر به آینده نگاه کنند. این دانش نه تنها برای زنانی که در پی مطالبه حق خود هستند اهمیت دارد، بلکه برای مردانی که نگران تبعات مالی و قانونی مهریه هستند نیز حیاتی است. حتی وکلای دادگستری و مشاوران حقوقی نیز نیازمند به روزرسانی مستمر اطلاعات خود هستند تا بتوانند به بهترین شکل ممکن، به موکلان خود خدمت رسانی کنند. در ادامه این مقاله، به تمامی جنبه های مربوط به مهریه، از جمله وضعیت طرح های پیشنهادی، قوانین فعلی، تفاوت مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه، و مراحل مطالبه آن، با زبانی روشن و قابل فهم پرداخته می شود.

طرح کاهش سقف ضمانت اجرای کیفری مهریه به ۱۴ سکه: جزئیات و وضعیت فعلی

در سال های اخیر، دغدغه هایی در خصوص تعداد بالای زندانیان مهریه و همچنین مهریه های نامتعارف مطرح شده است. این دغدغه ها به طرحی در مجلس شورای اسلامی منجر شد که هدف آن تغییر قانون مهریه و کاهش سقف ضمانت اجرای کیفری به ۱۴ سکه طلا بود. بسیاری از افراد با شنیدن عبارت قانون جدید مهریه ۱۴ سکه تصور می کنند که این طرح به قانون تبدیل شده و اجرایی شده است؛ در حالی که واقعیت چیز دیگری را روایت می کند.

معرفی طرح و اهداف آن

طرح کاهش سقف ضمانت اجرای کیفری مهریه به ۱۴ سکه، به معنای آن است که در صورت عدم پرداخت مهریه توسط زوج، تنها تا سقف ۱۴ سکه تمام بهار آزادی، امکان اعمال ضمانت اجرای کیفری مانند حبس برای مرد وجود خواهد داشت. طراحان این طرح بر این باور بودند که با محدود کردن ضمانت اجرای کیفری به این میزان، می توان تعداد زندانیان مهریه را کاهش داد و از سوی دیگر، تعیین مهریه های سنگین و نامتعارف را تعدیل کرد. آن ها معتقد بودند که این اقدام، می تواند از آسیب های اجتماعی و اقتصادی ناشی از مهریه های بالا بکاهد و به ثبات خانواده کمک کند. در واقع، این طرح به دنبال آن بود که مهریه را از یک ابزار فشار قانونی به یک تعهد مالی قابل مدیریت تر تبدیل کند.

مراحل بررسی در مجلس و سرنوشت آن

این طرح، همانند بسیاری از لوایح و طرح ها، باید مراحل متعددی را در مجلس شورای اسلامی طی می کرد: بررسی در کمیسیون های تخصصی، تصویب در صحن علنی و سپس تأیید شورای نگهبان. اما آنچه در عمل مشاهده شد، این است که این طرح نتوانست به مرحله نهایی تصویب برسد و به قانون تبدیل شود. در روایت هایی که از بررسی این طرح به گوش می رسید، همواره بحث و جدل های فراوانی وجود داشت. برخی نمایندگان و کارشناسان آن را گامی در جهت حمایت از مردان و کاهش بار مالی آن ها می دانستند، در حالی که برخی دیگر، به ویژه فراکسیون زنان، آن را تضعیف حقوق زنان و کاهش پشتوانه مالی آن ها تلقی می کردند. این اختلافات باعث شد تا طرح مذکور در مراحل اولیه باقی بماند و عملاً مسکوت بماند. بنابراین، تصویب قانون مهریه جدید به ۱۴ سکه، هرگز محقق نشد و زمان اجرای قانون جدید مهریه نیز مشخص نشد.

محدودیت ها و انتقادات وارده

از جمله مهم ترین انتقادات به این طرح، نگرانی در مورد تضعیف حقوق مالی زنان بود. بسیاری بر این عقیده بودند که مهریه، تنها پشتوانه مالی بسیاری از زنان در صورت بروز اختلاف و طلاق است و کاهش سقف ضمانت اجرایی آن، می تواند زنان را در موقعیت آسیب پذیرتری قرار دهد. همچنین، منتقدان بیان می کردند که این طرح ممکن است انگیزه مردان برای پرداخت مهریه را کاهش دهد و به افزایش طلاق های یک طرفه منجر شود. از سوی دیگر، موافقان طرح به جنبه های اجتماعی و اقتصادی آن اشاره می کردند و معتقد بودند که مهریه های سنگین، نه تنها مانعی برای ازدواج جوانان است، بلکه در صورت بروز اختلاف، به جایگاه زندان ختم می شود و مشکلات تازه ای برای خانواده ها ایجاد می کند. این کشمکش ها، نشان دهنده پیچیدگی موضوع مهریه در بستر جامعه ایران است و نشان می دهد که هرگونه تغییر قانون مهریه، باید با ظرافت و در نظر گرفتن تمامی ابعاد آن صورت گیرد.

طرح کاهش سقف ضمانت اجرای کیفری مهریه به ۱۴ سکه، با وجود بحث و بررسی های فراوان، تاکنون به تصویب نهایی نرسیده است. لذا، تمامی اخبار مربوط به اجرای قانون جدید مهریه ۱۴ سکه نادرست بوده و مبنای قانونی ندارد.

قانون مهریه فعلی: ۱۱۰ سکه و فراتر از آن

در حال حاضر، آنچه در نظام حقوقی ایران در خصوص مهریه معیار عمل قرار می گیرد، قانون حمایت خانواده و به طور خاص، ماده ۲۲ آن است. این قانون، نقشی کلیدی در تعیین چگونگی مطالبه و ضمانت اجرای مهریه ایفا می کند و هر فردی که درگیر مسائل مربوط به مهریه می شود، ناگزیر باید از جزئیات آن آگاه باشد.

ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده: تبیین و اهمیت

ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده، صریحاً به مهریه و نحوه وصول آن می پردازد. این ماده بیان می کند: «هرگاه مهریه در زمان وقوع عقد تا یکصد و ده سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن باشد، وصول آن مشمول مقررات ماده (۲) قانون اجرای محکومیت های مالی است. چنانچه مهریه، بیشتر از این میزان باشد در خصوص مازاد، فقط ملائت زوج ملاک پرداخت است. رعایت مقررات مربوط به محاسبه مهریه به نرخ روز کماکان الزامی است.» این ماده در واقع یک چارچوب قانونی روشن برای مطالبه مهریه تعیین می کند و نحوه برخورد با مهریه های مختلف را مشخص می سازد. اهمیت این ماده در آن است که یک مرز مشخص برای اعمال ضمانت اجرای کیفری (حبس) در نظر می گیرد و نشان می دهد که چگونه قانونگذار تلاش کرده است تا میان حقوق زن و جلوگیری از تبعات اجتماعی حبس مرد، تعادل برقرار کند. در واقع، بسیاری از نگرانی ها و سوالات جامعه درباره قانون مهریه در سال ۱۴۰۳ یا ۱۴۰۴، به همین ماده و تفاسیر آن بازمی گردد.

سقف ۱۱۰ سکه برای ضمانت اجرای کیفری (حبس)

همان طور که از متن ماده ۲۲ برمی آید، میزان ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی، نقطه ای حیاتی در فرآیند مطالبه مهریه است. اگر مهریه تا سقف ۱۱۰ سکه یا معادل آن باشد، زن می تواند برای مطالبه آن اقدام کند و در صورت عدم توانایی مرد در پرداخت یک جای مهریه و عدم ارائه دادخواست اعسار (اثبات ناتوانی مالی)، ممکن است مرد با حکم جلب و حبس مواجه شود. در این بخش از مهریه، قانون به حمایت از زن برمی خیزد و برای مطالبه آن، نیازی به اثبات تمکن مالی زوج نیست؛ بلکه فرض بر توانایی پرداخت مرد است، مگر اینکه خود مرد اعسار خود را اثبات کند. این ۱۱۰ سکه، در حقیقت پشتوانه قانونی قوی برای زن محسوب می شود که به او اطمینان می دهد می تواند حق خود را مطالبه کند و در صورت عدم پرداخت، مرد با تبعات قانونی مواجه خواهد شد. این بخش، به عنوان سقف مهریه ۱۱۰ سکه یا قانون ۱۱۰ سکه مهریه شناخته می شود.

مهریه مازاد بر ۱۱۰ سکه: شرایط و نحوه مطالبه

نکته مهم دیگری که در ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده به آن اشاره شده، وضعیت مهریه مازاد بر ۱۱۰ سکه است. اگر میزان مهریه بیش از ۱۱۰ سکه باشد، برای مازاد بر این مقدار، «فقط ملائت زوج ملاک پرداخت است». این بدان معناست که برای مطالبه مهریه هایی که از ۱۱۰ سکه فراتر می روند، زن باید توانایی مالی مرد را برای پرداخت آن مبالغ مازاد اثبات کند. در این حالت، دیگر حکم حبس برای مرد صادر نمی شود و تنها از طریق توقیف اموال و دارایی های او می توان اقدام به وصول مهریه کرد. این موضوع نشان می دهد که کل مهریه، هر چند که میزان آن باشد، یک دین قانونی بر عهده مرد است و او موظف به پرداخت آن است؛ اما شیوه مطالبه و ضمانت اجرای کیفری برای بخش های مختلف مهریه متفاوت خواهد بود. زوجین باید به این نکته مهم توجه داشته باشند که تعیین مهریه های بسیار بالا، لزوماً به معنای پشتوانه قوی تر نیست؛ بلکه نحوه مطالبه و وصول آن برای مبالغ مازاد بر ۱۱۰ سکه، شرایط خاص خود را دارد و نیازمند اثبات تمکن مالی مرد است. این جنبه از قانون به روشنی نشان می دهد که هدف، ایجاد تعادل میان حمایت از حقوق زن و جلوگیری از حبس های بی رویه مردان است.

تفاوت مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه

در سند ازدواج، نوع پرداخت مهریه به دو صورت عندالمطالبه و عندالاستطاعه مشخص می شود. این دو اصطلاح، تفاوت های بنیادینی در نحوه مطالبه و شرایط پرداخت مهریه ایجاد می کنند که آگاهی از آن ها برای هر زوجی ضروری است. درک این تفاوت ها می تواند به افراد کمک کند تا در طول زندگی مشترک و حتی در زمان بروز اختلافات، با دیدی واقع بینانه به حقوق و تعهدات خود نگاه کنند.

مهریه عندالمطالبه: تعریف و حقوق زن

«مهریه عندالمطالبه» به این معناست که زن هر زمان که بخواهد، می تواند تمام مهریه خود را از مرد مطالبه کند. با جاری شدن عقد ازدواج، زن به محض آن، مالک مهریه می شود و حق دارد آن را هر وقت که بخواهد، چه در طول زندگی مشترک و چه در زمان جدایی، از همسرش درخواست کند. مرد نیز موظف است مهریه را پرداخت کند. در این حالت، برای مطالبه مهریه، نیازی به اثبات تمکن مالی مرد نیست؛ بلکه خود مرد باید در صورت عدم توانایی، دادخواست اعسار را به دادگاه ارائه دهد. این نوع مهریه، از پشتوانه حقوقی قوی تری برخوردار است و در صورتی که مرد از پرداخت آن امتناع کند، زن می تواند با طی مراحل قانونی، برای وصول آن و حتی در محدوده ۱۱۰ سکه، برای اعمال ضمانت اجرای کیفری اقدام کند. بسیاری از ازدواج ها با مهریه عندالمطالبه صورت می گیرد و این تصور که زن باید برای درخواست مهریه، دلیل خاصی داشته باشد، اشتباه است؛ این حق مطلق زن است.

مهریه عندالاستطاعه: تعریف و چالش ها

در مقابل، «مهریه عندالاستطاعه» به این معناست که زن تنها زمانی می تواند مهریه خود را مطالبه کند که توانایی مالی مرد برای پرداخت آن اثبات شود. در این حالت، بار اثبات تمکن مالی مرد بر عهده زن است. یعنی زن باید به دادگاه ثابت کند که مرد توانایی پرداخت مهریه را دارد. این نوع مهریه، چالش های خاص خود را برای زن به همراه دارد، زیرا اثبات تمکن مالی مرد، ممکن است فرآیندی پیچیده و زمان بر باشد. مردانی که مهریه عندالاستطاعه را در عقدنامه خود دارند، تا زمانی که توانایی مالی شان برای پرداخت مهریه اثبات نشود، مکلف به پرداخت آن نیستند. این قید در زمان عقد در سند ازدواج درج می شود و بسیاری از مردان برای کاهش نگرانی های مالی خود، تمایل به انتخاب این نوع مهریه دارند. اما باید توجه داشت که این نوع مهریه، به معنای نادیده گرفتن حق زن نیست، بلکه صرفاً نحوه و شرایط مطالبه آن را متفاوت می کند و زن برای وصول آن، باید فرآیند حقوقی پیچیده تری را طی کند.

طرح های احتمالی برای تغییر نوع مهریه در آینده

همان طور که در گذشته شاهد بحث و گفتگوهایی در مورد تغییر قانون مهریه و کاهش سقف ضمانت اجرایی آن بودیم، همواره زمزمه هایی در خصوص تغییر نحوه تعیین مهریه، به ویژه تبدیل مهریه های عندالمطالبه به عندالاستطاعه نیز شنیده می شود. هدف از اینگونه طرح ها، معمولاً کاهش فشارهای مالی بر مردان و همچنین جلوگیری از سوءاستفاده های احتمالی از مهریه به عنوان اهرم فشار است. با این حال، باید در نظر داشت که هرگونه تغییر در این زمینه، نیازمند بررسی های دقیق کارشناسی و در نظر گرفتن تمامی ابعاد اجتماعی، حقوقی و اقتصادی است. این تغییرات، می تواند تأثیرات عمیقی بر بنیان خانواده و روابط زوجین داشته باشد. در حال حاضر، هیچ بخشنامه جدید مهریه یا قانون مصوبی در مورد تغییر اجباری نوع مهریه از عندالمطالبه به عندالاستطاعه وجود ندارد و هرگونه تصمیم گیری در این خصوص، نیازمند تصویب نهایی مراجع ذی صلاح است.

مراحل مطالبه مهریه در قانون فعلی

وقتی صحبت از مطالبه مهریه به میان می آید، برای بسیاری از زوجین، به ویژه زنان، این سوال مطرح می شود که دقیقاً باید چه مراحلی را طی کنند. قانون ایران، دو مسیر اصلی را برای مراحل دریافت مهریه پیش بینی کرده است: از طریق اجرای ثبت و از طریق دادگاه خانواده. هر کدام از این مسیرها، مزایا و معایب و الزامات خاص خود را دارند که شناخت آن ها، می تواند راهگشا باشد.

مطالبه از طریق اجرای ثبت: مزایا و معایب

اولین گام برای مطالبه مهریه، اغلب می تواند از طریق اجرای ثبت اسناد رسمی باشد. اگر عقدنامه ازدواج رسمی باشد، زن می تواند با مراجعه به دفترخانه ای که عقد در آن ثبت شده، درخواست صدور اجراییه مهریه را بدهد. دفترخانه، مراتب را به زوج ابلاغ می کند و اگر مرد در مهلت مقرر (معمولاً ۱۰ روز) مهریه را پرداخت نکند، زن می تواند با معرفی اموال و دارایی های مرد که جزء مستثنیات دین نباشند، از اجرای ثبت درخواست توقیف آن ها را کند. از مزایای این روش، می توان به سرعت نسبی و هزینه کمتر (در مقایسه با دادگاه در برخی موارد) اشاره کرد. همچنین، در این روش نیازی به پرداخت هزینه دادرسی به میزان دادگاه نیست و زن می تواند با ارائه سند ازدواج، مستقیماً برای اجرای مهریه اقدام کند.
اما این روش معایبی نیز دارد. از جمله اینکه در صورت عدم شناسایی مال از سوی مرد، اجرای ثبت نمی تواند حکم جلب صادر کند و زن ناچار به مراجعه به دادگاه خواهد بود. همچنین، برخی از کارشناسان معتقدند که در این روش، امکان رسیدگی به دادخواست اعسار مرد، به پیچیدگی دادگاه نیست. اما باید دانست که در حال حاضر، بسیاری از زنان برای مطالبه مهریه تا سقف ۱۱۰ سکه، ابتدا از طریق اجرای ثبت اقدام می کنند.

مطالبه از طریق دادگاه خانواده: مراحل و نقش دادخواست اعسار

مسیر دوم و البته فراگیرتر، مطالبه مهریه از طریق دادگاه خانواده است. زن می تواند با ارائه دادخواست مطالبه مهریه به دادگاه خانواده، رسماً حق خود را درخواست کند. این فرآیند شامل تقدیم دادخواست، تعیین وقت رسیدگی، جلسات دادگاه و در نهایت، صدور حکم می شود. اگر مهریه عندالمطالبه باشد و مرد توانایی پرداخت آن را نداشته باشد، می تواند دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را به دادگاه تقدیم کند. نقش دادخواست اعسار در این مسیر بسیار پررنگ است. اگر دادگاه اعسار مرد را بپذیرد، مهریه به صورت اقساطی تعیین می شود و مرد می تواند آن را به تدریج پرداخت کند.
در این روش، امکان توقیف اموال و دارایی های مرد، حتی حقوق او، از طریق دادگاه وجود دارد. همچنین، در صورت عدم پرداخت اقساط مهریه (معمولاً سه قسط متوالی)، زن می تواند درخواست جلب مرد را از دادگاه داشته باشد. این مسیر، علی رغم طولانی تر بودن و هزینه های دادرسی بیشتر، جامع تر است و تمامی جوانب حقوقی و مالی را پوشش می دهد. در صورتی که قانون جدید مهریه از چه زمانی اجرا میشود و آیا تغییری در این مسیر ایجاد می کند، باید تا تصویب و ابلاغ قوانین منتظر ماند؛ اما در حال حاضر، این مسیرهای قانونی برقرار هستند.

نقش وکیل در مطالبه مهریه: اهمیت مشاوره حقوقی

با توجه به پیچیدگی های قانونی و فرآیندهای دادرسی، نقش وکیل در مطالبه مهریه بسیار حیاتی است. وکیل متخصص در امور خانواده می تواند با آگاهی از جدیدترین قوانین و رویه های قضایی، زن را در تمامی مراحل دریافت مهریه یاری کند. از تنظیم صحیح دادخواست و جمع آوری مدارک لازم گرفته تا حضور در جلسات دادگاه و ارائه دفاعیات، وکیل می تواند با تجربه و تخصص خود، به زن کمک کند تا حق خود را به بهترین شکل ممکن مطالبه کند. مشاوره حقوقی با یک وکیل آگاه، به زن این امکان را می دهد که با تمامی ابعاد پرونده آشنا شود، از حقوق خود مطلع گردد و از هرگونه اشتباه احتمالی که ممکن است به ضرر او تمام شود، جلوگیری کند. همچنین، وکیل می تواند در خصوص نحوه محاسبه حق ثبت مهریه و دیگر هزینه های مربوطه، راهنمایی های لازم را ارائه دهد و به سوالات مربوط به قانون مهریه در سال ۱۴۰۳ / ۱۴۰۴ پاسخ دهد. انتخاب وکیل مناسب، می تواند بار روانی و عملی مطالبه مهریه را از دوش فرد برداشته و فرآیند را تسهیل کند.

دادخواست اعسار و تقسیط مهریه

یکی از موضوعات مهم و تأثیرگذار در پرونده های مهریه، مفهوم اعسار و تقسیط مهریه است. با توجه به نوسانات اقتصادی و افزایش قیمت سکه، بسیاری از مردان پس از صدور حکم پرداخت مهریه، با چالش تأمین مبلغ آن مواجه می شوند. در این شرایط، قانون برای حمایت از مردانی که توانایی پرداخت یکجای مهریه را ندارند، راهکار دادخواست اعسار را پیش بینی کرده است.

تعریف اعسار: چه کسی می تواند دادخواست اعسار دهد؟

اعسار در لغت به معنای تنگدستی و ناتوانی مالی است. در اصطلاح حقوقی، «دادخواست اعسار» به دادخواستی گفته می شود که مرد (زوج) به دادگاه تقدیم می کند و در آن ادعا می کند که توانایی مالی برای پرداخت یکجای مهریه را ندارد و دارایی های او به حدی نیست که بتواند بدهی مهریه را نقداً تسویه کند. هر مردی که محکوم به پرداخت مهریه شده باشد و توان پرداخت یکجای آن را نداشته باشد، می تواند دادخواست اعسار را به دادگاه ارائه دهد. این دادخواست معمولاً پس از صدور حکم قطعی مهریه مطرح می شود، اما می توان آن را همزمان با دفاع در برابر دادخواست مطالبه مهریه نیز مطرح کرد. اگر مرد بتواند اعسار خود را به درستی ثابت کند، دادگاه حکم به تقسیط مهریه صادر خواهد کرد. هدف اصلی از این قانون، جلوگیری از زندانی شدن مردان به دلیل ناتوانی مالی و کمک به آن ها برای ایفای تعهداتشان به شیوه ای واقع بینانه است.

شرایط پذیرش اعسار: نحوه اثبات عدم تمکن مالی

برای اینکه دادگاه دادخواست اعسار مرد را بپذیرد، مرد باید عدم تمکن مالی خود را به اثبات برساند. این اثبات معمولاً از طریق ارائه مدارک و شواهد مختلف صورت می گیرد. برخی از مهم ترین شرایط و روش های اثبات اعسار عبارتند از:

1. فهرست اموال: مرد باید لیستی از تمام اموال منقول و غیرمنقول خود، شامل حساب های بانکی، خودرو، ملک و هرگونه دارایی دیگر را به دادگاه ارائه دهد.
2. گواهی کسر از حقوق: اگر مرد کارمند باشد، ارائه فیش حقوقی و گواهی کسر از حقوق می تواند نشان دهنده درآمد ماهانه و عدم توانایی پرداخت یکجا باشد.
3. استشهادیه: در بسیاری از موارد، مرد باید دو شاهد عادل (معمولاً از بستگان یا همسایگان) را به دادگاه معرفی کند که شهادت دهند مرد توانایی پرداخت یکجای مهریه را ندارد.
4. مدارک مربوط به بدهی ها: ارائه اسناد مربوط به سایر بدهی ها، وام ها و تعهدات مالی نیز می تواند به اثبات اعسار کمک کند.

دادگاه تمامی این مدارک را بررسی کرده و در نهایت، با در نظر گرفتن وضعیت مالی و شغلی مرد، در مورد پذیرش یا رد دادخواست اعسار تصمیم گیری می کند. نکته مهم این است که عدم تمکن مالی باید واقعی و قابل اثبات باشد و هرگونه تلاش برای پنهان کردن اموال یا فریب دادگاه، می تواند به رد دادخواست اعسار و عواقب قانونی برای مرد منجر شود.

تقسیط مهریه: نحوه تعیین اقساط و تبعات عدم پرداخت

در صورتی که دادگاه دادخواست اعسار مرد را بپذیرد، حکم به تقسیط مهریه صادر می کند. در این حالت، دادگاه با در نظر گرفتن توانایی مالی مرد، میزان پیش پرداخت (معمولاً یک سکه یا کمتر) و تعداد اقساط ماهانه یا دوره ای را تعیین می کند. تعیین اقساط معمولاً بر اساس درآمد مرد، تعداد افراد تحت تکفل، هزینه های ضروری زندگی و دیگر تعهدات مالی او صورت می گیرد. به عنوان مثال، ممکن است دادگاه مرد را به پرداخت یک سکه به عنوان پیش پرداخت و سپس پرداخت یک سکه در هر شش ماه یا یک سال محکوم کند.

اما تقسیط مهریه به معنای پایان یافتن تعهد مرد نیست، بلکه او موظف است اقساط را به طور منظم و در زمان های تعیین شده پرداخت کند. عدم پرداخت اقساط مهریه، تبعات جدی برای مرد به همراه دارد. اگر مرد سه قسط متوالی از پرداخت مهریه خودداری کند، زن می تواند با مراجعه به دادگاه، درخواست حکم جلب او را بدهد. در این صورت، مرد ممکن است دوباره با خطر حبس مواجه شود تا زمانی که اقساط معوقه را پرداخت کند یا مجدداً اعسار خود را ثابت کند. این بخش از قانون، به زن این اطمینان را می دهد که حتی در صورت تقسیط مهریه، حق او همچنان از طریق قانونی پیگیری می شود و مرد نمی تواند از زیر بار تعهد خود شانه خالی کند. لذا، شناخت دقیق دادخواست اعسار مهریه و روند تقسیط، هم برای مرد و هم برای زن، از اهمیت بالایی برخوردار است.

نتیجه گیری

در پایان این بررسی جامع، روشن شد که قانون جدید مهریه ۱۴ سکه که این روزها بسیار درباره آن صحبت می شود، هنوز به تصویب نهایی نرسیده و اجرایی نشده است. هرگونه اطلاع رسانی مبنی بر اجرای قانون جدید مهریه از تاریخی مشخص، فاقد وجاهت قانونی است. بنابراین، در حال حاضر، قانون ۱۱۰ سکه مهریه به قوت خود باقی است و ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده همچنان معیار عمل دادگاه ها و مراجع قضایی در خصوص مطالبه مهریه است. این قانون مشخص می کند که تا سقف ۱۱۰ سکه، در صورت عدم پرداخت و عدم اثبات اعسار، مرد می تواند با ضمانت اجرای کیفری (حبس) مواجه شود، اما برای مهریه مازاد بر این مقدار، تنها تمکن مالی زوج ملاک پرداخت خواهد بود و حبس برای او در نظر گرفته نمی شود.

در مسیر پرپیچ وخم زندگی زناشویی و در هنگام مواجهه با چالش های حقوقی، آگاهی دقیق از قوانین موجود، می تواند از بروز بسیاری از مشکلات و سردرگمی ها جلوگیری کند. تفاوت میان مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه، مراحل قانونی دریافت مهریه از طریق اجرای ثبت یا دادگاه، و همچنین مفهوم دادخواست اعسار و تقسیط مهریه، همگی جزئیاتی هستند که هر فردی در آستانه ازدواج یا درگیر مسائل خانواده، باید از آن ها مطلع باشد. توصیه می شود که همواره پیش از هرگونه اقدام حقوقی، با یک وکیل متخصص مشورت شود تا با دریافت راهنمایی های دقیق و کاربردی، بهترین تصمیمات اتخاذ گردد. پایداری بنیان خانواده و توجه به اصول اخلاقی در روابط زناشویی، در کنار شناخت حقوقی، راهگشای بسیاری از معضلات خواهد بود. امید است که این مقاله، گامی کوچک در جهت روشن سازی ابهامات و افزایش آگاهی جامعه در خصوص مهریه و قوانین حاکم بر آن باشد.