مواد شیمیایی خطرناک در صنعت: راهنمای جامع شناخت مدیریت و ایمنی

صنعت موتور محرک اقتصاد مدرن وابستگی عمیقی به استفاده از مواد شیمیایی دارد. از فرآیندهای تولید پیچیده در پتروشیمی و داروسازی گرفته تا کاربردهای روزمره در نساجی و کشاورزی مواد شیمیایی نقش محوری ایفا می کنند. با این حال بسیاری از این مواد ذاتاً خطرناک هستند و مدیریت نامناسب آن ها می تواند پیامدهای فاجعه باری برای سلامت انسان ایمنی محیط کار و اکوسیستم داشته باشد. شناخت دقیق ماهیت این مواد خطرات مرتبط با آن ها و اصول صحیح مدیریت و ایمنی نه تنها یک الزام قانونی بلکه یک مسئولیت اخلاقی برای هر واحد صنعتی و هر فرد شاغل در این حوزه است.

این راهنما با هدف افزایش آگاهی و ارائه اطلاعات تخصصی در زمینه مواد شیمیایی خطرناک در صنعت تدوین شده است. ما به بررسی انواع مختلف این مواد خطرات بالقوه آن ها برای سلامت و ایمنی چارچوب های قانونی و مقرراتی حاکم و مهم تر از همه راهکارها و اصول عملی برای مدیریت ایمن و کاهش ریسک می پردازیم. با به کارگیری اصول پیشرفته در تحلیل محتوا سعی شده است تا اطلاعات به گونه ای ارائه شوند که بیشترین ارزش افزوده را برای متخصصان ایمنی مدیران صنعتی کارگران و کلیه علاقه مندان به این حوزه فراهم آورند. این محتوا فراتر از یک لیست ساده از مواد خطرناک است؛ ما به عمق موضوع نفوذ کرده و ارتباطات پیچیده بین خواص شیمیایی شرایط عملیاتی و پیامدهای ایمنی و بهداشتی را روشن می سازیم. هدف نهایی توانمندسازی شما برای ایجاد محیط کاری ایمن تر و پایدارتر در مواجهه با چالش های مواد شیمیایی خطرناک است.

شناخت انواع مواد شیمیایی خطرناک در صنعت

مواد شیمیایی خطرناک را می توان بر اساس خواص فیزیکی شیمیایی و سمی شناسی آن ها دسته بندی کرد. این دسته بندی به ما کمک می کند تا خطرات بالقوه هر ماده را بهتر درک کرده و اقدامات کنترلی مناسب را اتخاذ نماییم. شناخت دقیق نوع خطر اولین گام در مدیریت ایمن مواد شیمیایی است.

مواد قابل اشتعال و انفجاری

این دسته شامل موادی است که به راحتی در حضور منبع اشتعال (مانند جرقه شعله یا گرما) آتش گرفته یا منفجر می شوند. خطر اصلی این مواد ایجاد آتش سوزی های گسترده و انفجارهای ویرانگر است که می تواند منجر به خسارات مالی سنگین جراحات شدید و مرگ شود.

مایعات قابل اشتعال: مانند بنزین اتانول استون. این مواد دارای نقطه اشتعال (Flash Point) پایین هستند.
گازهای قابل اشتعال: مانند متان پروپان هیدروژن. این گازها می توانند در هوا مخلوط های انفجاری تشکیل دهند.
جامدات قابل اشتعال: مانند گوگرد فسفر قرمز. این مواد به راحتی آتش می گیرند.
مواد منفجره: موادی که تحت شرایط خاص (ضربه حرارت جرقه) دچار واکنش شیمیایی بسیار سریع با تولید حجم زیادی گاز و گرما می شوند مانند نیتروگلیسیرین یا مواد منفجره پلیمری.

مواد سمی و مضر برای سلامت

این مواد می توانند از طریق استنشاق بلع یا تماس با پوست و چشم وارد بدن شده و باعث آسیب های حاد (فوری) یا مزمن (طولانی مدت) شوند. اثرات این مواد از تحریک ساده تا آسیب های جدی به اندام های حیاتی سرطان و حتی مرگ متغیر است.

سموم حاد: موادی که تماس کوتاه مدت با آن ها باعث آسیب جدی می شود مانند سیانیدها یا گاز کلر.
سموم مزمن: موادی که تماس مکرر یا طولانی مدت با آن ها باعث بیماری می شود مانند آزبست (باعث سرطان ریه) بنزن (باعث سرطان خون) یا فلزات سنگین مانند سرب و جیوه (باعث آسیب های عصبی و کلیوی).
مواد سرطان زا (Carcinogens): موادی که می توانند باعث ایجاد یا پیشرفت سرطان شوند.
مواد جهش زا (Mutagens): موادی که باعث تغییرات در DNA سلول ها می شوند.
مواد تراتوژن (Teratogens): موادی که می توانند باعث نقص مادرزادی در جنین شوند.

مواد خورنده (Corrosive)

این مواد باعث تخریب بافت های زنده (پوست چشم دستگاه تنفسی) و همچنین مواد غیرزنده (فلزات بتن) می شوند. اسیدها و بازهای قوی نمونه های رایج مواد خورنده در صنعت هستند.

اسیدهای قوی: مانند اسید سولفوریک اسید نیتریک اسید هیدروکلریک.
بازهای قوی: مانند سدیم هیدروکسید (سود سوزآور) پتاسیم هیدروکسید.
برخی نمک ها و اکسیدها: که در تماس با رطوبت خاصیت خورندگی پیدا می کنند.

مواد واکنش پذیر (Reactive)

این مواد ذاتاً ناپایدار بوده یا به راحتی با مواد دیگر واکنش می دهند و انرژی زیادی آزاد می کنند. این واکنش ها می توانند منجر به آتش سوزی انفجار یا تولید گازهای سمی شوند.

مواد ناسازگار: موادی که نباید با هم مخلوط یا در کنار هم نگهداری شوند (مانند اسیدها و بازها یا اکسیدکننده ها و کاهنده ها).
مواد واکنش پذیر با آب: موادی که در تماس با آب گرما یا گازهای قابل اشتعال/سمی تولید می کنند (مانند فلزات قلیایی کاربید کلسیم).
مواد خود واکنش پذیر: موادی که در شرایط خاص (مانند دما یا فشار بالا) بدون نیاز به ماده دیگری تجزیه شده و انرژی آزاد می کنند (مانند پراکسیدهای آلی).

مواد خطرناک برای محیط زیست

این مواد می توانند در صورت رهاسازی در محیط زیست (آب خاک هوا) باعث آلودگی گسترده و آسیب به گیاهان جانوران و اکوسیستم شوند. فلزات سنگین برخی حلال های آلی و آفت کش ها در این دسته قرار می گیرند.

خطرات و پیامدهای کار با مواد شیمیایی خطرناک

کار با مواد شیمیایی خطرناک بدون رعایت اصول ایمنی می تواند پیامدهای جبران ناپذیری داشته باشد. این خطرات نه تنها متوجه کارگران بلکه محیط زیست و جامعه اطراف نیز می شوند. درک این خطرات برای اجرای مؤثر برنامه های ایمنی حیاتی است.

خطرات برای سلامت انسان

تماس با مواد شیمیایی خطرناک می تواند از طریق راه های مختلفی اتفاق بیفتد و منجر به طیف وسیعی از مشکلات سلامتی شود.

استنشاق: جذب مواد شیمیایی به صورت گاز بخار یا ذرات معلق از طریق دستگاه تنفسی. مثال: استنشاق بخارات اسید باعث آسیب به ریه ها می شود.
تماس پوستی: جذب مواد شیمیایی از طریق پوست. برخی مواد به سرعت از پوست عبور کرده و وارد جریان خون می شوند در حالی که برخی دیگر باعث تحریک یا سوختگی موضعی می شوند. مثال: تماس با فنول می تواند از طریق پوست جذب شده و سمی باشد.
بلع: خوردن یا آشامیدن مواد شیمیایی (ناخواسته یا از طریق آلودگی دست و غذا). مثال: بلع سرب باعث مسمومیت مزمن می شود.
تزریق: ورود مستقیم ماده شیمیایی به جریان خون از طریق زخم یا سوراخ شدن پوست.

پیامدهای سلامتی می تواند شامل موارد زیر باشد:

سوختگی های شیمیایی (پوست چشم دستگاه تنفسی)
تحریک و التهاب
حساسیت ها و آلرژی ها
مسمومیت حاد یا مزمن
آسیب به اندام های داخلی (کبد کلیه ریه سیستم عصبی)
اختلالات تولید مثل
سرطان
مشکلات ژنتیکی

خطرات ایمنی

علاوه بر خطرات سلامتی مواد شیمیایی خطرناک منبع اصلی حوادث ایمنی در محیط های صنعتی هستند.

آتش سوزی: ناشی از اشتعال مواد قابل اشتعال در حضور منبع جرقه یا گرما.
انفجار: ناشی از واکنش های سریع مواد منفجره یا تشکیل مخلوط های قابل انفجار از بخارات/گازهای قابل اشتعال با هوا.
نشت و ریزش: رها شدن ناخواسته مواد شیمیایی به دلیل خرابی تجهیزات خطای انسانی یا حوادث. این نشت ها می توانند منجر به تماس آتش سوزی انفجار یا آلودگی محیطی شوند.
واکنش های شیمیایی ناخواسته: مخلوط کردن اشتباه مواد ناسازگار که می تواند منجر به تولید گرما گازهای سمی یا انفجار شود.

خطرات زیست محیطی

رهاسازی کنترل نشده مواد شیمیایی خطرناک در محیط زیست می تواند آسیب های گسترده و طولانی مدتی ایجاد کند.

آلودگی آب: نشت به رودخانه ها دریاچه ها آب های زیرزمینی که به حیات آبزیان و منابع آب آشامیدنی آسیب می رساند.
آلودگی خاک: نشت به خاک که باعث غیرقابل استفاده شدن زمین برای کشاورزی شده و می تواند از طریق زنجیره غذایی وارد بدن انسان شود.
آلودگی هوا: انتشار گازها و بخارات سمی یا آلاینده به اتمسفر که می تواند باعث مشکلات تنفسی باران اسیدی یا تخریب لایه اوزون شود.
آسیب به حیات وحش: مسمومیت و مرگ گیاهان و جانوران در اثر تماس با مواد شیمیایی.

مقررات و استانداردهای ایمنی مواد شیمیایی

برای کنترل و کاهش خطرات ناشی از مواد شیمیایی خطرناک سازمان های بین المللی و محلی مقررات و استانداردهای سخت گیرانه ای وضع کرده اند. رعایت این مقررات برای واحدهای صنعتی الزامی است.

سیستم طبقه بندی و برچسب گذاری هماهنگ جهانی (GHS)

GHS یک سیستم بین المللی است که توسط سازمان ملل متحد توسعه یافته است تا روش های طبقه بندی مواد شیمیایی بر اساس خطرات آن ها و همچنین برچسب گذاری و تهیه برگه اطلاعات ایمنی (SDS) را در سطح جهان هماهنگ کند. هدف GHS افزایش ایمنی با ارائه اطلاعات واضح و قابل فهم در مورد خطرات مواد شیمیایی است.

طبقه بندی خطرات: تعریف معیارهای مشخص برای دسته بندی مواد بر اساس خواص فیزیکی خطرات سلامتی و خطرات زیست محیطی.
برچسب گذاری: استفاده از عناصر استاندارد بر روی بسته بندی مواد شیمیایی شامل نشانه های خطر (Pictograms) کلمات هشدار (Signal Words مانند Danger یا Warning) عبارات خطر (Hazard Statements) و عبارات احتیاطی (Precautionary Statements).
برگه اطلاعات ایمنی (Safety Data Sheet – SDS): یک سند جامع 16 بخشی که اطلاعات تفصیلی در مورد خواص ماده خطرات آن اقدامات ایمنی روش های نگهداری و حمل و نقل اطلاعات سم شناسی و اکولوژی را ارائه می دهد. SDS جایگزین MSDS (Material Safety Data Sheet) شده است.

مقررات داخلی و منطقه ای

هر کشور یا منطقه ممکن است مقررات خاص خود را بر اساس GHS یا سیستم های دیگر داشته باشد. در ایران سازمان ها و نهادهای مختلفی مانند وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی وزارت کار تعاون و رفاه اجتماعی و سازمان حفاظت محیط زیست در زمینه ایمنی و مدیریت مواد شیمیایی مقرراتی دارند.

مقررات وزارت کار: مرتبط با ایمنی و بهداشت حرفه ای در محیط کار شامل الزامات مربوط به ارزیابی ریسک کنترل مواجهه استفاده از PPE و آموزش کارگران.
مقررات وزارت بهداشت: مرتبط با سموم مواد شیمیایی مورد استفاده در صنایع غذایی و دارویی و کنترل آلودگی.
مقررات سازمان حفاظت محیط زیست: مرتبط با انتشار آلاینده ها مدیریت پسماندهای خطرناک و ارزیابی اثرات زیست محیطی.

استانداردهای بین المللی

علاوه بر مقررات دولتی استانداردهای داوطلبانه بین المللی مانند سری استانداردهای ISO (مانند ISO 14001 برای مدیریت محیط زیست و ISO 45001 برای مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی) نیز چارچوبی برای مدیریت مؤثر خطرات مواد شیمیایی ارائه می دهند.

مدیریت ایمن مواد شیمیایی خطرناک

مدیریت ایمن مواد شیمیایی یک رویکرد سیستماتیک است که شامل شناسایی ارزیابی کنترل و بازنگری خطرات در تمام مراحل چرخه عمر ماده شیمیایی می شود؛ از خرید و دریافت تا نگهداری استفاده حمل و نقل و دفع. این فرآیند نیازمند تعهد مدیریت و مشارکت فعال کارکنان است.

شناسایی و ارزیابی ریسک

اولین گام شناسایی دقیق تمام مواد شیمیایی مورد استفاده در واحد صنعتی و ارزیابی ریسک های مرتبط با هر یک است. این فرآیند شامل جمع آوری اطلاعات از SDSها بررسی شرایط عملیاتی و شناسایی مسیرهای احتمالی مواجهه است.

تهیه فهرست کامل مواد شیمیایی مورد استفاده.
جمع آوری و بررسی SDS هر ماده.
شناسایی خطرات فیزیکی سلامتی و زیست محیطی هر ماده.
ارزیابی احتمال وقوع حوادث (مانند نشت آتش سوزی) و شدت پیامدهای آن ها.
تعیین سطوح ریسک برای هر فعالیت مرتبط با مواد شیمیایی.

کنترل خطرات (Hierarchy of Controls)

پس از ارزیابی ریسک باید اقدامات کنترلی مناسب برای کاهش ریسک ها به سطح قابل قبول اجرا شود. این اقدامات بر اساس یک سلسله مراتب اولویت بندی می شوند:

حذف (Elimination): حذف کامل ماده شیمیایی خطرناک از فرآیند (مثلاً استفاده از یک ماده غیرخطرناک به جای آن). این مؤثرترین روش کنترل است.
جایگزینی (Substitution): جایگزینی ماده شیمیایی خطرناک با ماده ای کمتر خطرناک (مثلاً استفاده از حلال های آبی به جای حلال های آلی قابل اشتعال).
کنترل های مهندسی (Engineering Controls): جداسازی افراد از خطر یا کاهش مواجهه از طریق تغییرات فیزیکی در محیط کار یا فرآیند. مثال: سیستم های تهویه موضعی (هودها) محفظه های بسته برای واکنش ها سیستم های اطفاء حریق اتوماتیک.
کنترل های اداری (Administrative Controls): تغییر در روش های کار سیاست ها یا رویه ها برای کاهش مواجهه. مثال: محدود کردن زمان مواجهه آموزش کارکنان برنامه ریزی نگهداری پیشگیرانه برای تجهیزات تدوین دستورالعمل های کاری ایمن.
تجهیزات حفاظت فردی (Personal Protective Equipment – PPE): استفاده از وسایل حفاظتی توسط فرد برای جلوگیری از تماس مستقیم با ماده خطرناک. مثال: دستکش عینک ایمنی ماسک تنفسی لباس های محافظ. PPE آخرین لایه دفاعی است و نباید جایگزین کنترل های بالاتر در سلسله مراتب شود.

نگهداری و ذخیره سازی ایمن

نحوه نگهداری مواد شیمیایی خطرناک نقش حیاتی در پیشگیری از حوادث دارد. اصول نگهداری ایمن شامل موارد زیر است:

جداسازی (Segregation): نگهداری مواد شیمیایی ناسازگار به صورت جداگانه و با فاصله مناسب برای جلوگیری از واکنش های ناخواسته.
شرایط نگهداری: رعایت شرایط دمایی تهویه رطوبت و نور مناسب برای هر ماده طبق SDS.
بسته بندی مناسب: استفاده از ظروف محکم سالم و دارای برچسب واضح.
محل نگهداری: استفاده از انبارهای مخصوص کابینت های ایمنی ضد حریق و مناطق دارای کفپوش مقاوم به مواد شیمیایی.
کنترل دسترسی: محدود کردن دسترسی به مناطق نگهداری مواد شیمیایی به افراد مجاز و آموزش دیده.

حمل و نقل داخلی و خارجی

حمل و نقل مواد شیمیایی خطرناک چه در داخل واحد صنعتی و چه در خارج از آن (در جاده ریل دریا یا هوا) نیازمند رعایت مقررات و استانداردهای خاصی است. این مقررات توسط سازمان های بین المللی (مانند سازمان ملل IATA برای حمل هوایی IMO برای حمل دریایی) و نهادهای داخلی تعیین می شوند.

بسته بندی و برچسب گذاری: استفاده از بسته بندی های تأیید شده و برچسب های خطر استاندارد (بر اساس کلاس خطر ماده).
اسناد حمل: همراه داشتن اسناد لازم مانند بارنامه برگه اطلاعات ایمنی (SDS) و گواهینامه های مربوطه.
وسایل حمل و نقل: استفاده از وسایل نقلیه مناسب و مجهز به علائم خطر.
آموزش رانندگان و متصدیان حمل: آشنایی با خطرات مواد حمل شده و اقدامات اضطراری.

آموزش و آگاهی کارکنان

یکی از مهم ترین ارکان مدیریت ایمن مواد شیمیایی آموزش جامع و مستمر کارکنانی است که با این مواد سروکار دارند یا در معرض آن ها قرار می گیرند. آموزش باید شامل موارد زیر باشد:

شناخت خطرات مواد شیمیایی مورد استفاده در محل کار (بر اساس SDSها).
روش های کار ایمن و دستورالعمل های عملیاتی استاندارد (SOPs).
استفاده صحیح از تجهیزات حفاظت فردی (PPE).
نحوه واکنش در شرایط اضطراری (نشت آتش سوزی تماس).
مقررات و رویه های داخلی شرکت.
حقوق و مسئولیت های کارکنان در زمینه ایمنی.

برنامه واکنش در شرایط اضطراری

هر واحد صنعتی که با مواد شیمیایی خطرناک سروکار دارد باید یک برنامه جامع واکنش در شرایط اضطراری (Emergency Response Plan) داشته باشد. این برنامه باید شامل رویه های مشخص برای مقابله با انواع حوادث احتمالی (آتش سوزی انفجار نشت مسمومیت) باشد.

شناسایی سناریوهای اضطراری محتمل.
تعیین وظایف و مسئولیت های تیم واکنش اضطراری.
تجهیزات مورد نیاز برای واکنش (مانند کیت های مهار نشت تجهیزات اطفاء حریق دوش و چشم شوی اضطراری).
رویه های تخلیه و پناه گیری.
ارتباط با سازمان های امدادی بیرونی (آتش نشانی اورژانس).
برگزاری مانورهای دوره ای برای اطمینان از آمادگی تیم ها.

مدیریت پسماندهای شیمیایی خطرناک

پسماندهای تولید شده از مواد شیمیایی خطرناک نیز باید با رعایت اصول ایمنی و زیست محیطی مدیریت شوند. دفع نامناسب این پسماندها می تواند منجر به آلودگی طولانی مدت محیط زیست شود.

شناسایی و دسته بندی پسماندهای خطرناک بر اساس خواص آن ها.
جداسازی پسماندهای ناسازگار.
بسته بندی و برچسب گذاری مناسب پسماندها.
نگهداری موقت پسماندها در محل های امن و مجاز.
حمل و نقل پسماندها توسط شرکت های مجاز و دارای مجوز.
دفع نهایی پسماندها در تأسیسات مجاز و مطابق با مقررات زیست محیطی (مانند دفن بهداشتی سوزاندن کنترل شده بازیافت).

نقش برگه اطلاعات ایمنی (SDS) در مدیریت مواد شیمیایی خطرناک

برگه اطلاعات ایمنی (SDS) مهم ترین منبع اطلاعاتی در مورد یک ماده شیمیایی خطرناک است. این سند 16 بخشی اطلاعات حیاتی را برای کاربران فراهم می کند و نقش محوری در ارزیابی ریسک و تدوین رویه های کار ایمن دارد. کارکنانی که با مواد شیمیایی سروکار دارند باید به SDSها دسترسی داشته باشند و آموزش های لازم برای درک و استفاده از اطلاعات آن ها را دریافت کنند.

بخش 1: شناسایی ماده شیمیایی و شرکت سازنده.
بخش 2: شناسایی خطرات (بر اساس GHS).
بخش 3: ترکیب/اطلاعات در مورد مواد تشکیل دهنده.
بخش 4: اقدامات کمک های اولیه.
بخش 5: اقدامات اطفاء حریق.
بخش 6: اقدامات در صورت انتشار تصادفی (نشت و ریزش).
بخش 7: جابه جایی و نگهداری.
بخش 8: کنترل های مواجهه و تجهیزات حفاظت فردی.
بخش 9: خواص فیزیکی و شیمیایی.
بخش 10: پایداری و واکنش پذیری.
بخش 11: اطلاعات سم شناسی (تأثیرات بر سلامت).
بخش 12: اطلاعات اکولوژیکی (تأثیرات بر محیط زیست).
بخش 13: ملاحظات دفع.
بخش 14: اطلاعات حمل و نقل.
بخش 15: اطلاعات مقرراتی.
بخش 16: سایر اطلاعات (مانند تاریخ تهیه یا بازنگری SDS).

فرهنگ ایمنی و مسئولیت پذیری

فراتر از رعایت مقررات و اجرای رویه ها ایجاد یک فرهنگ ایمنی قوی در محیط کار برای مدیریت مؤثر مواد شیمیایی خطرناک ضروری است. فرهنگ ایمنی به معنای ارزشی است که سازمان برای ایمنی قائل است و در رفتار و نگرش تمام کارکنان از مدیران ارشد تا کارگران عملیاتی منعکس می شود.

تعهد مدیریت ارشد به ایمنی.
مشارکت فعال کارکنان در برنامه های ایمنی.
گزارش دهی حوادث و شبه حوادث بدون ترس از تنبیه.
یادگیری از خطاها و بهبود مستمر.
ارتباط شفاف و باز در مورد خطرات و رویه های ایمنی.
تشویق رفتارهای ایمن و رعایت دستورالعمل ها.

مسئولیت پذیری در قبال مدیریت ایمن مواد شیمیایی بر عهده تمام ذینفعان است: تولیدکنندگان واردکنندگان تأمین کنندگان کارفرمایان و کارکنان. هر یک در جایگاه خود نقش مهمی در اطمینان از استفاده ایمن از این مواد ایفا می کنند.

سوالات متداول درباره مواد شیمیایی خطرناک در صنعت

SDS چیست و چرا مهم است؟

SDS یا برگه اطلاعات ایمنی سندی 16 بخشی است که اطلاعات جامع در مورد خطرات خواص نگهداری جابه جایی و اقدامات اضطراری مرتبط با یک ماده شیمیایی خطرناک را ارائه می دهد. این سند منبع اصلی اطلاعات برای کار ایمن با مواد شیمیایی است.

رایج ترین راه های ورود مواد شیمیایی خطرناک به بدن کدامند؟

رایج ترین راه ها شامل استنشاق (تنفس بخارات گازها یا ذرات) تماس پوستی (جذب از طریق پوست) و بلع (خوردن یا آشامیدن ناخواسته) هستند. شناخت این مسیرها برای انتخاب PPE مناسب ضروری است.

چرا جداسازی مواد شیمیایی ناسازگار هنگام نگهداری اهمیت دارد؟

جداسازی مواد ناسازگار برای جلوگیری از واکنش های شیمیایی ناخواسته مانند تولید گرما گازهای سمی آتش سوزی یا انفجار در صورت نشت یا مخلوط شدن تصادفی آن ها حیاتی است.

PPE در مدیریت ایمنی مواد شیمیایی چه نقشی دارد؟

تجهیزات حفاظت فردی (PPE) مانند دستکش عینک و ماسک تنفسی آخرین لایه دفاعی برای جلوگیری از تماس مستقیم فرد با ماده شیمیایی است. انتخاب PPE مناسب بر اساس نوع ماده و مسیر مواجهه انجام می شود.

در صورت نشت ماده شیمیایی خطرناک چه باید کرد؟

اولین اقدام حفظ آرامش ارزیابی سریع خطر (آتش سوزی گاز سمی) و در صورت لزوم تخلیه منطقه و اطلاع رسانی به تیم اضطراری است. سپس با استفاده از کیت های مهار نشت و PPE مناسب اقدام به کنترل و پاکسازی نشت طبق رویه ها کنید.

مدیریت پسماندهای شیمیایی خطرناک چگونه باید انجام شود؟

پسماندهای شیمیایی خطرناک باید شناسایی دسته بندی جداسازی بسته بندی و برچسب گذاری شوند. نگهداری موقت باید در محل امن باشد و دفع نهایی باید توسط شرکت های مجاز و مطابق با مقررات زیست محیطی صورت گیرد.

GHS چیست و چه کمکی به ایمنی می کند؟

GHS (سیستم طبقه بندی و برچسب گذاری هماهنگ جهانی) سیستمی بین المللی برای استانداردسازی طبقه بندی خطرات مواد شیمیایی برچسب گذاری ظروف و فرمت SDSها است. این سیستم با ارائه اطلاعات واضح و یکنواخت درک خطرات مواد شیمیایی را در سطح جهانی تسهیل می کند.

چگونه می توان از خطرات مزمن مواد شیمیایی (مانند سرطان زایی) پیشگیری کرد؟

پیشگیری از خطرات مزمن شامل کاهش مواجهه به پایین ترین سطح ممکن از طریق کنترل های مهندسی (تهویه) کنترل های اداری (محدود کردن زمان مواجهه پایش سلامت کارگران) و استفاده صحیح از PPE است. پایش منظم محیط کار و سلامت کارکنان نیز ضروری است.

دسته بندی مطلب