منظور از قتل خطای محض چیست؟

قانون به تعریف قتل خطای محض و در حکم خطای محض پرداخته است تا بتواند به شما عزیزان در احقاق حقوق تان کمک کند به امید روزی که جهان عادل شود.در ((قتل خطای محض)) مرتکب نه قصد فعل دارد و نه قصد نتیجه. برای گرفتن بهترین وکیل کیفری در سمنان کلیک کنید.

در تمامی تصادفات قتل صورت پذیرفته خطای محض می باشد،مگه به دلیل وجود تقصیر فعل مفروض شود و قتل در حکم شبه عمد قلمداد گردد وقتل در حکم خطای محض توسط فرد فاقد قصد رخ میدهد،مانند کودک یا دیوانه.جهت تحقق این نوع قتل ، ارتکاب هیچگونه تقصیری از سوی مرتکب شرط نمی باشد و صرف اینکه شخص مباشرت  در از بین بردن انسان دیگر نموده است برای انتساب قتل به او کفایت می کند. جهت پیدا کردن بهترین وکیل سمنان به مستروکیل مراجعه کید.

قتل خطای محض

عنصر قانونی قتل خطای محض

ماده ۲۹۲ قانون مجازات مصوب ۹۲ جنایت در موارد زیر را خطای محض محسوب دانسته است:

الف) در حال خواب وبیهوشی و مانندآن ها؛

ب) به وسیله صغیر و مجنون ارتکاب یابد؛

پ)جنایتی که در ان مرتکب به قصد جنایت بر مجنی علیه را داشته باشد و نه قصد ایراد فعل واقع شده بر اورا مانند انکه تیری به قصد شکار رها کند و به فردی برخورد نماید.

تبصره- در مورد نفر های (الف) و (پ) هرگاه مرتکب اگاه و متوجه باشد که اقدام او نوعا موجب جنایت بر دیگری می گردد،جنایت عمدی محسوب می گردد.

جنایت در حال خواب و بیهوشی و به وسیله صغیر و مجنون قتل در حکم خطای محض محسوب می گردد.

عنصر مادی قتل خطای محض

رکن مادی همه قتل ها مشابه است و اجزاء ان شامل موضوع،یعنی انسان زنده وعمل مرتکب اعم از فعل یا ترک فعل و وسیله ارتکاب جرم که به هر وسیله ای وقوع جرم امکان پذیر است و نتیجه یعنی مرگ و رابطه سببیت میان عمل و نتیجه واقع شده در همگی یکسان می باشد.

انواع جنایت خطای محض

در جنایات خطای محض، جنایت از روی خطای محض و اشتباه از کسی صادر می شود که هرگز قصد ارتکاب آن را نداشته است. حضرت امام راحل (ره) در تعريف قتل خطای محض می فرمایند: «قتل خطای محض عبارت است از قتلی که فاعل جرم نه قصد عمل ارتکابی مجرمانه را داشته است و نه قصد کشتن مجني عليه را،

مثل اینکه تیری را رها سازد و یا سنگی را پرتاب نماید و به انسانی اصابت کند و موجب مرگ او شود. قتل خطائی بدون شک، یک جرم تلقی می شود اما یک جرم واقعی، نه یک جرم قصدی، یعنی می توان آن را از نظر واقع، جرم شمرد ولی از نظر قصد و اراده نه ، چون مرتكب فاقد آن است و سوء سريره و بد منشی ندارد،

بلکه دارای طینت پاک و سرشتی نیکوست و نمی خواسته احیانا به کسی آزاری برساند تا چه رسد به اینکه بخواهد کسی را بکشد. ولی در عین حال و در واقع، نفس بی گناهی به وسیله او، ولو به خطا، از میان رفته و کشته شده و حقیقت این است که خانواده ای دچار مصیبت گردیده و جامعه ای جریحه دار شده است. از کنار این واقعیت، بی تفاوت نمی توان گذشت.

قانون گذار به پیروی از نظر مشاهير فقهای عظام بدون اینکه تعریفی از خطای محض ارائه نماید، در بیان تشخیص آن پرداخته و در ماده ۲۹۲ به موارد خطای محض اشاره کرده است. در این ماده، جنایات خطای محض در چند حالت پیش بینی شده که در ادامه این مقاله  به ترتیب به بررسی آن می پردازیم.

قتل خطای محض

مجنون کیست؟ حکم ارتکاب جرم توسط مجنون

همان گونه که گفته شد، انسان اگر از ادراک و اختیار برخوردار باشد مكلف بوده و دارای مسؤولیت کیفری است. معنای ادراک در شخص مکلف این است که از قوای عقلانی برخوردار باشد

پس اگر به واسطه آسیب، پیشامد یا جنون، عقلش را از دست بدهد، فاقد ادراک محسوب می شود.  لازم به ذکر استاگر شخص مجنون مرتکب قتل و یا جرح شود، قصاص نمی شود و جنایت او خطای محض محسوب شده و دیه قتل او را عاقله باید بپردازد. به این ترتیب ، مشخص می گردد که شخص مجنون می تواند عمد داشته باشد

و مرتکب جنایت عمدی شود ولی به خاطر جنون، مجازات آن از قصاص به دیه تغییر می کند و به عهده عاقله می افتد. در این حالت، عاقله مقصر نیستند که ملزم به پرداخت گردند بلکه من باب جنایتی است که مجنون مرتکب شده است.

جان انسان یکی از از بزرگ ترین نعمت هایی است که خداوند برای هر انسانی تشکیل داده است به همین خاطر هر گونه آسیبی برای گرفتن آن مساوی با برخورد شدید قانونی میباشد.

متاسفانه انواع مختلفی از قتل در جامعه نظیر قتل عمدی/ قتل شبه عمد/ و قتل خطای محض اتفاق میفتد.

حالات خطای محض:

قتل موقع خواب یا بیهوشی انجام شود به طور مثال فردی با غلتیدن در خواب باعث شود فرد دیگری بمیرد.

فرد کودک یا صغیری قتل را انجام داده است.

نه قصد فعل وجود داشته باشد نه قصد نتیجه مثل شلیک به حیوان برای شکار اما با انسان اصابت کند این حالت به نوعی دارد اشتباه کردن در هدف را خطای محض میداند.

خطای محض در فقه

جنایتی که فرد مرتکب هیچ گونه قصد جنایتی بر مجنی علیه نداشته باشد و قصد ایراد فعل واقع شده بر او را هم نداشته باشد.

قتل خطای محض یعنی قتلی که قصد انجام فعل نداریم.

مرتکب قتل در این نوع قتل قصد انجام فعل در برابر مقتول را نداشته است و همچنین قصد نتیجه که منظور همان قتل هم است را هم نداشته است.

دوستان عزیز یک مقاله با عنوان به نگارش رسیده است که میتوانید با مطالعه آن در زمنیه قتل بیشتر بدانید

دیه در خطای محض

قانون گذار ما در ماده چهارصد و شصت و سه قانون مجازات اسلامی گفته است که در قتل خطای محض در حالتی که جنایت با بینه یا قسامه یا با علم قاضی اثبات گردد پرداخت دیه توسط عاقله انجام میشود و چنانچه با اقرار مرتکب و یا این که نکول وی از سوگند یا قسامه اثبات گردد بر عهده خودش میباشد.

بر اساس تبصره همین ماده بعد از اقرار فرد مرتکب به جنایت خطایی اگر عاقله اظهارات او را قبول داشته باشند خود عاقله هم دیه را میپردازند.

لازم به ذکر است عاقله غیر از این که باید نسب مشروعی داشته باشد باید عاقل و بالغ هم باشد و توانایی مالی خوبی داشته باشد.

اگر عاقله توانایی مالی مطلوبی نداشته باشد و قادر نباشد در تاریخ مشخص شده دیه را بپردازد مبلغ دیه باید به وسیله شخص مرتکب پرداخت گردد اما در این حالت اگر مرتکب هم توانایی مالی نداشته باشد دیه از بیت المال پرداخت میگردد.

منظور از عاقله پدر/ پسر/ بستگان ذکور نسبی پدری و مادری بر اساس طبقات ارث میباشد.

در خصوص جنایت خطای محض برای پرداختن دیه که توسط مرتکب است چنانچه مرتکب بمیرد یا فرار کند یا به هر علتی در دسترس نباشد دیه جنایت از اموال او برداشت میشود.

اگر مرتکب فاقد مالی باشد دیه از بیت المال پرداخت میگردد.

عاقله در خطای محض

در جنایتی که از نوع خطای محض است در حالتی که جنایت با بینه یا قسامه یا علم قاضی اثبات گردد پرداخت کردن دیه توسط عاقله میباشد.

حال میخواهیم بدانیم عاقله چه کسانی هستند؟

ابتدا باید گفته شود عاقله مونث عاقل از ماده عقل است و در زبان عربی هم معنی حفظ و بستن را میدهد.

عاقله در معنی لغوی خود نگهدارنده و مواظبت کننده میباشد.

در معنای فقهی عاقله یعنی نزدیکان و خویشاوندان فردی که قتل غیر عمد و جرح به خصوصی انجام میدهند که لازم است دیه آن قتل مذکور را بپردازند.

در اصطلاح حقوقی عاقله عبارتند از بستگان ذکور نسبی پدر و مادری و یا پدری بر اساس طبقات ارث. یعنی همه افرادی که اگر فرد بمیرد ارث میبرند به شکل کاملا مساوی دیه میپردازند.

مفهوم قتل خطای محض 

قتل، کلمه ای است عربی که در لغت به معنای کشتن و سلب حیات آمده است و خطا، یعنی چیزی را قصد کنی اما غیر آن پیش بیاید. در قتل خطایی، مرتکب به، نه قصد بر مجنی علیه را داشته و نه قصد ایراد فعل واقع شده بر وی را. مانند آن که شخصی، تیری را به قصد شکار رها کرده و به فردی برخورد کرده و سبب کشته شدن فرد می شود. لذا از آن جهت که مرتکب هم در فعل و هم در قصد خطا کرده، در صورت قتل، چنین قتلی را قتل خطایی گویند.
قتل خطای محض قتلی است که در آن قصد انجام فعل وجود ندارد مثل این که شخص بلغزد و روی کسی بیفتد یا این که در آن قتل، قصدی نسبت به مقتول وجود نداشته باشد. مانند این که بخواهد حیوانی را شکار کند ولی تیرش به انسانی اصابت کند.