ترس شاهانه – گزارشگر یک

تصویر این مراسم در ایران تعجب همگان را برانگیخت، مردمی که تصویر بی‌پروا و متکبرانه شاه را دیده بودند، اکنون می‌بینند که پیرمرد تمام تلاشش را می‌کند تا اشک‌هایش جاری نشود.

به گزارش گزارشگر یک، این روزنامه اعتماد او می نویسد: «به دلیل سقوط محمدرضا شاه در زمانی که جیمی کارتر رئیس جمهور ایالات متحده بود، روابط آنها به یکی از داغ ترین موضوعات تحقیقات تاریخی در آن زمان تبدیل شد. شاه ایران کارتر را به رسمیت نشناخت و برخلاف نیکسون با او رابطه دوستانه برقرار نکرد. او حتی از شعارهای حقوق بشری و آزادی سیاسی خود احساس خطر می کرد. او اولین بار در نوامبر 1977 در ایالات متحده با او ملاقات کرد و شخصاً با او صحبت کرد. همان سفری که تحت الشعاع اعتراض دانشجویان ایرانی مقیم آمریکا و وزش باد گاز اشک آور در محوطه کاخ سفید قرار گرفت. عکس آن دیدار به این صورت به یادگار مانده است که «کینگ و کارتر تمام تلاش خود را برای جلوگیری از اشک های خود انجام دادند». خاویر گوئررو با بیان اینکه تصویر این مراسم در ایران تعجب همگان را برانگیخت، گفت: مردمی که نگاه بی‌پرده و متکبرانه شاه را می‌دیدند، اکنون پیرمردی را می‌بینند که تلاش می‌کند جلوی جاری شدن اشک‌ها را بگیرد.

در 29 نوامبر 1977، اعتراضات در تهران به خشونت کشیده شد و تعدادی از دانشجویان دستگیر شدند و به دنبال آن اعتراضات مشابهی در واشنگتن انجام شد. اما شاه در اولین گفتگوهایی که در دفتر کارتر و «فضای سرد» انجام شد، درباره خاورمیانه و مسائل اصلی قدیمی آن صحبت کرد و به رئیس جمهور آمریکا و دستیارانش اطلاعات خود را از منطقه آسیا نشان داد. سپس درباره ایران صحبت کرد و فهرستی از «تحولات اقتصادی و اجتماعی» کشورهایی که در چند سال گذشته بر آن حکومت کرده بود، منتشر کرد. بدیهی است که او تلاش می کرد بر کارتر و دیگرانی که آنجا بودند تأثیر بگذارد. اما کارتر به سخنان شاه اهمیتی نداد و حتی با دیدن واقعیتی که بسیاری از تحلیلگران و روزنامه نگاران آمریکایی پیش از آن دیده بودند، در خاطرات خود نوشت:

پس از این دیدار، آن دو به اتاق کوچکی در مجاورت دفتر بیضی شکل رئیس جمهور آمریکا رفتند و صریح تر صحبت کردند. یا بهتر است بگوییم کارتر صحبت کرد و شاه گوش داد. کارتر به شاه گفت که نقض ادعایی حقوق بشر در ایران جدی است و در مواجهه با مخالفت ها بهتر است کمی سیاست تغییر کند. او البته به دوستی نزدیک دو کشور و حمایت همه جانبه دولت از حکومت پهلوی نیز اشاره کرد و به شاه اطمینان داد که هیچ چیز نمی تواند اتحاد دو کشور را تضعیف کند. با این حال، به نظر می رسد که شاه تنها قسمت اول کارتر را جدی گرفته است. او از اینکه دولت جدید آمریکا به معترضان اجازه داده بیش از حد به او نزدیک شوند عصبانی است و سخنرانی کارتر در مورد حقوق بشر را نشانه تغییر رویکرد آمریکا در قبال ایران می داند. شاهگری سیک، یکی از اعضای شورای امنیت ملی (NSC) همه چیز را در این جمله خلاصه کرده است: “پادشاه واقعاً ترسیده است.” پیچیدگی ماجرا، هیاهوی برخی روزنامه های آمریکایی و حامیان آنها درباره فروش اسلحه و سلاح به ایران بود. وانگ و همسرش چند روز دیگر در ایالات متحده ماندند و به دیدارهای رسمی خود ادامه دادند، اما “به مراتب کمتر از بازدیدهایشان در 20 سال گذشته” اعتماد به نفس داشتند. گوئررو نوشت: «آن‌ها احساس می‌کردند که وارد کاخ سفید دیگری می‌شوند و مانند قبل از آنها استقبال نمی‌شود.

انتهای پیام

دکمه بازگشت به بالا