روستای زیارت و پارک جنگلی ناهارخوران – راهنمای جامع سفر

روستای زیارت و پارک جنگلی ناهارخوران

روستای زیارت و پارک جنگلی ناهارخوران، دو نگین درخشان استان گلستان هستند که در فاصله کمی از شهر گرگان، تجربه ای بی نظیر از طبیعت بکر و فرهنگ اصیل را پیشکش بازدیدکنندگان می کنند. پارک جنگلی ناهارخوران با جنگل های هیرکانی کهن و امکانات رفاهی کامل، دروازه ای به سوی آرامش طبیعت است، در حالی که روستای ییلاقی زیارت، با بافت تاریخی، چشمه های آبگرم و آداب و رسوم بومی، سفری به گذشته و دل زندگی محلی را امکان پذیر می سازد. این دو مقصد، به واسطه نزدیکی و مکمل بودن، فرصتی کم نظیر برای تجربه ای جامع از زیبایی های گلستان فراهم می آورند.

سفری بی نظیر به قلب طبیعت و فرهنگ گلستان، با گذر از میان درختان سر به فلک کشیده و مه صبحگاهی پارک جنگلی ناهارخوران آغاز می شود و سپس به سوی روستای زیارت امتداد می یابد؛ جایی که خانه های خشتی و چوبی، داستان های ناگفته ای از گذشته را روایت می کنند. این دو جاذبه طبیعی و تاریخی، با هم افزایی بی نظیر خود، دعوت نامه ای برای غرق شدن در زیبایی های شمال ایران هستند. بازدیدکنندگان در این سفر، نه تنها با چشم اندازهای خیره کننده طبیعت روبرو می شوند، بلکه می توانند از نزدیک با زندگی روستایی، غذاهای محلی، و آداب و رسوم اصیل مردمان این دیار آشنا شوند. این مقاله راهنمایی جامع برای برنامه ریزی سفری خاطره انگیز به این دو مقصد بی مانند است.

پارک جنگلی ناهارخوران: دروازه ورود به جنگل های هیرکانی

پارک جنگلی ناهارخوران، یکی از مشهورترین و محبوب ترین مناطق تفریحی استان گلستان و شمال ایران است که در جنوب شهر گرگان قرار گرفته است. این پارک به عنوان بخشی از جنگل های کهن هیرکانی شمال، قدمتی چند هزار ساله دارد و به عنوان یکی از ارزشمندترین منابع طبیعی در ایران شناخته می شود. ناهارخوران به خاطر طبیعت بکر، هوای پاک، پوشش گیاهی متنوع و امکانات رفاهی متعدد، به یکی از پربازدیدترین مقاصد گردشگری کشور تبدیل شده است.

ناهارخوران کجاست؟ (موقعیت و دسترسی)

پارک جنگلی ناهارخوران در فاصله حدود ۸ کیلومتری از مرکز شهر گرگان قرار دارد و دسترسی به آن از طریق بلوار ناهارخوران، جاده ای آسفالته و زیبا، به آسانی امکان پذیر است. این مسیر سرسبز، خود به تنهایی یک جاذبه گردشگری محسوب می شود که با درختان کهنسال و رستوران ها و کافه های متعدد، مسافران را به سوی قلب جنگل هدایت می کند. فاصله این منطقه از برخی شهرهای مهم نیز به شرح زیر است:

فاصله تا تهران: حدود ۴۲۵ کیلومتر (حدود ۷ ساعت رانندگی)
فاصله تا ساری: حدود ۱۳۹ کیلومتر (حدود ۲ ساعت و ۱۵ دقیقه رانندگی)
فاصله تا مشهد: حدود ۵۸۲ کیلومتر (حدود ۸ ساعت رانندگی)

موقعیت جغرافیایی ناهارخوران در ارتفاعی حدود ۴۰۰ تا ۴۵۰ متری از سطح دریا، آب و هوایی خنک و دلپذیر را برای آن به ارمغان آورده است. بخش وسیعی از این جنگل، حدود ۱۶۸ هکتار، به عنوان پارک جنگلی توسط شهرداری گرگان اداره می شود و امکانات مناسبی برای گردشگران فراهم آورده است.

ریشه های نام ناهارخوران: داستان و تاریخچه

نام «ناهارخوران» داستانی جالب و تاریخی در دل خود نهفته دارد. روایت ها و اسناد محلی حاکی از آن است که در گذشته های دور، زمانی که کاروان ها و زائران از مناطق مختلف برای زیارت عتبات عالیات یا سفر به مشهد به سمت شهر گرگان (که در گذشته استرآباد نامیده می شد) باز می گشتند، در مسیر پرپیچ و خم و کوهستانی این منطقه توقف می کردند. خانواده های این زائران نیز برای استقبال از عزیزانشان به این جنگل می آمدند و در کنار هم ناهار صرف می کردند. این سنت دیرینه و رایج، به مرور زمان باعث شد که این منطقه به «ناهارخوران» شهرت یابد و این نام تا به امروز بر آن باقی بماند.

جنگل های هیرکانی که ناهارخوران بخشی از آن است، خود دارای قدمتی شگفت انگیز و حدود ۴۰ میلیون ساله هستند. این جنگل های باستانی، نه تنها از نظر بوم شناختی از اهمیت بالایی برخوردارند، بلکه در طول تاریخ پناهگاه و مسیر عبور بسیاری از کاروان ها، مسافران و حتی شورشیان بوده اند. این قدمت تاریخی و طبیعی، به ناهارخوران جلوه ای خاص و رازآلود بخشیده است.

آب و هوای ناهارخوران: تجربه چهار فصل

آب و هوای پارک جنگلی ناهارخوران به دلیل قرارگیری در دامنه های شمالی البرز و پوشش متراکم جنگلی، از نوع معتدل کوهستانی است. رطوبت بالا، نسیم خنک جنگلی و بارش های فصلی، این منطقه را به یکی از خوش آب وهواترین نقاط گردشگری استان گلستان تبدیل کرده است که در هر فصل، چهره ای متفاوت و دلنشین به خود می گیرد.

بهار: طراوت و شکوفایی
در فصل بهار، ناهارخوران به معنای واقعی کلمه زنده می شود. دمای هوا معمولاً بین ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتی گراد است و رطوبت هوا با طراوت نسیم کوهستانی ترکیب می شود. بارش های ملایم، زمین را مرطوب و سرسبز نگه می دارند و درختان در حال شکوفه دادن هستند. این فصل برای پیاده روی در مسیرهای جنگلی، عکاسی از مناظر بی بدیل و غرق شدن در آرامش طبیعت، ایده آل است. آواز پرندگان و عطر شکوفه ها، تجربه ای فراموش نشدنی را رقم می زند.
تابستان: خنکی در دل گرما
در تابستان، در حالی که بسیاری از نقاط ایران با گرمای طاقت فرسا روبرو هستند، ناهارخوران همچنان خنک و مطبوع باقی می ماند. دمای هوا معمولاً بین ۲۰ تا ۳۰ درجه سانتی گراد است و سایه درختان بلند، فضا را دل پذیر نگه می دارد. بسیاری از گردشگران، به ویژه اهالی گرگان، برای فرار از گرمای شهر، در تابستان به این منطقه پناه می آورند و از هوای خنک و مرطوب آن لذت می برند. اگرچه ممکن است کمی شرجی باشد، اما نزدیکی به رودخانه ها و سایه درختان، این شرجی بودن را قابل تحمل می سازد.
پاییز: هزار رنگ و رویایی
پاییز، فصل عاشقانه ها و زیباترین چهره ناهارخوران است. برگ های زرد، نارنجی و قرمز، فرشی رنگارنگ و چشم نواز بر زمین می سازند که هر بیننده ای را مسحور می کند. هوای خنک بین ۱۰ تا ۲۰ درجه سانتی گراد، فرصت بی نظیری برای آرامش و سکوت در دل طبیعت فراهم می آورد. مه صبحگاهی که لابلای درختان سر به فلک کشیده می پیچد، منظره ای رؤیایی خلق می کند که در کمتر جایی می توان یافت. این فصل بهشتی برای عکاسان و طبیعت گردان است.
زمستان: مه آلود و برفی
در زمستان، ناهارخوران چهره ای سرد و مه آلود به خود می گیرد. دمای هوا ممکن است تا نزدیک صفر برسد و گاهی بارش برف، چهره جنگل را سفیدپوش می کند. اگرچه بازدید در این فصل نیاز به تجهیزات گرم و لباس مناسب دارد، اما زیبایی زمستانی ناهارخوران، با سکوت و آرامشی که بر جنگل حاکم است، قابل توصیف نیست. مناظر پوشیده از برف، تجربه ای متفاوت و خاص را برای علاقه مندان به سفرهای زمستانی رقم می زند.

بهترین زمان بازدید از پارک جنگلی ناهارخوران

با در نظر گرفتن آب و هوای ناهارخوران در فصول مختلف، می توان گفت بهترین زمان برای بازدید از این پارک جنگلی، فصل بهار (فروردین تا خرداد) و اوایل پاییز (مهر تا اوایل آبان) است. در این بازه ها، طبیعت در زیباترین حالت خود قرار دارد، هوا خنک و دل پذیر است و ازدحام گردشگران نیز نسبت به تابستان کمتر است. همچنین، در این زمان ها می توان از تمام امکانات تفریحی منطقه بدون مزاحمت های جوی بهره مند شد.

طبیعت گردی در ناهارخوران: پوشش گیاهی و جانوری

پارک جنگلی ناهارخوران گرگان به عنوان بخشی از جنگل های ارزشمند هیرکانی، از نظر تنوع زیستی یکی از غنی ترین مناطق شمال کشور محسوب می شود. پوشش گیاهی این جنگل، ترکیبی بی نظیر از گونه های بومی و غیربومی است که در کنار هم، فضای طبیعی چشم نوازی ایجاد کرده اند.

در میان درختان کهنسال و انبوه این جنگل، گونه هایی چون بلوط، ممرز، انجیلی، نمدار، افرا، توسکا و راش به وفور دیده می شوند. درختچه هایی نظیر ازگیل، تمشک و کوله خاس نیز در زیر سایه درختان سرسبز، به چشم می خورند. حضور این گونه ها، به ویژه در فصل بهار و پاییز، جلوه ای خاص و بی نظیر به ناهارخوران می بخشد و آن را به موزه ای زنده از تنوع گیاهی تبدیل می کند.

از نظر جانوری نیز، ناهارخوران همچنان مأمن برخی از حیوانات جنگلی است. گونه هایی مانند شغال، روباه، راسو، گراز و پرندگانی مانند عقاب، شاهین، کبک، جغد، سهره و دارکوب در این منطقه مشاهده شده اند. این تنوع زیستی، ناهارخوران را به گزینه ای جذاب برای دوست داران طبیعت و پرنده نگری تبدیل کرده است. البته لازم است همواره به یاد داشته باشیم که حفظ محیط زیست و آرامش جانوران، مسئولیت همگانی است.

امکانات تفریحی و رفاهی ناهارخوران: آسایش و هیجان در دل طبیعت

پارک جنگلی ناهارخوران گرگان تنها یک مقصد طبیعت گردی نیست؛ این پارک با داشتن امکانات تفریحی و رفاهی متنوع، به یکی از کامل ترین فضاهای گردشگری شمال ایران تبدیل شده است. در کنار قدم زدن در دل درختان بلند و نفس کشیدن در هوای کوهستانی، می توان تجربه هایی پرانرژی و مفرح را نیز در این مکان داشت.

پارکینگ: یکی از اولین دغدغه های مسافران، پیدا کردن جای پارک مناسب است. در ناهارخوران گرگان، این نگرانی وجود ندارد؛ چرا که پارکینگ های روباز متعددی در بخش های مختلف پارک، از جمله نزدیکی ورودی اصلی و مناطق تفریحی، در نظر گرفته شده اند که ظرفیت مناسبی برای خودروهای شخصی دارند.
آلاچیق ها و محل کمپینگ: برای یک پیک نیک خانوادگی یا استراحت طولانی در دل طبیعت، آلاچیق های پارک ناهارخوران گرگان یکی از مهم ترین امکانات رفاهی هستند. این آلاچیق ها که به صورت پراکنده در نقاط مختلف پارک نصب شده اند، سقف دار، نیمکت دار و در برخی موارد دارای سکو برای پخت وپز هستند. علاوه بر آلاچیق ها، فضاهای مناسبی برای برپایی چادر و کمپینگ نیز در نظر گرفته شده است که به علاقه مندان به شب مانی در طبیعت، این امکان را می دهد تا زیر آسمان پر ستاره جنگل به استراحت بپردازند.
رستوران ها و کافه ها: در میان درختان سرسبز ناهارخوران، چندین کافه و چایخانه جنگلی فعالیت می کنند که علاوه بر نوشیدنی های گرم و سرد، فضای دل نشینی برای نشستن و استراحت فراهم کرده اند. همچنین، رستوران های متنوعی نیز با ارائه انواع غذاهای محلی و ایرانی، آماده پذیرایی از گردشگران هستند. نشستن در این فضاها با صدای پرندگان و عطر درختان، حس ناب طبیعت را دوچندان می کند.
شهربازی: در دل آرام ناهارخوران گرگان، یک شهربازی مدرن و رنگارنگ قرار دارد که با انواع وسایل بازی برای کودکان و نوجوانان، فضا را از همیشه پرشورتر کرده است. این مجموعه شامل چرخ وفلک، ماشین های برقی، قطار کودک، تاب و بازی های کامپیوتری است و برای خانواده هایی که به دنبال لحظاتی شاد و پرهیجان هستند، مکانی دوست داشتنی محسوب می شود.
آبشار مصنوعی و سایت ورزشی: یکی از جاذبه های زیبای این پارک، آبشار مصنوعی ناهارخوران است که با طراحی چشم نواز خود، جلوه ای خاص به فضای جنگلی بخشیده است. صدای دلنشین جریان آب و مه خنک اطراف آن، فضایی فوق العاده برای عکاسی، استراحت و آرامش فراهم می کند. همچنین، وجود یک سایت ورزشی در دل جنگل، به علاقه مندان به ورزش امکان می دهد تا در هوایی مطبوع به فعالیت های بدنی بپردازند.
تپه باباطاهر و نورالشهدا: برای کسانی که اهل کوهنوردی سبک یا پیاده روی هستند، تپه باباطاهر و تپه نورالشهدا یکی از جذاب ترین بخش های پارک ناهارخوران گرگان است. این تپه های سرسبز با مسیر پله ای سنگی به بازدیدکنندگان اجازه می دهند تا در ارتفاعی بالاتر، نمایی گسترده از شهر گرگان، جنگل و حتی غروب خورشید را تماشا کنند. منظره شهر گرگان در شب از فراز این تپه ها، با چراغ های روشن خانه ها، به گروهی از شب تاب ها می ماند که در کنار هم نشسته اند.
ایستگاه اتوبوس چتری: در راستای تسهیل رفت وآمد گردشگران، ایستگاه اتوبوس چتری ناهارخوران با طراحی خاص و سقف های چتری، به عنوان یکی از راهکارهای حمل ونقل در مسیر جاده ناهارخوران فعالیت می کند. این ایستگاه، امکان دسترسی آسان به پارک جنگلی را از داخل شهر گرگان فراهم می آورد.
کلبه های جنگلی: برای تجربه اقامتی متفاوت در دل طبیعت، کلبه های جنگلی ناهارخوران گرگان گزینه ای جذاب هستند. این کلبه ها با معماری چوبی و سنتی، در دل جنگل و در فاصله مناسبی از جاده ساخته شده اند و امکاناتی نظیر برق، گرمایش، سرویس بهداختی و آشپزخانه کوچک را برای اقامتی راحت فراهم می آورند.

روستای زیارت: ییلاقی بکر و روح نواز

در ادامه سفر به استان گلستان و پس از تجربه آرامش جنگل ناهارخوران، می توان راهی روستای زیارت شد؛ ییلاقی بکر و روح نواز که در دل کوهستان های البرز شرقی آرمیده است. این روستا نه تنها از نظر طبیعی بسیار غنی و زیباست، بلکه بافت تاریخی و فرهنگی اصیل خود را نیز به خوبی حفظ کرده و تجربه ای متفاوت از زندگی روستایی را پیشکش بازدیدکنندگان می کند.

زیارت کجاست؟ (موقعیت و راه دسترسی از ناهارخوران)

روستای زیارت در فاصله تقریبی ۱۵.۵ کیلومتری از پارک جنگلی ناهارخوران گرگان و ۱۲ کیلومتری جنوب گرگان واقع شده است. برای رسیدن به این روستا، باید از انتهای بلوار ناهارخوران وارد جاده پرپیچ وخم و زیبای روستای زیارت شد. این مسیر جاده ای با گذر از میان جنگل های انبوه و مناظر کوهستانی، خود بخشی از جذابیت سفر به شمار می رود. جاده ای با پیچ های تند و رو به بالا که هر لحظه با چشم اندازهای تازه، مسافران را شگفت زده می کند. به دلیل ارتفاع حدود ۱۰۰۰ متری از سطح دریا، این روستا دمایی بین ۱۰ تا ۱۵ درجه خنک تر از شهر گرگان دارد و همین امر آن را به یک منطقه ییلاقی و گردشگری مشهور تبدیل کرده است.

محدوده روستای زیارت از سمت شمال به ارتفاعات بندرسر و جنگل ناهارخوران، از جنوب به کوه های زیارت و آبشار زیارت، از شرق به ارتفاعات خال دره و از غرب به کوه های ادیم، کمر و مازوکش محدود می شود. این موقعیت، زیارت را به مقصدی ایده آل برای طبیعت گردان و کوهنوردان تبدیل کرده است.

معماری و بافت تاریخی روستا: سفری در زمان

روستای زیارت گرگان، با معماری منحصر به فرد و بافت تاریخی ارزشمند خود، گویی سفری در زمان را برای بازدیدکنندگان به ارمغان می آورد. اولین چیزی که با ورود به حریم روستا جلب توجه می کند، خانه های دو طبقه با سقف های شیروانی است که به شکلی خاص و شبه پلکانی در کنار هم چیده شده اند؛ شبیه به روستای تاریخی ماسوله، حیاط خانه ها گاهی قسمتی از معابر یا بام خانه پایینی را شکل می دهد.

مصالح اصلی در ساخت این خانه ها، سنگ و چوب است. برای جلوگیری از نفوذ رطوبت، دیوارها با کرسی چینی (قرار دادن لایه های سنگ و ملات در پایین دیوار) بنا شده اند و کف خانه ها در فاصله نیم تا یک متری از سطح زمین قرار دارد. این سبک معماری، نه تنها مقاوم در برابر رطوبت و تغییرات آب و هوایی است، بلکه زیبایی خاصی به روستا بخشیده است.

بافت سنتی و زیبای روستا و منازل قدیمی آن به ثبت ملی رسیده اند و قدمت حدود ۴۰ عدد از این خانه ها به دوران قاجار و پهلوی باز می گردد. در نزدیکی روستای زیارت، سه محوطه تاریخی به نام های «کفترخوسه»، «شهربَت» و «محوطه پشتلام» وجود دارد که هر یک داستان ها و اسرار خود را دارند. به گفته قدیمی ترها، روستای زیارت بازمانده ای از یک شهر بزرگ بوده که به دلایل نامعلومی به این حال و روز درآمده است. داستان های جالب «شهربت» نیز حاکی از مقاومت مردم این منطقه در برابر مهاجمان در گذشته است و برخی آن را «شهر طلسم شده» می نامند.

جاذبه های طبیعی روستای زیارت: از چشمه تا آبشار

روستای زیارت، سرشار از جاذبه های طبیعی چشم نواز است که هر ساله طبیعت گردان و ماجراجویان را به سوی خود می کشاند. از چشمه های شفابخش گرفته تا آبشارهای خروشان، هر گوشه این روستا قصه ای از طبیعت بکر را روایت می کند:

چشمه آبگرم زیارت: در ضلع شرقی رودخانه خاصه رود، چشمه آبگرمی قرار دارد که با نام «زیارت» شناخته می شود. این چشمه در حال حاضر چهار مظهر (محل پدیدار شدن آب) دارد و آب آن صاف، زلال و بدون بوی تند و خاص است. گرمای ملایم و مطبوع این آب، آن را به مکانی لذت بخش برای استراحت تبدیل کرده است. گفته می شود این آبگرم خواص درمانی برای انواع بیماری های پوستی و درد مفاصل دارد و تنها آبگرم استان گلستان است. وجود کتیبه ای قدیمی با تاریخ ۱۰۳۵ هجری قمری در کنار یکی از مظاهر چشمه، قدمت تاریخی آن را نیز تأیید می کند.
آبشارهای دوقلو: یکی از دیدنی های طبیعی خیره کننده روستای زیارت، آبشارهای دوقلو هستند که در ۵ کیلومتری جنوب روستا قرار دارند. این دو آبشار با ارتفاع حدود ۱۵ متر، به داخل حوضچه ای طبیعی می ریزند. ذرات آب در هوای اطراف آبشار معلق هستند و رطوبت بالا باعث شده تا روی تخته سنگ ها نیز پوشیده از خزه و گلسنگ باشد. مسیر رسیدن به آبشارها شامل حدود ۱۵ دقیقه پیاده روی از جاده اصلی است و در فصل بهار و تابستان، طراوت بی نظیری را تجربه خواهید کرد.
آبشار خال دره (جل دُره): آبشار خال دره که با نام «جل دُره» نیز شناخته می شود، در قسمت شرقی روستای زیارت و در بین دره ای زیبا و چشم نواز قرار گرفته است. این آبشار بعد از آبشارهای دوقلو، عنوان زیباترین را به خود اختصاص داده است. مسیر دسترسی به این آبشار کمی دشوارتر است و برای بازدید از آن توصیه می شود با یک راهنمای محلی یا حرفه ای همراه شوید. زیبایی بکر و دست نخورده این آبشار، آن را به مقصدی عالی برای طبیعت گردان حرفه ای تبدیل کرده است.
ارتفاعات و قله های اطراف: روستای زیارت در میان ارتفاعات تماشایی قرار گرفته که جلوه ای خاص به آن بخشیده اند. کوه هایی مانند زبله (کله قندی)، کلیچال، کلاه گردان، تلمبار، سردانسر، زارمنجی، سفید آب، پیرزن چکل و شمسک، مقاصدی عالی برای کوهنوردی و طبیعت گردی به شمار می روند. این ارتفاعات، چشم اندازهای وسیع و بی نظیری از جنگل ها و دره های اطراف را به نمایش می گذارند.
جنگل های اطراف و درختان خاص: در نزدیکی روستای زیارت، جنگل های هیرکانی گسترده شده اند که از منحصر به فردترین جنگل ها در جهان محسوب می شوند و برخی از آنها را «موزه زنده» می نامند. در حوالی این روستا، می توان سومین ذخیره گاه درخت سرخدار جهان را دید؛ درختی سوزنی برگ با چوب قرمز شاه بلوطی که قدمت بسیار دارد. درختان انجیلی نیز از دیگر دیدنی های این روستا هستند که به دلیل مقاومت و سخت بودن چوبشان با عنوان «درخت آهن» شناخته می شوند و در فصل پاییز به اوج زیبایی می رسند.

فرهنگ و آداب و رسوم مردم زیارت: آشنایی با گالش ها

مردم روستای زیارت، با فرهنگی غنی و آداب و رسومی دیرینه، بخش جدایی ناپذیری از جذابیت این منطقه هستند. اکثریت مردم زیارت از قومیت «گالش» هستند؛ کلمه ای که به معنای «کسی که به دامداری و پرورش گاو و گوسفند مشغول است» به کار می رود. اگرچه گالش های زیارت در حال حاضر بیشتر به کارهای کشاورزی و ساخت و ساز روی آورده اند، اما ریشه های دامداری و زندگی سنتی همچنان در فرهنگ و هویت آن ها نمایان است.

زبان و گویش محلی مردم زیارت، «زیارتی» نام دارد که ترکیبی دلنشین از پهلوی میانه، دیلمی و کتولی و لهجه قدیمی گرگانی است. این گویش، با وجود تأثیر زیاد از زبان فارسی، هویت مازندرانی خود را نیز حفظ کرده است و شنیدن آن برای بازدیدکنندگان تجربه ای جالب و منحصر به فرد خواهد بود.

مفاهیم و اصطلاحات رایج در میان مردم زیارت، تصویری از فرهنگ و همبستگی آن ها ارائه می دهد:

یوری (یاوری): این کلمه نمادی از فرهنگ همکاری و کمک بدون چشم داشت در روستا است. مردم در «یوری» های بزرگ، برای انجام کارهای عمومی مانند لوله کشی آب یا ساخت و ساز، به یکدیگر یاری می رسانند.
واش به واش: این اصطلاح به نوعی تقسیم زمین در گذشته اشاره دارد که بر اساس اعتماد متقابل و به صورت زبانی صورت می گرفت، حتی بدون در نظر گرفتن متراژ یا سند. این روش هنوز هم در میان ساکنان روستا پذیرفته شده است.
چمتا کش: این عبارت به کسی اطلاق می شد که در شکار، همراه شکارچیان بود و وظیفه حمل وسایل و شکار را بر عهده داشت و در نهایت سهمی از گوشت شکار نصیبش می شد. این اصطلاح امروزه برای اشاره به کسی که بار دیگران را به دوش می کشد، به کار می رود.
پلنگ تله: نوعی تله که در گذشته برای به دام انداختن پلنگ هایی که به دام ها حمله می کردند، استفاده می شد. امروزه این اصطلاح برای اشاره به نهایت مکری که برای دشمن یا دزد می توان به کار برد، استفاده می شود.
دله گیری: حدود ۵۰ تا ۶۰ سال پیش، دلالان پوست سمور، مردم را به شکار این حیوان تشویق کردند. «دله گیری» اصطلاحی شد برای کاری که اگرچه ممکن است پست یا موقتی باشد، اما به دلیل سودآور بودن، توسط افراد پذیرفته می شد.

مراسم و جشن ها: مردم زیارت دارای مراسم و جشن های خاصی نیز هستند که ریشه در باورها و سنت های کهن آن ها دارد:

آفتاب کنک: مراسمی که در گذشته در زمستان برگزار می شد تا مردم با دعاهای خود، آفتاب را بالا آورده و زمین را گرم کنند.
مراسم نوروزی: رفتن بر سر مزار عزیزان بعد از چهارشنبه سوری و دو سه روز مانده به عید، از جمله سنت های نوروزی است که مردم برای درگذشتگان شمع روشن می کنند.
عیدی گردشی: ریش سفیدان و افراد میانسال، لحظاتی پس از تحویل سال نو، به صورت گروهی راهی منازل افرادی می شوند که در سال گذشته از دنیا رفته اند تا ضمن دلجویی، عید را نیز تبریک بگویند. بچه ها نیز با کوبیدن درب منازل هم روستاییان، تخم مرغ، سنجد و شکلات به عنوان عیدی دریافت می کنند.

مردم روستای زیارت با گویشی آمیخته از لهجه های کهن و با آداب و رسومی چون یوری و عیدی گردشی، تصویری زنده از همبستگی و اصالت فرهنگی ایران را به نمایش می گذارند. این فرهنگ غنی، لایه ای عمیق تر به تجربه سفر به این ییلاق بکر می افزاید.

مزه سفر در زیارت: غذاها و سوغات محلی

هیچ سفری بدون چشیدن طعم غذاهای محلی و خرید سوغات منطقه کامل نمی شود، و روستای زیارت نیز در این زمینه حرف های زیادی برای گفتن دارد. آشپزخانه های محلی این روستا، با استفاده از مواد اولیه تازه و طبیعی، غذاهایی بی نظیر را طبخ می کنند که طعم آن ها تا مدت ها در خاطر مسافران باقی می ماند.

غذاهای خوشمزه محلی: در زیارت می توانید انواع غذاهای سنتی منطقه را بچشید که برخی از آن ها عبارتند از: لوبیا ته چین، ماش آش، آش گزنه، پیاز اُ (پیاز آب)، تم پخت با انار دان، ته چین اسفناج، ته چین کشمش، آش ترشی، ماست شوربا، قروت اُ (آب قروت)، ترش اُ (ترش آب)، ماش پیتی، کدو قروتی، کدو لقتی و کدوپیازداغی. یکی از معروف ترین و خوشمزه ترین آن ها، نان محلی (کلاج) است که در تنور گلی پخته می شود. این نان گرد، کلفت و سفید، طعمی متفاوت از دیگر نان های گرگان دارد و چشیدن آن با پنیر محلی زیارت، تجربه ای فراموش نشدنی خواهد بود.

سوغات و صنایع دستی: مغازه های کوچک و حتی برخی خانه های محلی در روستا، محصولات بومی و صنایع دستی را عرضه می کنند که می توانید به عنوان سوغات تهیه کنید. از جمله مهمترین سوغات زیارت می توان به موارد زیر اشاره کرد:

پنیر زیارت و محصولات دامی: پنیر زیارت به دلیل طعم خاص و ارگانیک بودن، شهرت زیادی دارد. همچنین، انواع لبنیات محلی و تخم مرغ محلی نیز در این روستا یافت می شود.
گیاهان دارویی و محصولات جنگلی: به دلیل نزدیکی به جنگل های انبوه، گیاهان دارویی متنوعی در این منطقه رشد می کنند. میوه های جنگلی نظیر گلابی جنگلی (تلکا)، آلو جنگلی، توت فرنگی، زرشک، ازگیل جنگلی (کندوس) و ولیک (میوه ای سیاه رنگ شبیه زالزالک)، عسل طبیعی و رب آلو از دیگر محصولات پرطرفدار هستند.
صنایع دستی: محصولات بافتی شبیه به گلیم و جاجیم در اشکال مختلف مانند کوله، کیف دستی، روفرشی، روتختی و رومیزی، از جمله صنایع دستی زیبای روستای زیارت هستند. کوله های قرمز محلی به نام چمتا نیز از سوغاتی های خاص این منطقه به شمار می روند که بومیان از آن ها به وفور استفاده می کنند.

اقامت در روستای زیارت: تجربه زندگی بومی

برای ماندن در روستای زیارت، گزینه های اقامتی متنوعی وجود دارد که به بازدیدکنندگان امکان می دهد تا تجربه ای عمیق تر از زندگی بومی و طبیعت روستا داشته باشند.

هتل و اقامتگاه: یک هتل در این روستا وجود دارد که خدمات خوبی را به مسافران ارائه می دهد. علاوه بر آن، اقامتگاه های بومگردی و خانه های محلی نیز گزینه های مناسبی برای اقامت هستند. ماندن در این خانه ها فرصتی است تا با فرهنگ و زندگی مردم محلی از نزدیک آشنا شوید و به اقتصاد جامعه بومی نیز کمک کنید.
کمپینگ: اگر اهل کمپینگ و چادر زدن در طبیعت هستید، می توانید نقاط مناسبی را در این روستا و اطراف آن بیابید. فضاهایی آرام و دلنشین در کنار رودخانه یا در دل جنگل های اطراف، تجربه ای خاص از شب مانی در طبیعت را فراهم می آورد.
اقامت در گرگان: برخی از مسافران نیز ترجیح می دهند در شهر گرگان اقامت کنند و در سفری یک روزه به روستای زیارت بروند. گرگان هتل ها و اقامتگاه های متنوعی دارد که می تواند مبدأ مناسبی برای گشت وگذار در مناطق اطراف باشد.

برنامه ریزی یک سفر کامل: ترکیب ناهارخوران و زیارت

بازدید از پارک جنگلی ناهارخوران و روستای زیارت به صورت ترکیبی، فرصتی بی نظیر برای تجربه ای کامل و متنوع از طبیعت، فرهنگ و تاریخ استان گلستان فراهم می آورد. این دو مقصد، به دلیل نزدیکی و مکمل بودن، می توانند در یک برنامه سفر جذاب و خاطره انگیز جای گیرند.

چرا باید هر دو را با هم بازدید کرد؟

دلایل متعددی برای بازدید همزمان از ناهارخوران و زیارت وجود دارد که تجربه سفر را غنی تر می سازد:

تنوع تجربه ها: ناهارخوران با امکانات رفاهی و تفریحی مجهزتر، فضایی پر جنب و جوش و مناسب پیک نیک های خانوادگی در دل جنگل را ارائه می دهد. در مقابل، روستای زیارت با بافت تاریخی، چشمه آبگرم و زندگی بومی آرام، جنبه ای عمیق تر و فرهنگی تر از سفر را آشکار می کند. ترکیب این دو، طیف وسیعی از تجربیات را پوشش می دهد.
نزدیکی و دسترسی آسان: فاصله کوتاه بین این دو مکان (حدود ۱۵.۵ کیلومتر) و مسیر جاده ای زیبا و آسفالته، امکان بازدید از هر دو را در یک روز یا یک آخر هفته به راحتی فراهم می کند. مسیر خود نیز با مناظر جنگلی خیره کننده، بخشی از لذت سفر است.
تکمیل کنندگی: هر یک از این دو مقصد، نواقصی از دیگری را پوشش می دهند. ناهارخوران، با جنگل های انبوه، حس خالص طبیعت را می بخشد و زیارت، با جاذبه های تاریخی، فرهنگی و بومی اش، عمق بیشتری به سفر می دهد.

برنامه ریزی سفر پیشنهادی (مثال یک روزه یا دو روزه)

یک سفر دو روزه می تواند ایده آل ترین حالت برای تجربه کامل این دو مقصد باشد:

برنامه سفر پیشنهادی یک روزه:

صبح (ناهارخوران): روز را با بازدید از پارک جنگلی ناهارخوران آغاز کنید. در این بخش از روز، می توانید در مسیرهای جنگلی پیاده روی کنید، از هوای پاک و تازه لذت ببرید، در آلاچیق ها صبحانه یا میان وعده میل کنید و از امکاناتی مانند شهربازی یا آبشار مصنوعی بازدید نمایید. عکاسی در مه صبحگاهی جنگل نیز می تواند بسیار لذت بخش باشد.
ظهر (ناهارخوران یا مسیر زیارت): ناهار را می توانید در یکی از رستوران های ناهارخوران صرف کنید یا به سمت روستای زیارت حرکت کرده و در مسیر از رستوران ها و کافه های بین راهی استفاده کنید.
عصر (روستای زیارت): بعد از ناهار، راهی روستای زیارت شوید. در این روستا می توانید از بافت تاریخی خانه ها دیدن کنید، به چشمه آبگرم بروید و در آب آن استراحت کنید، از آبشارهای دوقلو بازدید نمایید و با مردم محلی هم صحبت شوید. خرید سوغات محلی و چشیدن نان گرم و تازه زیارتی نیز در این بخش از سفر توصیه می شود.

برنامه سفر پیشنهادی دو روزه:

روز اول: کاوش در ناهارخوران و اطراف

صبح: ورود به گرگان و حرکت به سمت پارک جنگلی ناهارخوران. اقامت در یکی از هتل های نزدیک یا کلبه های جنگلی.
عصر: گشت وگذار کامل در ناهارخوران، استفاده از امکانات تفریحی و رفاهی، پیاده روی تا تپه باباطاهر برای تماشای غروب آفتاب.
شب: صرف شام در یکی از رستوران های ناهارخوران و لذت بردن از فضای آرام جنگل در شب.

روز دوم: غرق شدن در زیارت و جاذبه های پیرامون

صبح: پس از صبحانه، حرکت به سوی روستای زیارت. بازدید از بافت تاریخی روستا، چشمه آبگرم و آبشارهای دوقلو.
ظهر: صرف ناهار در روستا و چشیدن غذاهای محلی.
عصر: بازدید از دیگر جاذبه های اطراف مانند پارک جنگلی النگدره یا دریاچه توشن. بازگشت به گرگان یا ادامه مسیر.

دیدنی های اطراف (تکمیل کننده سفر)

در کنار روستای زیارت و پارک جنگلی ناهارخوران، چندین جاذبه دیگر نیز در نزدیکی گرگان وجود دارند که می توانند سفر شما را تکمیل کنند و تجربه ای فراموش نشدنی را رقم بزنند:

پارک جنگلی النگدره: در فاصله تنها ۴.۳ کیلومتری از ناهارخوران، پارک جنگلی النگدره قرار دارد که به یکی از ۷ منطقه نمونه گردشگری در گرگان تبدیل شده است. این پارک با مساحت حدود ۱۸۵ هکتار و هوایی که حدود ۱۰ درجه خنک تر از گرگان است، مقصدی عالی برای پیک نیک های آخر هفته به شمار می رود. وجود چشمه ها، آبشارها و رودخانه «ملاشی» در دل این جنگل، زیبایی آن را دوچندان کرده است.
دریاچه توشن: در فاصله ای حدود ۶.۷ کیلومتر از ناهارخوران، دریاچه توشن قرار دارد. این دریاچه زیبا که در نزدیکی روستای توشن واقع شده، با سکوت و آرامش حاکم بر آن، مقصدی مناسب برای علاقه مندان به آرامش، مراقبه، عکاسی طبیعت و حتی ماهی گیری است. انعکاس درختان و آسمان در سطح آرام آب، منظره ای شاعرانه خلق می کند.
قلعه حسن ناهارخوران: در میان انبوهی از درختان جنگل های ناهارخوران، بقایای قلعه ای تاریخی پنهان شده است که میراثی فراموش شده از دوران قدیم محسوب می شود. قلعه حسن بر فراز تپه ای مشرف به دره ای سرسبز قرار دارد و برای علاقه مندان به تاریخ و ماجراجویی، بازدید از آن خالی از لطف نیست.
کاخ موزه گرگان: در قلب شهر گرگان و در فاصله ای حدود ۱۰ کیلومتر از ناهارخوران، کاخ موزه گرگان، معروف به کاخ موزه گلستان، قرار دارد. این کاخ که متعلق به دوران پهلوی اول است، امروزه به موزه ای جذاب و چندبخشی برای بازدیدکنندگان تبدیل شده و بخش های مردم شناسی و باستان شناسی را در خود جای داده است.

نکات کاربردی برای سفری دلپذیر و مسئولانه

برای آنکه سفری دلپذیر، ایمن و مسئولانه به روستای زیارت و پارک جنگلی ناهارخوران داشته باشید، رعایت چند نکته می تواند تجربه شما را بهبود بخشد:

لوازم ضروری سفر: همیشه کفش مناسب پیاده روی یا کوهپیمایی (به خصوص اگر قصد رفتن به آبشارها را دارید)، لباس گرم (حتی در فصول گرم، هوای جنگل و ییلاق می تواند خنک شود)، آب آشامیدنی کافی، میان وعده های سبک و کرم ضدآفتاب همراه داشته باشید. یک زیرانداز ضدآب برای پیک نیک یا کمپینگ نیز توصیه می شود.
نکات ایمنی در جنگل و روستا: در جنگل از مسیرهای مشخص شده خارج نشوید. به تابلوهای هشداردهنده توجه کنید و مراقب حیوانات وحشی باشید (به خصوص اگر شب را در جنگل می مانید). در روستا، به حریم خصوصی خانه های محلی احترام بگذارید و بدون اجازه وارد ملک شخصی افراد نشوید.
حفظ محیط زیست و احترام به فرهنگ بومی:
یکی از مهمترین نکات، حفظ طبیعت بکر منطقه است. زباله های خود را هرگز در طبیعت رها نکنید و آن ها را در سطل های مخصوص بریزید یا با خود به شهر بازگردانید. از روشن کردن آتش در نقاط غیرمجاز خودداری کنید و در صورت روشن کردن آتش، حتماً قبل از ترک محل، از خاموش شدن کامل آن اطمینان حاصل نمایید. به درختان و گیاهان آسیب نرسانید و از کندن گل و گیاه خودداری کنید. به فرهنگ و آداب و رسوم مردم بومی احترام بگذارید، با آن ها با مهربانی برخورد کنید و در صورت امکان، با خرید از محصولات محلی، به اقتصاد آن ها کمک کنید.
بهترین وسایل حمل و نقل:
خودرو شخصی: راحت ترین راه برای دسترسی به هر دو منطقه، استفاده از خودرو شخصی است، زیرا انعطاف پذیری لازم را برای توقف در مسیر و بازدید از جاذبه های مختلف فراهم می آورد.

تاکسی و اتوبوس: از شهر گرگان می توانید با تاکسی یا اتوبوس های محلی به ناهارخوران و سپس به روستای زیارت دسترسی پیدا کنید. ایستگاه اتوبوس چتری در ناهارخوران نیز از نقاط مهم برای حمل ونقل عمومی است.

قطار: اگر از شهرهای دورتر سفر می کنید، می توانید بلیط قطار به مقصد گرگان تهیه کنید. ایستگاه راه آهن گرگان دسترسی مناسبی به ناهارخوران و سایر نقاط شهر دارد.

اقامت در گرگان (برای کسانی که نمی خواهند در جنگل/روستا اقامت کنند)

برای کسانی که ترجیح می دهند شب را در فضای شهری یا هتلی با امکانات کامل بگذرانند و از اقامت در دل جنگل یا خانه های روستایی پرهیز می کنند، شهر گرگان گزینه های اقامتی متنوعی را فراهم کرده است. هتل های گرگان، با سطوح مختلف از خدمات و قیمت، می توانند تجربه اقامتی راحت و دلپذیر را فراهم آورند و در عین حال دسترسی آسانی به ناهارخوران و روستای زیارت داشته باشند.

هتل جهانگردی ناهارخوران گرگان

هتل جهانگردی ناهارخوران، یکی از معروف ترین و قدیمی ترین گزینه ها برای اقامت در نزدیکی جنگل ناهارخوران است. این هتل سه ستاره، در سال ۱۳۵۴ افتتاح و در سال ۱۳۸۹ بازسازی شده است. موقعیت آن درست در دل جنگل های هیرکانی و در فاصله ۸ کیلومتری از مرکز شهر گرگان، این هتل را به مکانی ایده آل برای دوست داران طبیعت تبدیل کرده است. هتل جهانگردی با بیش از ۶۰ واحد اقامتی شامل اتاق، سوئیت و کلبه های چوبی، محیطی آرام و خانوادگی برای گردشگران فراهم کرده است. از این هتل دسترسی خوبی به پارک جنگلی النگدره و روستای توریستی زیارت خواهید داشت.

امکانات: اتاق ها با چشم اندازی رو به جنگل، سیستم گرمایش و سرمایش، یخچال، تلویزیون، اینترنت، سرویس بهداشتی مجهز، رستوران سنتی، کافی شاپ، فضای سبز اختصاصی و مسیرهای پیاده روی.
آدرس: گلستان، گرگان، بلوار ناهارخوران (انتهای بلوار).

هتل شهاب گرگان

هتل شهاب گرگان، در سال ۱۳۹۳ در یکی از بهترین مناطق گرگان و در امتداد بلوار ناهارخوران ساخته شده است. این هتل سه ستاره با نمایی مدرن و معماری خاص، ۴۳ واحد اقامتی شامل اتاق و سوئیت دارد و به دلیل نزدیکی به جنگل های حفاظت شده هیرکانی، از طبیعتی زیبا بهره مند است. فاصله این هتل تا پارک جنگلی ناهارخوران حدود ۲.۷ کیلومتر است که دسترسی آسان به جنگل را فراهم می آورد.

امکانات: صبحانه، صندوق امانات، سالن کنفرانس، خدمات روم سرویس، کافی شاپ و چشم انداز رو به جنگل.
آدرس: گلستان، گرگان، بلوار ناهارخوران، ۳۰۰ متر قبل از کلانتری.

هتل خیام گرگان

هتل خیام گرگان در سال ۱۳۶۵ ساخته شده و تقریباً در مرکز شهر گرگان و خیابان امام خمینی قرار دارد. این هتل دسترسی آسانی به بازار سنتی گرگان، موزه های تاریخی، پارک شهر، مسجد جامع و مراکز خرید دارد. هتل خیام با داشتن اتاق های دو و سه تخته و فضای آرام، انتخابی اقتصادی و کارآمد برای اقامت کوتاه مدت محسوب می شود. فاصله این هتل تا جنگل ناهارخوران حدود ۱۲.۶ کیلومتر است.

امکانات: سیستم تهویه، اینترنت رایگان، تلویزیون، پارکینگ و رستوران.
آدرس: گلستان، گرگان، خیابان امام خمینی، نبش آفتاب ۱۵.

سخن پایانی: دعوت به تجربه یک سفر فراموش نشدنی

روستای زیارت و پارک جنگلی ناهارخوران گرگان، دو روی یک سکه از زیبایی های بی نظیر استان گلستان هستند که هر یک به تنهایی جذابیت های فراوانی دارند، اما تجربه همزمان آن ها، سفری جامع و کامل را برای هر گردشگری رقم می زند. از قدم زدن در میان درختان کهنسال جنگل هیرکانی ناهارخوران و لذت بردن از امکانات رفاهی و تفریحی آن، تا غرق شدن در آرامش و اصالت روستای زیارت با بافت تاریخی، چشمه آبگرم و آداب و رسوم اصیل مردمان گالش، هر لحظه این سفر سرشار از کشف و تجربه است.

این مناطق نه تنها فرصتی برای فرار از شلوغی زندگی شهری و نفس کشیدن در هوای پاک را فراهم می آورند، بلکه با مناظر چشم نواز چهار فصل، از شکوفه های بهاری تا برگ ریزان هزار رنگ پاییز و سکوت برفی زمستان، همواره چهره ای تازه از خود نشان می دهند. چه به دنبال ماجراجویی در طبیعت باشید، چه قصد یک پیک نیک خانوادگی آرام، یا علاقه مند به کاوش در تاریخ و فرهنگ محلی، روستای زیارت و پارک جنگلی ناهارخوران گرگان، مقصدی بی رقیب برای خلق لحظاتی فراموش نشدنی هستند.

دسته بندی مطلب