بیلی روبین چیست و چه نقشی در بدن دارد؟
اگر میزان بیلی روبین در بدن بیشتر از میزان طبیعی باشد، رنگ پوست و سفیدی چشم به زردی می‌گراید. به این وضعیت یرقان (زردی) می‌گویند. تست بیلی روبین به تشخیص هرگونه اختلالی که تا اینجا گفتیم کمک میکند. زمانی که پروتئین هموگلوبین در گلبول‌های قرمز کهنه تجزیه میشود، بیلی روبین در بدن تشکیل میشود. تجزیه‌ی گلبول‌های قدیمی یک فرایند طبیعی و سالم است. بیلی روبین بعد از گردش در خون به کبد می‌رسد. بیلی روبین در کبد تجزیه، با صفرا ترکیب و بعد در مجرای صفرا دفع و در کیسه صفرا ذخیره میشود. درنهایت، صفرا در روده‌ی کوچک ترشح میشود تا به هضم چربی کمک شود. سرانجام بیلی روبین توسط مدفوع و ادرار دفع میشود.
اگر نوزاد شما به عارضه زردی نوزاد مبتلا شده است کافیه همین الان هر نقطه از تهران یا کرج هستید در هر ساعت از شبانه روز با کارشناسان ما تماس بگیرید تا روند درمان نوزاد شما رو با اجاره دستگاه زردی نوزاد شروع کنیم . دستگاه زردی نوزاد با تابش نوری مخصوص به بدن نوزاد موجب شکسته شدن بیلی روبین تجمع یافته در زیر پوست نوزاد میشود و این بیلی روبین زمانی که به وسیله ی دستگاه فتوتراپی شکسته شد از طریق ادرار و مدفوع دفع می شود .
بیلی روبین چیست؟
بیلی روبین یکی از مواد موجود در بدن است. بیلی روبین ماده ای به رنگ زرد مایل به قهوه ای است. وقتی گلبول های قرمز خون به پایان عمر خود می رسند، تجزیه می شوند. محصول تجزیه گلبول های قرمز مرده در بدن ما، بیلی روبین است.
در حالی که خون از کبد عبور می کند، کبد بیلی روبین موجود در خون را جذب می نماید. کبد بیلی روبین جذب شده را در صفرا یا به عبارت دیگر، در کیسه صفرا ترشح می کند. بیلی روبین به صفرا رنگ زرد مایل به قهوه ای می بخشد.
چرا بیلی روبین بالا می رود؟
اگر میزان تجزیه گلبول های قرمز بیش از توان تصفیه کبد باشد یا کبد آسیب دیده باشد و نتواند بیلی روبین را از خون خارج نماید، بیلی روبین بالا می رود. بیلی روبین بالا در خون می تواند باعث زردی پوست و چشم بیمار شود.
اگر پوست و چشم فردی زرد رنگ باشد، یعنی آن فرد زردی یا یرقان دارد. آزمایش بیلی روبین خون می تواند میزان این ماده در خون فرد را مشخص نماید. اگر بیلی روبین خون بالا باشد، پزشک معالج به دنبال علت آن خواهد بود. دو علت مهم بیلی روبین بالا عبارتند از:
- تجزیه بیش از حد گلبول قرمز
- بیماری یا مشکل کبدی
بیلی روبین در بدن چه مسیری را طی می کند؟
بیشتر گلبول های قرمزی که پیر یا آسیب دیده می شوند، در کبد تجزیه می شوند. به دنبال تجزیه گلبول های قرمز، بیلی روبین تولید می شود. بیلی روبین همراه با سایر موادی که در کبد تولید می شوند، صفرا را به وجود می آورد.
صفرا به صورت مایعی در کیسه صفرا تجمع پیدا می کند. صفرا یک ماده مهم در هضم غذا به شمار می رود. وقتی غذا می خوریم، صفرا از کیسه صفرا به اوایل روده باریک ترشح می شود. صفرا در هضم غذاهای چرب نقش مهمی را ایفا می کند.
در افراد سالم بیلی روبین از راه مدفوع یا ادرار دفع می شود. رنگ قهوه ای مدفوع به دلیل دفع بیلی روبین صفراست.
انواع بیلی روبین
اما جالب است بدانید که بیلی روبین به دو شکل در خون وجود دارد. در زیر با این دو نوع بیشتر آشنا می شویم.
بیلی روبین غیرمستقیم
شاید فکر می کنید چه نام عجیبی دارد. بیلی روبین غیرمستقیم ترجمه عبارت انگلیسی Indirect bilirubin است. بیلی روبین غیرمستقیم در حقیقت، فرم غیرمحلول بیلی روبین به شمار می رود. بیلی روبین غیرمستقیم در آب حل نمی شود.
بیلی روبین غیرمستقیم حاصل تجزیه گلبول قرمز خون در مغز استخوان یا در سایر بافت های بدن است. بیلی روبین غیرمستقیم توسط جریان خون به کبد حمل می شود. در کبد بیلی روبین غیرمستقیم به بیلی روبین دایرکت (مستقیم) تبدیل می شود.
بیلی روبین دایرکت
بیلی روبین دایرکت که به آن بیلی روبین مستقیم هم گفته می شود، در آب محلول است. در واقع، بیلی روبین دایرکت محصول کبد است. کبد بیلی روبین غیرمستقیم را به بیلی روبین دایرکت تبدیل می کند.
بیلی روبین توتال چیست؟
مجموع بیلی روبین غیرمستقیم و بیلی روبین دایرکت به نام بیلی روبین توتال یا بیلی روبین کل شناخته می شود. پزشک معالج بر اساس بیلی روبین بالا و ارقام تفکیکی بیلی روبین غیرمستقیم و بیلی روبین دایرکت می تواند به نوع بیماری فرد پی ببرد.
اگر بیلی روبین توتال فرد بالا باشد، پزشک به بیماری هایی مانند موارد زیر ممکن است شک کند:
- بیماری های کبدی مانند هپاتیت
- اختلالات خون
- انسداد مجاری صفراوی یا خروجی کیسه صفرا و خارج نشدن بیلی روبین از بدن
آیا رژیم غذایی بیلی روبین در بهبود زردی مؤثر است؟
هر آنچه می‌خوریم و یا می‌نوشیم تأثیر مستقیم در عملکرد کبد دارد چراکه همه مواد غذایی ابتدا در کبد پردازش می‌شوند. پردازش غذاها در کبد سبب آزاد شدن و در دسترس قرار گرفتن ریزمغذی‌های نهفته در مواد غذایی میشود به‌طوری‌که سایر سلول‌ها قادر به استفاده از آن‌ها باشند. پردازش غذاها در کبد نیاز به‌صرف وقت و انرژی دارد بعضی از غذاها با کبد سازگارترند و به‌سرعت پردازش می‌شوند اما بعضی دیگر کبد را به دردسر می‌اندازند.
مواد غذایی مفید در رژیم بیلی روبین
- روزانه حداقل ۸ لیوان آب بنوشید. آب و دم‌نوش‌های گیاهی گزینه‌های خوبی برای بهبود عملکرد کبد هستند
- گیاه دارویی خار مریم (Milk thistle) را به‌صورت روزانه در برنامه غذایی خود داشته باشید. این کار را می‌توان با تهیه یک چای گیاهی انجام داد
- مصرف میوه‌های غنی از آنزیم مثل انبه و پاپایا برای کبد فواید زیادی دارند
- روزانه حداقل دو وعده میوه و سبزیجات مصرف شود
- مواد غذایی غنی از فیبر نظیر جودوسر، توت‌ها و بادام برای سلامت کبد مفید هستند
یک رژیم غذایی مناسب و متعادل برای کبد از هر پنج گروه غذایی تشکیل‌شده است. در هر کدام از این گروه‌ها، غذاها و نوشیدنی‌های مؤثر بر عملکرد کبد وجود دارند که مصرف روزانه آن‌ها بهبودی کوتاه‌مدت و بلندمدت کبد را در پی دارند. مؤثرترین مواد غذایی برای بهبود عملکرد کبد به شرح زیر است:
آب در رژیم بیلی روبین
نوشیدن حداقل ۸ لیوان آب در روز به خارج کردن سموم از کبد کمک بزرگی میکند. اگر بدن دهیدراته شود و آب لازم را دریافت نکند اولین ارگانی که بیشترین صدمه را می‌بیند کبد است چراکه سموم به‌سرعت در آن انباشته شده و از کارایی آن کاسته میشود.
چرا کودکان دچار زردی می شوند؟ (علت زردی نوزادان)
بیلی روبین بیش از حد نرمال (هیپربیلی روبینمی) علت اصلی زردی است. بیلی روبین، که مسئول رنگ زرد در زردی نوزادی است، بخش طبیعی رنگدانه‌ای است که از تخریب گلبول‌های قرمز پیر و استفاده شده آزاد میشود. نوزادان در مقایسه با بزرگسالان میزان بیلی روبین بیشتری تولید می‌کنند، زیرا در طی چند روز اول، به علت تولید بیشتر و تخریب سریع‌تر گلبول‌های قرمز بیلی روبین بیشتری تولید میشود.
به طور معمول، کبد بیلی روبین را از جریان خون فیلتر میکند و آن را به داخل روده منتقل میکند. کبد نابالغ نوزاد اغلب نمی‌تواند بیلی روبین را به سرعت و به انداز کافی تصفیه کند، و باعث ایجاد بیلی روبین بیش از حد نرمال میشود. زردی به دلیل این شرایط طبیعی نوزادان، زردی فیزیولوژیک نامیده میشود و معمولا در روز دوم یا سوم زندگی ظاهر میشود. دلایل مهم بروز این بیماری را در جدول زیر قرار دادیم: