زلزله ۵ ریشتری در والدیویا شیلی وحشتناک ترین زلزله های جهان

تصور اینکه زلزله والدیویا شیلی، قوی ترین زمین لرزه ثبت شده در تاریخ، تنها ۵ ریشتر بزرگی داشته باشد، تصوری نادرست و بسیار دور از واقعیت است. این فاجعه عظیم در سال ۱۹۶۰ با بزرگی خیره کننده ۹.۵ ریشتر به وقوع پیوست که زمین را به مدت ده دقیقه بی وقفه لرزاند و نه تنها شیلی، بلکه سواحل اقیانوس آرام را در نوردید و ویرانی های گسترده ای به بار آورد. شناخت دقیق از این رویدادها، نه تنها به درک قدرت بی حدوحصر طبیعت کمک می کند، بلکه راهنمایی برای آمادگی های آینده و محافظت از جان انسان هاست.

زمین لرزه ها، با قدرت ویرانگر خود، همواره جزو مخرب ترین بلایای طبیعی برای بشریت بوده اند. این پدیده های زمین شناختی، با لرزاندن زمین و ایجاد امواج شوک دهنده، می توانند در کسری از ثانیه، زیرساخت ها را از بین ببرند و جوامع را از هم بپاشند. تجربه زندگی در مناطقی که در معرض چنین بلایایی قرار دارند، نیازمند درک عمیق از ماهیت این حوادث، پیامدهای آن ها و درس هایی است که از فجایع گذشته آموخته شده است. در میان تمام زمین لرزه هایی که در طول تاریخ بشر به ثبت رسیده اند، برخی از آن ها به دلیل شدت بی سابقه، مدت زمان طولانی لرزش، یا گستردگی ویرانی ها، در خاطره جمعی انسان ها جایگاهی ویژه یافته اند. زلزله والدیویا در شیلی، در صدر این فهرست قرار دارد و به عنوان قدرتمندترین زمین لرزه ثبت شده، نمادی از نیروی غیرقابل مهار طبیعت است که می تواند حتی تصورات ما را از بلایای طبیعی به چالش بکشد.

زلزله والدیویا: قدرتمندترین شوک تاریخ زمین (۹.۵ ریشتر نه ۵ ریشتر!)

تصور نادرستی که گاهی در مورد بزرگی زلزله والدیویا، این غول زمین لرزه ها، وجود دارد، اینکه این فاجعه تنها ۵ ریشتر قدرت داشته است. این اشتباه محاسباتی، فاصله زیادی با واقعیت هولناک آن دارد. برای درک بهتر این موضوع، ضروری است که با مقیاس های اندازه گیری زلزله آشنا شویم و تفاوت میان آن ها را دریابیم.

توضیح مقیاس ریشتر و تفاوت آن با بزرگی گشتاوری (Mw)

مقیاس ریشتر که توسط چارلز ریشتر در سال ۱۹۳۵ معرفی شد، یک مقیاس لگاریتمی است که بزرگی زمین لرزه را بر اساس دامنه امواج ثبت شده توسط لرزه نگارها اندازه گیری می کند. اما با پیشرفت علم، مشخص شد که مقیاس ریشتر برای زلزله های بسیار بزرگ، اشباع می شود و قدرت واقعی آن ها را به درستی نشان نمی دهد. به همین دلیل، امروزه مقیاس بزرگی گشتاوری (Moment Magnitude Scale یا Mw) به عنوان دقیق ترین مقیاس برای سنجش انرژی آزادشده در زلزله های بزرگ مورد استفاده قرار می گیرد. تفاوت این دو مقیاس در این است که هر یک واحد افزایش در مقیاس بزرگی، تقریباً به معنای ۳۲ برابر انرژی آزادشده بیشتر است. بنابراین، یک زلزله ۹.۵ ریشتری در مقایسه با یک زلزله ۵ ریشتری، نه تنها ۴.۵ واحد بزرگتر است، بلکه میلیون ها برابر انرژی بیشتری آزاد کرده و تخریب به مراتب عظیم تری به همراه دارد.

زلزله والدیویا با بزرگی ۹.۵Mw، نه تنها یک زلزله بزرگ، بلکه قدرتمندترین زلزله ای بود که تا به امروز با دستگاه های مدرن لرزه نگاری ثبت شده است. این عدد، مقیاس واقعی فاجعه را به وضوح نشان می دهد و هر گونه تصور از یک زلزله ۵ ریشتری را به کلی رد می کند.

مشخصات اصلی فاجعه زلزله والدیویا

• تاریخ و مکان: این فاجعه در تاریخ ۲۲ مه ۱۹۶۰ میلادی (اول خرداد ۱۳۳۹ شمسی) در شهر والدیویا و مناطق وسیعی از جنوب شیلی به وقوع پیوست.
• بزرگی و عمق: بزرگی این زمین لرزه ۹.۵ Mw گزارش شده است. عمق کانون آن نیز نسبتاً کم و حدود ۳۳ تا ۳۵ کیلومتر بود که به شدت ویرانگر آن افزود.
• مدت زمان لرزش: یکی از ویژگی های منحصربه فرد و وحشتناک این زلزله، مدت زمان لرزش آن بود. زمین به مدت ۱۰ دقیقه بی وقفه و با شدتی باورنکردنی لرزید. چنین مدت زمان طولانی لرزش، فرصت هرگونه عکس العمل یا فرار را از مردم سلب کرد و وحشتی غیرقابل وصف در میان آن ها به وجود آورد.
• مناطق تحت تاثیر: نه تنها بخش های گسترده ای از شیلی ویران شد، بلکه امواج این زلزله تمامی سواحل اقیانوس آرام را درنوردید و تاثیرات مخرب آن تا هزاران کیلومتر دورتر نیز احساس شد.

پیامدهای ویرانگر والدیویا

زلزله والدیویا نه تنها به دلیل بزرگی بی سابقه اش، بلکه به خاطر پیامدهای ویرانگر و گسترده اش در تاریخ ثبت شده است. این رویداد، ابعاد مختلفی از قدرت طبیعت را به نمایش گذاشت که در ادامه به تفصیل بررسی می شوند.

• تلفات جانی و مالی: تخمین دقیق تعداد کشته شدگان این فاجعه دشوار است، اما آمارها بین ۱۰۰۰ تا ۶۰۰۰ نفر را شامل می شوند. علاوه بر تلفات انسانی، خسارات مالی نیز سرسام آور بود. برآوردها حاکی از خسارتی معادل ۴۰۰ تا ۸۰۰ میلیون دلار در آن زمان است که با در نظر گرفتن تورم، این رقم به میلیاردها دلار در عصر حاضر می رسد. شهرها ویران شدند، خانه ها فرو ریختند و زیرساخت های حیاتی به کلی از بین رفتند.
• سونامی فراگیر: یکی از مهیب ترین پیامدهای زلزله والدیویا، ایجاد سونامی عظیمی بود که در سرتاسر اقیانوس آرام گسترش یافت. امواج غول پیکر تا ارتفاع ۲۵ متر در برخی نقاط شیلی، ساحل را درنوردیدند و تمامی آنچه بر سر راهشان بود، با خود بردند. این سونامی به جزایر هاوایی رسید و با ارتفاع ۱۰.۷ متر ویرانی های گسترده ای ایجاد کرد. ژاپن نیز شاهد امواج سونامی تا ارتفاع ۵.۵ متر بود که به زیرساخت های ساحلی آسیب زد. حتی فیلیپین و سواحل غربی آمریکا نیز از گزند این امواج در امان نماندند. این سونامی جهانی، نشان داد که قدرت یک زمین لرزه بزرگ می تواند فراتر از مرزهای جغرافیایی عمل کند.
• فعال شدن آتشفشان: در پی این زلزله مهیب، آتشفشان پویهوئه در شیلی، دو روز پس از زمین لرزه اصلی، فوران کرد. این فوران آتشفشانی، با آزاد کردن دود و خاکستر به مدت چندین هفته، به ابعاد فاجعه افزود و محیط زیست منطقه را به شدت تحت تاثیر قرار داد. این رویداد، ارتباط پیچیده و قدرتمند میان فعالیت های زمین شناختی مختلف را به وضوح نشان داد.
• تغییرات زمین شناختی دائمی: زلزله والدیویا تغییرات دائمی و گسترده ای را در توپوگرافی منطقه ایجاد کرد. بخش هایی از زمین فرونشست، در حالی که خطوط ساحلی در برخی نقاط تا چندین متر بالا آمدند. مسیر رودخانه ها تغییر کرد و دریاچه های جدیدی شکل گرفتند. این تغییرات، نمایانگر قدرت بی حد و حصر نیروهای تکتونیکی زمین بود که می توانند چهره یک منطقه را برای همیشه دگرگون کنند.
• تاثیر بر زندگی مردم: مردم شیلی با آوارگی گسترده، از دست دادن عزیزان و تخریب کامل خانه ها و کسب وکارها روبرو شدند. این فاجعه، تاثیرات بلندمدتی بر اقتصاد، جامعه و سلامت روان مردم منطقه گذاشت و شیلی را به سال ها تلاش برای بازسازی و ریکاوری واداشت.

زلزله والدیویا، با بزرگی ۹.۵ ریشتر و مدت زمان لرزش ۱۰ دقیقه، تنها یک زمین لرزه نبود، بلکه رویدادی بود که درک بشر از قدرت طبیعت را به طور کامل بازتعریف کرد و نشان داد که چگونه یک فاجعه می تواند در ابعادی جهانی، پیامدهای ویرانگر به همراه داشته باشد.

فهرست وحشتناک ترین زلزله های جهان در طول تاریخ (یک نگاه جامع تر و به روزتر)

پس از بررسی عمیق ترین زلزله تاریخ، والدیویا، اکنون به فهرستی از دیگر زمین لرزه هایی می پردازیم که به دلیل بزرگی، تلفات جانی و مالی گسترده، یا پیامدهای عظیم خود، در زمره وحشتناک ترین فجایع طبیعی قرار می گیرند. این لیست، با افزودن اطلاعاتی از زلزله های اخیر و مهم ایران، دیدگاهی جامع تر و به روزتر ارائه می دهد.

۱. زلزله سوماترا-آچه، اندونزی (۲۰۰۴) – ۹.۱ ریشتر

در تاریخ ۲۶ دسامبر ۲۰۰۴، زمین لرزه ای مهیب با بزرگی ۹.۱ ریشتر در سواحل سوماترا، اندونزی، به وقوع پیوست. این زلزله عامل ایجاد سونامی اقیانوس هند شد که به دلیل ارتفاع خیره کننده امواج و گستردگی آن، یکی از فاجعه بارترین بلایای طبیعی در تاریخ معاصر به شمار می رود. امواج سونامی با سرعتی باورنکردنی به ۱۴ کشور حاشیه اقیانوس هند رسید و بیش از ۲۳۰,۰۰۰ نفر را به کام مرگ کشاند. این فاجعه، نه تنها به دلیل تلفات بی سابقه، بلکه به دلیل تاثیرات روانی و اجتماعی عمیقی که بر جوامع منطقه گذاشت، همواره در یادها باقی خواهد ماند.

۲. زلزله پرنس ویلیام ساند، آلاسکا (۱۹۶۴) – ۹.۲ ریشتر

زلزله پرنس ویلیام ساند که در ۲۷ مارس ۱۹۶۴ در آلاسکا رخ داد، با بزرگی ۹.۲ ریشتر، دومین زلزله قدرتمند ثبت شده در تاریخ است. مدت زمان طولانی لرزش، حدود ۴ تا ۵ دقیقه، و ایجاد سونامی های متعدد، از ویژگی های این رویداد بود. خوشبختانه به دلیل کم جمعیت بودن منطقه، تعداد تلفات جانی در مقایسه با ابعاد زلزله نسبتاً کمتر (حدود ۱۲۸ نفر) بود، اما خسارات مالی و تغییرات دائمی در خطوط ساحلی آلاسکا بسیار چشمگیر بود. این زلزله نیز نشان داد که چگونه نیروهای زمین می توانند چهره یک منطقه را دگرگون کنند.

۳. زلزله توهوکو، ژاپن (۲۰۱۱) – ۹.۰ ریشتر

در ۱۱ مارس ۲۰۱۱، زمین لرزه ای با بزرگی ۹.۰ ریشتر سواحل شرقی ژاپن، منطقه توهوکو، را لرزاند. این زلزله علاوه بر لرزش های شدید، سونامی مهیبی را ایجاد کرد که با امواج تا ارتفاع ۴۰ متر، به سواحل رسید و فاجعه نیروگاه هسته ای فوکوشیما دایچی را رقم زد. با وجود آمادگی بالای ژاپن در برابر زلزله، این رویداد بیش از ۱۸,۰۰۰ کشته و ناپدید بر جای گذاشت و خسارات مالی آن بالغ بر ۳۶۰ میلیارد دلار تخمین زده شد که آن را به پرهزینه ترین بلای طبیعی در تاریخ تبدیل می کند.

۴. زلزله کامچاتکا، روسیه (۱۹۵۲) – ۹.۰ ریشتر

در ۴ نوامبر ۱۹۵۲، منطقه کامچاتکا در شرق دور روسیه شاهد یک زلزله عظیم با بزرگی ۹.۰ ریشتر بود. این زمین لرزه نیز سونامی های بزرگی ایجاد کرد که به سواحل شبه جزیره کامچاتکا و جزایر هاوایی رسید. با این حال، به دلیل منطقه کم جمعیت وقوع زلزله، تلفات جانی گسترده ای به همراه نداشت. این رویداد اهمیت سیستم های هشدار اولیه سونامی را برجسته کرد.

۵. زلزله بیوبیو، شیلی (۲۰۱۰) – ۸.۸ ریشتر

شیلی، کشوری که بر روی کمربند آتش اقیانوس آرام قرار دارد، در ۲۷ فوریه ۲۰۱۰ بار دیگر شاهد یک زمین لرزه قدرتمند بود. این زلزله با بزرگی ۸.۸ ریشتر، بخش وسیعی از مرکز و جنوب شیلی، از جمله پایتخت سانتیاگو، را تحت تاثیر قرار داد. در پی این زلزله و سونامی های ناشی از آن، ۵۲۱ نفر جان خود را از دست دادند و خسارات مالی آن بیش از ۳۰ میلیارد دلار برآورد شد. این زلزله، بار دیگر آمادگی و تاب آوری جامعه شیلی را در برابر بلایای طبیعی به آزمون گذاشت.

۶. زلزله اکوادور-کلمبیا (۱۹۰۶) – ۸.۸ ریشتر

در ۳۱ ژانویه ۱۹۰۶، یک زلزله قدرتمند ۸.۸ ریشتری در سواحل اکوادور و کلمبیا رخ داد. این زلزله که با سونامی ویرانگر همراه بود، جان حدود ۱۵۰۰ نفر را گرفت و به زیرساخت های مناطق ساحلی خسارت های زیادی وارد کرد. امواج سونامی تا سواحل غربی آمریکا و هاوایی نیز رسید و تاثیرات منطقه ای گسترده ای داشت.

۷. زلزله جزایر رت، آلاسکا (۱۹۶۵) – ۸.۷ ریشتر

در ۴ فوریه ۱۹۶۵، زلزله ای با بزرگی ۸.۷ ریشتر در جزایر رت آلاسکا به وقوع پیوست. این زلزله نیز موجب ایجاد سونامی شد که امواج آن در جزایر شمیا تا ارتفاع ۱۰ متر نیز گزارش شد. خسارات مالی این رویداد به میلیون ها دلار رسید، اما به دلیل کم جمعیت بودن منطقه، تلفات جانی چندانی به ثبت نرسید.

۸. زلزله آسام-تبت (۱۹۵۰) – ۸.۶ ریشتر

زمین لرزه آسام-تبت که در ۱۵ اوت ۱۹۵۰ با بزرگی ۸.۶ ریشتر در مناطق کوهستانی مرز هند و تبت رخ داد، یکی از بزرگترین زلزله های قاره آسیا بود. این زلزله، علاوه بر تلفات جانی (حدود ۷۸۰ نفر)، به دلیل رانش زمین و سیلاب های گسترده در مناطق صعب العبور، دسترسی به آسیب دیدگان را دشوار ساخت و خسارات زیادی به روستاها و زیرساخت ها وارد کرد.

۹. زلزله سیچوان، چین (۲۰۰۸) – ۷.۹ ریشتر

با وجود اینکه بزرگی زلزله سیچوان در ۱۲ مه ۲۰۰۸، ۷.۹ ریشتر بود که کمتر از موارد پیشین است، اما به دلیل تراکم جمعیت و عمق کم آن، تلفات جانی بسیار بالا (حدود ۸۷,۵۸۷ کشته و ناپدید) و تخریب گسترده ای را به همراه داشت. رانش زمین و سیلاب های پس از آن، بر ابعاد فاجعه افزود و میلیون ها نفر را آواره کرد. این زلزله به عنوان یکی از مرگبارترین بلایای طبیعی در قرن ۲۱ شناخته می شود.

۱۰. زلزله ترکیه-سوریه (۲۰۲۳) – ۷.۸ و ۷.۵ ریشتر

در ۶ فوریه ۲۰۲۳، یک سری زمین لرزه مهیب، با بزرگی ۷.۸ و ۷.۵ ریشتر، جنوب ترکیه و شمال سوریه را لرزاند. این فاجعه که در ساعات اولیه صبح رخ داد، بیش از ۵۹,۰۰۰ نفر را به کام مرگ کشاند و ده ها هزار نفر را زخمی کرد. تخریب گسترده شهرها و زیرساخت ها، میلیون ها نفر را آواره ساخت. مقیاس عظیم تخریب و تلفات، این زلزله را به یکی از فاجعه بارترین رویدادهای قرن ۲۱ تبدیل کرد و عملیات امداد و نجات بین المللی گسترده ای را به همراه داشت.

۱۱. زلزله نپال (۲۰۱۵) – ۷.۸ ریشتر

در ۲۵ آوریل ۲۰۱۵، نپال شاهد یک زلزله ۷.۸ ریشتری بود که مرکز آن نزدیک پایتخت کاتماندو قرار داشت. این زلزله ویرانی های گسترده ای در شهر کاتماندو و مناطق اطراف آن به بار آورد. علاوه بر تخریب خانه ها و زیرساخت ها، این زلزله باعث ایجاد بهمن های عظیم در کوه های هیمالیا، از جمله کوه اورست، شد که به کشته و زخمی شدن صدها کوهنورد و راهنما انجامید. تلفات جانی این زلزله بیش از ۸,۹۰۰ نفر گزارش شد و خسارات فرهنگی و تاریخی نیز بسیار چشمگیر بود.

۱۲. زلزله بم، ایران (۲۰۰۳) – ۶.۶ ریشتر

در ۲۶ دسامبر ۲۰۰۳، شهر تاریخی بم در ایران با زلزله ای ۶.۶ ریشتری ویران شد. با وجود بزرگی نسبتاً کمتر در مقایسه با سایر موارد این لیست، این زلزله به دلیل عمق بسیار کم کانون و نوع خاص خاک منطقه، تلفات انسانی فاجعه بار (بیش از ۲۶,۰۰۰ نفر) و تخریب کامل شهر تاریخی بم، به ویژه ارگ بم، را به همراه داشت. این فاجعه ملی، یادآور اهمیت بالای مقاومت سازه ای در مناطق زلزله خیز است.

۱۳. زلزله رودبار و منجیل، ایران (۱۹۹۰) – ۷.۴ ریشتر

در ۳۱ خرداد ۱۳۶۹ (۲۱ ژوئن ۱۹۹۰)، زمین لرزه ای با بزرگی ۷.۴ ریشتر استان های گیلان و زنجان در شمال ایران را لرزاند. این زلزله که در منطقه ای پرتراکم جمعیتی رخ داد، یکی از تلخ ترین خاطرات بلایای طبیعی در ایران است. حدود ۳۷,۰۰۰ نفر جان خود را از دست دادند و بیش از ۱۰۰,۰۰۰ نفر زخمی شدند. هزاران واحد مسکونی و زیرساخت های حیاتی تخریب شدند و خسارات اقتصادی و اجتماعی گسترده ای را به بار آورد. این رویداد، ضرورت بازنگری در آیین نامه های ساخت وساز و ارتقای فرهنگ ایمنی در برابر زلزله را بیش از پیش نمایان ساخت.

درس ها و آموخته ها از زلزله های عظیم

فجایع زمین لرزه، با وجود تمام ویرانی هایشان، همواره درس های ارزشمندی برای بشریت به همراه داشته اند. مرور این حوادث مهیب، ما را به این نتیجه می رساند که آمادگی، دانش و همکاری، کلید اصلی کاهش خسارات و حفظ جان انسان ها در برابر خشم طبیعت است.

1. اهمیت آمادگی جامعه و زیرساخت ها: زلزله های بزرگ نشان داده اند که مقاومت سازه ای ساختمان ها، به ویژه در مناطق زلزله خیز، حیاتی است. ساخت وساز بر اساس اصول مهندسی مقاوم در برابر زلزله، می تواند تفاوت مرگ و زندگی را رقم بزند. علاوه بر این، آمادگی جامعه شامل آموزش عمومی در مورد نحوه واکنش در زمان زلزله، تمرین های تخلیه اضطراری و وجود پناهگاه های ایمن، از اهمیت بالایی برخوردار است.
2. نقش سیستم های هشدار اولیه و آموزش عمومی: توسعه و پیاده سازی سیستم های هشدار اولیه برای زلزله و سونامی، می تواند فرصت حیاتی برای آمادگی و تخلیه مردم را فراهم آورد. آموزش عمومی در مورد خطرات زلزله و نحوه عمل در لحظه وقوع، به کاهش وحشت و افزایش اقدامات صحیح کمک شایانی می کند. اطلاع رسانی صحیح و به موقع از طریق رسانه ها و شبکه های اجتماعی، نقشی کلیدی در مدیریت بحران دارد.
3. همکاری های بین المللی در امداد و نجات: مقیاس برخی از زلزله ها به حدی بزرگ است که هیچ کشوری به تنهایی نمی تواند از پس مدیریت کامل بحران برآید. همکاری های بین المللی در زمینه ارسال تیم های جستجو و نجات، کمک های پزشکی، غذا و سرپناه، نقشی حیاتی در کاهش رنج آسیب دیدگان و تسریع روند بازیابی ایفا می کند. این همکاری ها نشان دهنده همبستگی انسانی در زمان بلایا است.
4. تاثیرات بلندمدت بر سلامت روان و اقتصاد: پیامدهای زلزله ها تنها به خسارات فیزیکی و تلفات جانی محدود نمی شود. آسیب های روانی ناشی از از دست دادن عزیزان، خانه و امنیت، می تواند تا سال ها بر سلامت روان بازماندگان تاثیر بگذارد. همچنین، تخریب زیرساخت ها و رکود اقتصادی پس از زلزله، چالش های بلندمدتی را برای توسعه و پیشرفت یک کشور به وجود می آورد. توجه به این ابعاد پنهان فاجعه، برای بازسازی و ریکاوری کامل ضروری است.

هر زمین لرزه ای که به وقوع می پیوندد، یادآوری قدرتمند از ضرورت همزیستی هوشمندانه با طبیعت و سرمایه گذاری در علم، آموزش و آمادگی است تا بتوانیم در برابر نیروهای غیرقابل مهار زمین، تاب آوری بیشتری داشته باشیم.

سخن پایانی: احترام به طبیعت و آمادگی برای آینده

زلزله های بزرگ، به ویژه زلزله والدیویا و دیگر فجایع عظیم جهانی، یادآور همیشگی قدرت بی کران و گاه بی رحم طبیعت هستند. این رویدادها، نشان می دهند که با تمام پیشرفت های علمی و فناوری، انسان همچنان در برابر برخی از نیروهای طبیعت آسیب پذیر است. اما این آسیب پذیری نباید به تسلیم شدن منجر شود، بلکه باید محرکی برای افزایش آگاهی، دانش و آمادگی باشد.

با هر بار لرزش زمین، ما فرصتی برای درس آموزی پیدا می کنیم؛ درس هایی که می تواند به ما در ساخت وسازهای مقاوم تر، ایجاد سیستم های هشدار دقیق تر، و تربیت جوامعی آگاه تر و آماده تر کمک کند. احترام به طبیعت، به معنای درک قوانین آن و تلاش برای همزیستی مسالمت آمیز با آن است. این شامل سرمایه گذاری در پژوهش های زمین شناسی، ارتقای استانداردهای ساختمانی، و مهم تر از همه، آموزش عمومی برای همه اقشار جامعه است.

یادآوری اهمیت این فجایع، نه برای ایجاد ترس، بلکه برای الهام بخشیدن به اقدام است. برای حفظ خاطره دردناک جان باختگان و رنج بازماندگان، باید تلاش کنیم تا با آمادگی کامل تر برای آینده ای که در آن زلزله ها همچنان بخشی از واقعیت زندگی خواهند بود، آماده باشیم. تنها با افزایش آگاهی و آمادگی در سطوح فردی و حکومتی، می توانیم امید داشته باشیم که در مواجهه با زمین لرزه های بعدی، میزان تلفات و خسارات را به حداقل برسانیم و تاب آوری جامعه را در برابر این بلایای طبیعی افزایش دهیم.